Theo thông cáo, ngay sau khi nhận được thông tin, ngày 29/12/2020, Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), UBND tỉnh Thanh Hóa và các chuyên gia đã đi kiểm tra, đánh giá tình hình thực tế để làm rõ nguyên nhân và kịp thời chỉ đạo các giải pháp khắc phục.
Ngoài ra, thông cáo này cho biết, Dự án hồ chứa nước Cửa Đạt gồm 2 hạng mục công trình gồm: Đập đầu mối và hệ thống kênh chính. Hợp phần công trình đầu mối hoàn thành vào tháng 11/2010 và Hợp phần Hệ thống kênh chính hoàn thành toàn bộ vào năm 2017. Trong đó, hợp phần hệ thống kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã thuộc dự án hồ chứa nước Cửa Đạt, tỉnh Thanh Hóa được Bộ NN&PTNT phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 2542/QĐ-BNN-XD ngày 26/10/2011.
Đoạn kênh bị vỡ có chiều dài 70m (từ vị trí K5+170 đến K5+240) thuộc hạng mục cầu máng Sông Âm trên kênh chính Bắc sông Chu - Nam sông Mã. Đoạn kênh này được đưa vào khai thác sử dụng từ năm 2013 và chính thức được bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng từ năm 2014.
Trong hơn 6 năm, hệ thống kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã đã vận hành đảm bảo đúng năng lực thiết kế, phát huy tốt hiệu quả cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, chống hạn, dân sinh và chưa có sự cố. Tuy nhiên, vào khoảng 9 giờ 45 ngày 27/12 tại vị trí K5+170 đến K5+240 đã xảy ra sự cố trượt khối đất dưới đáy kênh dẫn đến vỡ kênh.
Về nguyên nhân xảy ra sự cố, theo Bộ NN&PTNT đánh giá sơ bộ ban đầu, đoạn kênh nằm trên nền địa chất có cấu trúc phức tạp, một bên là núi, một bên là suối, đất đào và đất đắp không đồng nhất; đặc biệt đây là đoạn kênh đắp nổi, chiều cao lớn (khoảng 6 - 7m), nằm trên lớp đá phong hóa và có cung trượt phức tạp.
Hiện, Bộ NN&PTNT đang giao đơn vị quản lý khai thác khẩn trương khắc phục ngay sự cố, đảm bảo đủ điều kiện cấp nước phục vụ sản xuất vụ xuân năm 2021 đúng thời vụ. Đồng thời, cần nhanh chóng phối hợp với chính quyền địa phương để rà soát, đánh giá, đền bù thiệt hại cho người dân bị ảnh hưởng do sự cố gây ra.
Bộ yêu cầu các đơn vị quản lý, vận hành thực hiện việc đánh giá lại toàn bộ tuyến kênh chính, cũng như công trình đầu mối, kịp thời phát hiện các vấn đề có nguy cơ, tránh xảy ra sự cố tương tự.
Trước đó, vào khoảng 9h45 ngày 27/12, kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã đoạn qua địa phận thôn Minh Lãi (xã Phùng Minh, huyện Ngọc Lặc) bất ngờ bị đứt gãy , tụt sâu khoảng 1,5 - 2m. Trước sự việc trên, Ban Quản lý đầu tư xây dựng thủy lợi 3 đã thông báo cho chính quyền địa phương, đồng thời huy động lực lượng lập hàng rào, cắm biển cảnh báo để người dân được biết để phòng tránh.
Kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 370km, tổng vốn đầu tư hơn 4.300 tỷ đồng. Công trình bắt đầu xây dựng vào năm 2014 và đưa vào vận hành năm 2016, phục vụ nước tưới cho hơn 31.000ha đất nông nghiệp.
