Lời dẫn: Nhiều năm qua, những sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng đã trở thành vấn đề nhức nhối tại Hà Nội. Trước tình trạng này, mới đây chính quyền thành phố đã có những động thái mạnh mẽ, yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục các vi phạm đất đai.
Với mong muốn đồng hành cùng chính quyền Thủ đô trong công cuộc chống sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng, chúng tôi sẽ phản ánh đến độc giả những thông tin trung thực, chính xác nhất về công tác xử lý, khắc phục các vi phạm trên tại địa bàn Hà Nội. Tin rằng, với những hành động quyết liệt từ bộ máy chính quyền thành phố, các sai phạm này sẽ được xử lý triệt để trong thời gian tới.
UBND TP Hà Nội đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 14/1/2014 về việc tăng cường quản lý nhà nước đối với đất nông nghiệp và đất công, UBND các quận, huyện, thị xã phải chịu trách nhiệm trước UBND thành phố về quản lý quỹ đất nông nghiệp trên địa bàn về các trường hợp vi phạm mà không bị xử lý theo quy định của pháp luật. Yêu cầu chủ tịch các UBND phường, xã, thị trấn phải cương quyết xử lý các trường hợp vi phạm xây dựng trên đất nông nghiệp (đặc biệt là các trường hợp tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng trái phép) theo đúng thẩm quyền.
Đến đầu năm 2020, UBND TP Hà Nội tiếp tục có công văn yêu cầu các sở, ngành liên quan, UBND các quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố thực hiện kết luận của Thường trực Thành ủy về thực trạng, kết quả và giải pháp xử lý vi phạm lấn chiếm đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn các quận, huyện, thị xã. “Thực hiện thông báo kết luận của Thường trực Thành ủy về báo cáo thực trạng, kết quả và giải pháp xử lý vi phạm lấn chiếm đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn các quận, huyện, thị xã, UBND TP giao UBND các quận, huyện, thị xã, Sở Tài nguyên và Môi trường và các sở, ngành. Báo cáo kết quả về UBND TP trước ngày 30/4/2020”, công văn ghi rõ.
Tuy nhiên, trong thời gian qua tình trạng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp tại phường Quảng An (quận Tây Hồ) vẫn tồn tại một cách "bất minh".
Theo chân người dân phường Quảng An, PV được đưa đến các địa chỉ: Số 48/52 Tô Ngọc Vân; 56 Tây Hồ... tại những địa chỉ này là sân bóng được trải thảm cỏ nhân tạo và xây dựng các công trình phụ trợ kiên cố đã đi vào hoạt động từ năm 2019.
Ngày 25/5/2020, PV ghi nhận thực tế sân bóng vẫn được hoạt động bình thường với mức phí 800.000 đồng/ 1 trận (90 phút). Người dân cho biết, ngoài việc cho thuê đá bóng tại đây còn nhận trông giữ xe qua đêm.
Nổi cộm trong những sai phạm xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp tồn tại nhiều năm phải kể đến khu dân cư tại ngách số 6 - 6A; số 37 Đường Hoa. Dù thuộc quỹ đất nông nghiệp nhưng cụm cư dân đã được hình thành cả chục năm nằm sát với hành lang thoát lũ đê sông Hồng. Loạt nhà ở xây dựng theo thiết kế nhà cấp bốn, xung quanh quây tôn xanh nhằm che giấu những bức tường bê tông cốt thép được xây chắc chắn.
Đặc biệt, khu dịch vụ có tên Nhà hàng "The 100" tại số 68 Đường Hoa được xây dựng kiên cố trên đất nông nghiệp tại phố Đường Hoa, đã tồn tại nhiều năm. Chị N.H - người dân sinh sống tại khu vực này cho biết: "Nhà hàng The 100 luôn hoạt động đến đêm muộn, chủ yếu là giới trẻ và khách nước ngoài. Thường họ mở nhạc rất lớn, ồn ào, nằm trên đất nông nghiệp nhưng từ khi xây dựng tới lúc hoạt động đã nhiều năm mà vẫn thấy hoạt động bình thường..."
Tiếp tục ghi nhận tại Tổ 1 cụm 18 đường Quảng Bá thì tại đây những nhà kho, nhà hàng, nhà ở được xây dựng trên nền đất nông nghiệp mọc lên san sát. Tại đây, cư dân cho biết việc xây dựng nhà ở, nhà xưởng, nhà hàng, khu vui chơi dịch vụ đều được "làm luật". Tuỳ theo diện tích đất sử dụng để làm giá.
