Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đã nhận được câu hỏi chất vấn của đại biểu Quốc hội Ngô Trung Thành (đoàn Đắk Lắk) về những vướng mắc trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị: “Thực trạng thời gian qua dư luận và cử tri rất bức xúc trước việc quy hoạch bị điều chỉnh tùy tiện. Tùy tiện điều chỉnh mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình vào đất cây xanh, giao thông, đất đai bị dành xây chung cư cao ốc dẫn đến hạ tầng đô thị quá tải, bộ mặt .đô thị bị nát, tổng thể quy hoạch chung bị nát”.
Báo cáo của Bộ Xây dựng cũng đã thừa nhận tồn tại này, tuy nhiên vẫn chưa nêu rõ trách nhiệm của Bộ. Đại biểu Ngô Trung Thành đề nghị Bộ trưởng Phạm Hồng Hà giải đáp câu hỏi: “Ngoại trừ trách nhiệm của địa phương, Bộ Xây dựng có trách nhiệm gì khi để xảy ra tồn tại này? Bộ đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm thanh tra kiểm tra và nhất là đã xử lý với những vụ việc vi phạm cụ thể nào chưa? Bộ trưởng đã đề cập đến nhiều giải pháp thì giải pháp nào là giải pháp quan trọng nhất để chữa khỏi căn bệnh này?”.
Phúc đáp câu hỏi chất vấn của đại biểu bằng văn bản, Bộ trưởng Xây dựng cho hay, bên cạnh trách nhiệm của các địa phương, Bộ Xây dựng cũng có trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng bất cập trong lập và thực hiện quy hoạch; điều chỉnh quy hoạch tùy tiện không theo trình tự, thẩm quyền.
Cụ thể, Bộ đã chưa kịp thời đề xuất sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đã bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn;
Chất lượng lập, thẩm định một số quy hoạch do Bộ thực hiện còn có nội dung chưa đáp ứng yêu cầu;
Việc theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, phối hợp với các địa phương trong thực hiện công tác quản lý nhà nước về quy hoạch chưa thường xuyên, kịp thời.
Trong năm 2017, thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao về giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2017, Bộ Xây dựng đã chủ trì, phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức rà soát các quy hoạch liên quan đến công tác quản lý đô thị, đặc biệt là tại các thành phố lớn.
Trên cơ sở kết quả rà soát, Bộ Xây dựng đã có Báo cáo số 91 ngày 20/11/2017 báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó đã tham mưu, trình và được Thủ tướng ban hành Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 1/3/2019 về việc tăng cường chấn chỉnh công tác quy hoạch xây dựng, quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch được duyệt. Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương tổ chức thực hiện nghiêm các nội dung, công việc được giao trong Chỉ thị này.
Về công tác thanh tra kiểm tra, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thừa nhận tuy thanh tra Bộ đã xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra hằng năm để thanh tra việc thực hiện các hoạt động trong lĩnh vực xây dựng nhưng việc phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự qua công tác thanh tra để chuyển cơ quan điều tra xử lý còn ít.
Để cải thiện tình trạng bất cập trong lập và thực hiện quy hoạch, Bộ trưởng đề ra các giải pháp then chốt cần tập trung, đó là: Tiếp tục hoàn thiện thể chế; Đổi mới lý luận, phương pháp về công tác quy hoạch và phát triển đô thị; Hoàn thiện, bổ sung các công cụ quản lý để kiểm soát quá trình thực hiện quy hoạch và quá trình phát triển đô thị theo quy hoạch;
Đặc biệt, Bộ Xây dựng cho rằng quan trọng nhất là cần tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về công tác quy hoạch đô thị. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương để tổ chức thực hiện quy định pháp luật một cách đồng bộ, nghiêm túc và tháo gỡ kịp thời vướng mắc trong thực tiễn; nâng cao chất lượng lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch và dự án đầu tư, kiểm soát phát triển đô thị theo quy hoạch, kế hoạch; tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm sai phạm.