Bộ trưởng Nội vụ cho rằng, phải xác định đây là những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, bởi sự đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ ở một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức đã vi phạm các quy định theo nghị quyết của Đảng, trước hết là Nghị quyết 04 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, XII về xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Đồng thời, vi phạm các quy định của Luật Chính quyền địa phương, Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Cán bộ, công chức.
“Chúng ta phải khẳng định như vậy và có thái độ rất rõ ràng. Chúng ta không thể bênh, che các biểu hiện này trong bối cảnh hiện nay. Đất nước đang rất khó khăn, nhưng có tình trạng như vậy làm cản trở sợ phát triển kinh tế, xã hội đất nước ta. Như vậy cũng làm giảm niềm tin của nhân dân đối với đội ngũ cán bộ, công chức trong hệ thống hành chính Nhà nước”, bà Trà nói.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định, Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm tới vấn đề này và thời gian qua Chính phủ đã có nhiều chỉ thị như chỉ thị 26, 27 về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong cơ quan hành chính Nhà nước, đẩy mạnh học tập, làm theo phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh. Có công điện 280, 365, 436 để tiếp tục tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính trong hệ thống hành chính Nhà nước. Bộ Nội vụ đã tham mưu giải quyết.
Đồng thời, Bộ trưởng chỉ ra một số nhóm nhiệm vụ giải pháp, trong đó nhấn mạnh vấn đề tư tưởng, nhận thức là giải pháp hàng đầu để có thể đẩy mạnh giáo dục chính trị tư tưởng về tinh thần, việc thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng, pháp luật liên quan đến trách nhiệm, quyền hạn của từng cơ quan, đơn vị, đặc biệt là trách nhiệm, nhiệm vụ mà công chức phải thực hiện. Thực hiện các nghị định, quy định của Chính phủ về trách nhiệm đối với công chức.
Đây là việc rất cần thiết và phải xóa bỏ nhận thức của một bộ phận công chức là "không làm thì không sai, thà đứng trước hội đồng kỷ luật còn hơn đứng trước tòa". Nhận thức này rất nguy hiểm, ảnh hưởng rất lớn cho việc xây dựng công vụ, chức trách nhiệm vụ của cán bộ, công chức. Trong bối cảnh hiện nay, hơn lúc nào hết phải vượt lên khó khăn, thách thức để thực hiện nhiệm vụ này.
Bên cạnh đó phải tiếp tục hoàn thiện thể chế, khắc phục những mâu thuẫn, chồng chéo trong cơ chế chính sách, điều chỉnh những điểm chưa phù hợp với yêu cầu thực tiễn, cho nên quá trình thực thi công vụ cũng sẽ có những khó khăn, rào cản, vướng mắc, thậm chí có lĩnh vực khó nên dẫn đến tâm lý sợ sai.
Hoàn thiện hệ thống thể chế là rất quan trọng, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, ủy quyền; rà soát bãi bỏ những quy định không phù hợp, thực hiện quyền hạn đã được quy định trong pháp luật và đã được cấp trên phân cấp, ủy quyền.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Bộ Nội vụ tham mưu cho Chính phủ để ban hành nghị định về khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Tuy nhiên, còn vướng rất nhiều quy định của pháp luật và tới đây Bộ sẽ tham mưu, báo cáo với Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội để tới đây có nghị quyết thí điểm về khuyến khích bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, sau đó Thủ tướng chính phủ mới ban hành nghị định.
“Như thế mới đầy đủ tất cả cơ sở hành lang pháp lý, mới bảo vệ được cán bộ chúng ta. Nếu không cũng rất là khó, vì có những quy định vướng ở nnhiều luật. Nếu không có nghị quyết của Quốc hội thì chúng ta ko thể xé rào, vượt rào thực hiện việc này được”, bà Trà nói.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng cho biết đang nghiên cứu để sửa đổi Luật cán bộ, công chức; Luật Viên chức trong thời gian tới để đưa toàn bộ nội dung có liên quan đến khuyến khích, bảo vệ cán bộ vào luật, tạo hành lang pháp lý quan trọng để cán bộ, công chức, viên chức dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Ngoài ra, cần xác định trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan tổ chức. Suy cho cùng vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu trong dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và kiên quyết mạnh tay xử lý cán bộ có biểu hiện nêu trên là rất cần thiết và là quyết định, không thể đổ cho ai được.