Một người dân cho biết: "Nhà tôi làm đến giờ cũng không có giấy tờ nhưng cũng mất tiền "làm luật" để xây được nhà kiểu cấp bốn. Đất nông nghiệp ở bãi, cụm nào cũng đều làm luật". Ngoài ra, người dân cho biết để xây dựng nhà xưởng tại khu vực này sẽ có giá từ 15 triệu đồng.
Theo luật sư Nguyễn Ngọc Hùng (Đoàn luật sư TP Hà Nội) thông tin: Điều 207, Luật đất đai 2013 quy định về Xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai như sau:
1. Người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với các hành vi vi phạm sau đây:
a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái với quy định của pháp luật trong giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quản lý hồ sơ địa chính, ra quyết định hành chính trong quản lý đất đai;
b) Thiếu trách nhiệm trong quản lý để xảy ra vi phạm pháp luật về đất đai hoặc có hành vi khác gây thiệt hại đến tài nguyên đất đai, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất;
c) Vi phạm quy định về lấy ý kiến, công bố, công khai thông tin; vi phạm quy định trình tự, thủ tục hành chính; vi phạm quy định về báo cáo trong quản lý đất đai
Điều này được hướng dẫn bởi Chương 9 Nghị định 43/2014/NĐ-CP. Cụ thể:
Điều 96. Đối tượng bị xử lý vi phạm
1. Người đứng đầu tổ chức, Thủ trưởng cơ quan có thẩm quyền quyết định về quản lý đất đai mà có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.
2. Cán bộ, công chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp và cán bộ địa chính xã, phường, thị trấn có hành vi vi phạm các quy định về trình tự, thủ tục hành chính trong quản lý đất đai.
3. Người đứng đầu tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên của tổ chức được Nhà nước giao đất để quản lý thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 8 của Luật Đất đai mà có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai đối với đất được giao để quản lý.
Theo đó, những hành vi vi phạm được quy định tại Điều 97 của Nghị định này bao gồm:
- Điểm b, khoản 3: Vi phạm quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất bao gồm các hành vi sau: Giao đất, giao lại đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng, không phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;
- Điểm a,b, khoản 6: Vi phạm quy định về quản lý đất do được Nhà nước giao để quản lý bao gồm các hành vi sau: Để xảy ra tình trạng người được pháp luật cho phép sử dụng đất tạm thời mà sử dụng đất sai mục đích; Sử dụng đất sai mục đích;
Việc người dân xây dựng nhà trên đất nông nghiệp chưa chuyển đổi mục đích sử dụng là vi phạm pháp luật về đất đai, phá vỡ quy hoạch, làm ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường, đồng thời có nguy cơ đe dọa an ninh lương thực. Vì vậy, đối với những trường hợp mới xây dựng, Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền cần kịp thời ra quyết định xử phạt hành chính về hành vi xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp; Có biện pháp giáo dục, tuyên truyền và khuyến khích người vi phạm tự tháo dỡ.
Đối với các trường hợp xây dựng cũ, cố tình tiếp tục thực hiện việc sử dụng trái phép mặc dù đã bị xử phạt hành chính thì có thể bị buộc phá dỡ công trình hoặc bị thu hồi đất.
Liên quan đến những sai phạm trên đất nông nghiệp tại địa bàn phường Quảng An (quận Tây hồ), PV đã nhiều lần liên hệ và xin xác minh thông tin với lãnh đạo phường. Tuy nhiên, nhiều ngày qua UBND phường Quảng An vẫn im lặng, từ chối tiếp nhận thông tin từ báo chí.
Với tinh thần thượng tôn pháp luật, rất mong UBND quận Tây Hồ, các cơ quan chức năng sớm vào cuộc, quyết liệt xử lý triệt để các sai phạm tồn tại, chấm dứt các sai phạm phát sinh. Bên cạnh đó, UBND quận Tây Hồ cũng cần làm rõ trách nhiệm đơn vị quản lý để xảy ra vi phạm trật tự xây dựng, phá vỡ quy hoạch đô thị, làm ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường, đồng thời có nguy cơ đe dọa an ninh lương thực.
