Bế mạc Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2025: "Báo chí phải tái định nghĩa sứ mệnh của mình"

Phát biểu bế mạc Diễn đàn, ông Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, khẳng định Diễn đàn đã diễn ra thành công tốt đẹp, với nội dung sâu sắc, tổ chức bài bản và thu hút sự quan tâm lớn từ giới báo chí cũng như công chúng. Các phiên thảo luận không chỉ phản ánh những vấn đề thời sự mà còn đưa ra nhiều giải pháp chiến lược cho sự phát triển bền vững của báo chí Việt Nam.

Theo Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, trong bối cảnh công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại toàn bộ hệ sinh thái thông tin toàn cầu, báo chí Việt Nam đứng trước thách thức chưa từng có, song cũng mở ra những cơ hội lớn nếu biết chủ động thích ứng.

"Điều tối cần thiết nhất lúc này trong bối cảnh AI đang thắng thế và tạo ra lượng nội dung khổng lồ thì để có thể bảo toàn sự tồn tại và phát triển bền vững, giải pháp duy nhất là báo chí cần tập trung vào chất lượng nội dung và giá trị cốt lõi, báo chí phải tái định nghĩa sứ mệnh của mình, không phải đưa tin nhanh nhất, mà là mang lại giá trị sâu sắc, đáng tin cậy nhất", ông nhấn mạnh.

10 phiên thảo luận - 10 khía cạnh đổi mới

Tóm lược những nội dung nổi bật của từng phiên thảo luận, có thể thấy tại phiên đầu tiên với chủ đề "Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển", các đại biểu nhấn mạnh vai trò của báo chí không chỉ là phản ánh mà còn là kiến tạo - một trung tâm kết nối xã hội, tương tác đa chiều, hướng tới đổi mới mô hình sản xuất, nâng cao chất lượng nội dung và xây dựng lòng tin công chúng.

Trong phiên "Lãnh đạo nữ trong báo chí: Tiếng nói của nữ giới trong điều hành tin tức", các nhà báo đã chia sẻ về hành trình vượt định kiến, khả năng quản trị và yêu cầu xây dựng thế hệ nữ lãnh đạo mới không chỉ biết viết, mà còn biết định hướng chiến lược, xử lý rủi ro và nuôi dưỡng văn hóa tòa soạn trong kỷ nguyên số.

Phiên "Chinh phục độc giả Gen Z" đặt ra bài toán nội dung cho thế hệ mới - thế hệ đề cao tính "chân thực", thích kết nối và sẵn sàng trung thành nếu cảm thấy được thấu hiểu. Các diễn giả cho rằng, cũng cần đào tạo nhà báo, nhà truyền thông tương lai để đáp ứng bối cảnh mới.

Tại phiên thảo luận "Trí tuệ nhân tạo và chiến lược chuyển đổi số của các tòa soạn", AI được nhìn nhận như một "trợ thủ đắc lực" giúp cá nhân hóa nội dung, tăng tương tác và tối ưu hóa quy trình xuất bản. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý không thể rập khuôn mô hình phương Tây mà cần "may đo" theo hành vi độc giả Việt và đặc thù pháp lý trong nước.

Vấn đề sống còn của báo chí trong thời đại số được đặt ra tại phiên "Nguồn thu mới: Không chỉ là quảng cáo". Báo chí cần vượt ra khỏi mô hình phụ thuộc vào quảng cáo hay ngân sách nhà nước, chuyển hướng sang các mô hình kinh tế sáng tạo, có thể bao gồm dịch vụ thông tin chuyên biệt, sản phẩm số, sự kiện chất lượng và hệ sinh thái nội dung trả phí - với điều kiện phải đủ giá trị để người đọc trả tiền.

Phiên "Truyền hình trong môi trường truyền thông mới" tập trung vào các sáng kiến của đài truyền hình trong và ngoài nước nhằm thích nghi với sự phân mảnh truyền thông và thay đổi thói quen công chúng. Truyền hình cần kết hợp với nền tảng số, tạo ra nội dung theo phân khúc khán giả và tăng cường khả năng tương tác.

Với chủ đề "Cơ chế phát triển phát thanh trong giai đoạn hiện nay", các diễn giả cho rằng phát thanh chỉ có thể tồn tại nếu đổi mới tư duy, bắt nhịp với xu hướng, tận dụng sức mạnh âm thanh, podcast và các nền tảng số để tạo ra trải nghiệm đa chiều, kết nối tốt hơn với công chúng hiện đại.

Phiên "Cá nhân hóa nội dung để giữ độc giả trung thành" chỉ ra rằng, độc giả hiện đại không muốn đọc những gì đại trà, họ muốn "được hiểu", muốn thông tin đến đúng lúc, đúng cách. Đây là cơ hội nhưng cũng là thách thức đặt ra cho các tòa soạn phải vừa giữ cá tính nội dung, vừa ứng dụng công nghệ để hiểu người đọc tốt hơn.

Ở phiên "Dữ liệu là gốc của tòa soạn hiện đại", các diễn giả khẳng định: Dữ liệu không chỉ là công cụ phân tích mà là nền tảng vận hành tòa soạn. Từ dữ liệu hành vi độc giả đến các chỉ số chuyển đổi, các tòa soạn đang chuyển từ "sản xuất đại trà" sang "may đo" nội dung. Tuy nhiên, cũng đặt ra bài toán cân bằng giữa cá nhân hóa và quyền riêng tư, giữa hiệu quả AI và vai trò không thể thay thế của con người trong xử lý tin tức.

Đặc biệt, phiên thứ 10 với chủ đề "Nghị quyết 18 và yêu cầu đổi mới nhân sự báo chí" thu hút nhiều sự quan tâm. Theo đó, tinh gọn không chỉ là cắt giảm, mà là tái cấu trúc để tối ưu hóa. Nghị quyết 18 chính là cú hích để báo chí tái định hình tổ chức, hiện đại hóa quy trình, và đặt ra yêu cầu đổi mới từ khâu đào tạo, bồi dưỡng đến vận hành tòa soạn hội tụ.

Đánh giá chung, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh khẳng định: "Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ Ban Tổ chức, từ tâm sức của hàng trăm diễn giả, chuyên gia truyền thông, các nhà báo nổi tiếng, Diễn đàn Báo chí toàn quốc lần thứ II năm 2025 đã diễn ra hết sức thành công, là điểm nhấn quan trọng, khai mở không gian sáng tạo, để nâng tầm chiến lược cho báo chí cách mạng Việt Nam trên hành trình vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại"./.