Bộ trưởng chỉ rõ: “Cơ quan từ trung ương đến địa phương ở đâu có người đứng đầu dám làm, dám chịu trách nhiệm thì ở nơi đó vẫn phát triển, thực tiễn đã chứng minh điều đó”.
Thủ tướng yêu cầu chấm dứt tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm
Công điện nêu rõ, trong thời gian gần đây, thực tế ở một số bộ, cơ quan, địa phương và một bộ phận cán bộ, công chức đã xảy ra tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc, có tâm lý e dè, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc, không quyết định công việc thuộc thẩm quyền. Thậm chí có trường hợp đẩy việc lên cơ quan cấp trên hoặc sang các bộ, cơ quan khác, thiếu sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả giữa các bộ, cơ quan, địa phương…
Việc này dẫn đến quá trình xử lý công việc bị kéo dài, gây cản trở và làm giảm hiệu lực, hiệu quả của công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp. Cá biệt có nơi rất trì trệ, làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan nhà nước, ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra.
Nhằm khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm trong giải quyết công việc; bảo đảm kỷ luật, kỷ cương hành chính và nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành, Thủ tướng đã đưa ra hàng loạt yêu cầu.
Đối với Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Thủ tướng quán triệt không chuyển công việc thuộc thẩm quyền của bộ, cơ quan mình sang bộ, cơ quan khác; không giải quyết các công việc được xác định thuộc thẩm quyền của bộ, cơ quan khác. Đồng thời trả lại văn bản cho cơ quan, đơn vị, địa phương xin ý kiến nếu không đúng thẩm quyền hoặc thuộc thẩm quyền của cơ quan, đơn vị xin ý kiến.
Đối với công tác phối hợp, Thủ tướng yêu cầu không lấy ý kiến phối hợp của cơ quan không liên quan hoặc không cần thiết, làm ảnh hưởng đến tiến độ xử lý công việc. Các Bộ, cơ quan được lấy ý kiến có trách nhiệm trả lời đúng thời hạn, chính kiến rõ ràng, không trả lời chung chung, thiếu trách nhiệm hoặc né tránh trách nhiệm.
Trường hợp quá thời hạn quy định mà bộ, cơ quan được lấy ý kiến không trả lời hoặc chậm trả lời thì được xác định là đồng ý với ý kiến.
Đối với lãnh đạo các địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc nhở không trình, báo cáo công việc thuộc thẩm quyền giải quyết của mình lên Chính phủ, Thủ tướng và các bộ, cơ quan Trung ương. “Không lạm dụng việc lấy ý kiến các cơ quan Trung ương để né tránh trách nhiệm” – Thủ tướng nhấn mạnh.
Cùng với đó, Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành, chủ tịch UBND các địa phương tập trung rà soát, bổ sung ngay quy trình phân công và tổ chức công việc tại cơ quan, đơn vị, cắt giảm, đơn giản hóa những quy trình, thủ tục không cần thiết.
Đặc biệt cần cụ thể, cá thể hóa quyền hạn, trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong từng khâu, tuyệt đối không để xảy ra việc đùn đẩy, né tránh trách nhiệm.
Trong công tác kiểm tra hoạt động công vụ, nhất là kiểm tra đột xuất, Thủ tướng chỉ đạo kịp thời rà soát, thay thế hoặc điều chuyển sang công việc khác đối với cán bộ, công chức năng lực yếu, không dám làm, né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm, để trì trệ và không đáp ứng yêu cầu công việc.
“Trường hợp đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm để xảy ra chậm trễ hoặc không quyết định những vấn đề, công việc thuộc thẩm quyền thì phải kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân. Xử lý nghiêm minh những hành vi gây phiền hà, nhũng nhiễu, tham nhũng, tiêu cực” – Thủ tướng nêu rõ và lưu ý có biểu dương, khen thưởng kịp thời những cán bộ, công chức dám nói, dám nghĩ, dám làm, chủ động, sáng tạo vì lợi ích chung.
Thủ tướng giao Bộ Nội vụ khẩn trương cụ thể quy trình, cá thể hóa trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong thực thi công vụ bảo đảm không để né tránh, đùn đẩy trách nhiệm; báo cáo đề xuất Thủ tướng trong tháng 5/2023.
Bộ Nội vụ khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung, báo cáo Chính phủ trong tháng 6/2023.
