Bạn ở cùng phố luôn là nỗi xúc cảm nao nao đọng đầy
Theo dọc thời gian của từng phố, cây trồng ở ngoài vỉa hè cũng khác nhau, người già ở sâu trong nhà lại càng khác nhau. Có điều, đám trẻ đang lao nhao mới lớn thì từa tựa giống nhau.
Con trai thì mắt trầm sáng, nửa như tò mò muốn biết, nửa như lọc lõi đã biết. Ngày xưa thì rụt rè chuyền sách cấm chép tay cho nhau, ngày nay thì sành điệu huênh hoang sẻ chia facebook. Con gái thì dong dỏng thanh thoát, nhiều đứa loay hoay mới lớn rất xinh, có tí tuổi đầu đã dậy thì kiêu sa khinh bạc. Hồi bao cấp, tất cả đám mang vẻ ngây thơ ấy, ở cấp một cấp hai, rồi một phần nào đó ở cấp ba vẫn ngồi học chung một lớp. Thế nhưng khi đã dạn dĩ trưởng thành thì bỗng dưng để tuột rơi mất nhau, hiếm hoi lắm mới có người giữ được bạn cùng phố.
Để cuộc sống bơn bớt vô nghĩa, bình thường con người ta hay có bạn. Và bạn cùng phố bắt buộc phải chơi với nhau từ hồi còn bé. Lúc đã lớn, đã hoạt bát, đã ngấm đẫm cái tinh ranh của đô thị thì làm sao có thể kết bạn được nữa.
Bạn ở cùng phố của thời chưa xa, hầu như không có khác giới. Hoặc tụ tập lộc ngộc nghịch ngợm bốn năm đứa con giai, hoặc dịu dàng riêng tư thầm thì vài ba đứa con gái. Tuyệt đối hiếm những cặp cùng phố yêu nhau và nhỡ có thì cũng rất khó lấy nhau. Đã hôn nhân là vòng vèo cách quận, nó khác hẳn truyền thống quấn quýt ở quê “lấy chồng giữa làng chứ không lấy người sang thiên hạ”. Gái làng là sở hữu của trai làng, được gìn giữ nâng niu bảo vệ gần gần giống mái đình cây đa giếng nước.
Ở phóng khoáng của phố, cái kiểu “nhà nàng ở cạnh nhà tôi” rồi nhờ hương bưởi đưa thầm ái tình qua cửa sổ khép hờ thì chỉ thấy xa xa vùng ngoại ô, nơi mà già hai chục năm trước người ta không gọi là phố mà gọi là đường. Ví như đường Yên Phụ, đường Bưởi, đường Láng, đường Cầu Giấy chẳng hạn. Đường tàu điện chạy tới đó không chìm xuống lòng đường nhựa mịn nữa mà chằn chặn nổi lên cả đám “tà vẹt”, giống như đường tàu hỏa chạy ngang qua ruộng.
Gần đây, loanh quanh ba mươi sáu phố cổ cũng có chuyện ở sát nhà nhau rồi trong trắng lấy nhau, nhưng thường thường là hàng xóm mới chuyển đến và cái nhà mới chuyển đến đấy vĩnh viễn phải là nhà gái. Tại sao lại vậy, có người thắc mắc hỏi một nhà Hà Nội học, ông này uyên bác chưa kịp trả lời, còn bận chạy đi hòa giải bà vợ ông đang cãi nhau với cái bà cũng Hà Nội gốc ở tầng hai về chuyện cơi cái ban công cũ thành “toa lét” xịn thời nay.
Vài người có vẻ từng trải lại từng có học, thâm thúy nói, phố của Hà Nội vẫn đậm đà chất làng. Câu này ở ngày xưa thì đương nhiên đúng, nhưng bây giờ thì chưa chắc. Làng quê Việt là thanh bình là ổn định, cho dù giờ đây nó bị tivi làm cho nhốn nháo nhưng sâu xa vẫn còn thoai thoải xanh cỏ triền đê, mênh mông lúa vàng đồng gió. Trời thì vừa rộng vừa cao, mây thì nhiều khi rất trắng.
Nếu có thay đổi thì cũng chầm chậm, thậm chí có những vùng không bao giờ chịu khác. Một người tha hương lâu năm xa quê quay về tìm bạn cũ, đã thật đúng khi xúc động viết “Con đường hàng tỉnh người đi. Ba mươi năm ấy có gì khác xưa. Ông lão dắt trâu đi bừa. Là con ông lão ngày xưa đi cầy”. Nhịp sống của phố nóng hơn, ồn tạp hơn, vì thế đôi khi lổn nhổn nhiều bạc bẽo. Có phải vậy chăng mà văn học đương đại ở ta, đã rất nhiều bài thơ rất nhiều truyện ngắn mô tả tuyệt vời tình bạn cùng thôn, nhưng chưa có một ai viết thật hay về tình bạn cùng phố.
Để cuộc sống bơn bớt vô nghĩa, bình thường con người ta hay có bạn. Và bạn cùng phố bắt buộc phải chơi với nhau từ hồi còn bé. Lúc đã lớn, đã hoạt bát, đã ngấm đẫm cái tinh ranh của đô thị thì làm sao có thể kết bạn được nữa. Tình bạn giống như đọc sách, điều kiện đầu tiên phải điềm đạm bao dung thong thả, sau đấy thì phải được che đỡ từ vất vả thời gian. Hồi bao cấp, ở ngoài vỉa hè bọn trẻ con luôn vui chơi đông, bởi lúc ấy trong nhà tuyệt chưa có vớ vẩn truyền hình thực tế, chưa có game online trên “nét”. Bọn trẻ sẽ chơi trốn tìm, chơi đuổi bắt, chơi bi, chơi nhảy dây nhảy ngựa, những trò chơi bần bạch hoang dã hồn nhiên mà khi thấm mệt bao giờ cũng vô tư thăng hoa ra vài người bạn. Đám trẻ hôm nay hình như bất hạnh hơn, khi trống vắng đơn côi mệt mỏi, chúng đành tuyệt vọng kiếm bạn qua “phây búc”.
Đã là bạn, thì dù xuất xứ ở đâu cũng đều cao cả trân trọng hiếm quý, nhưng bạn ở cùng phố luôn là nỗi xúc cảm nao nao đọng đầy. Để rồi có lần đi ngang qua phố nhỏ của một mùa hè không hiểu sao mất mùa hoa phượng, bỗng thấy một cặp “teen” đang giành nhau trò chơi điện tử cầm tay, chợt âm thầm ứa nhói về cái lần ăn chung một que kem tham lam cắn vào tay bạn.
Và người bạn ấy cũng đã rời phố đi xa, chắc vẫn mang theo cả vết răng tuổi thơ li ti sắc trong veo như là nước mắt.
