Trước đó, tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV, trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) đã đặt câu hỏi cho Bộ trưởng về 2 vấn đề: điều chỉnh quy hoạch tùy tiện và việc di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô TP. Hà Nội.
Điều chỉnh quy hoạch không thuộc thẩm quyền Bộ Xây dựng
Theo đại biểu Kim Thúy, việc điều chỉnh quy hoạch diễn ra khá phổ biến từ 1/7/2014 đến hết năm 2018. Theo báo cáo chưa đầy đủ, có 1.390 dự án có quy hoạch được điều chỉnh từ 1 đến 6 lần.
Đại biểu nhấn mạnh: “Đặc biệt là việc điều chỉnh quy hoạch theo đề xuất của nhà đầu tư làm thay đổi lớn so với quy hoạch ban đầu, gây hệ lụy về hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội trong khu vực, ảnh hưởng đến lợi ích của người dân”.
Nêu trường hợp cụ thể tại khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm, dự án tổ hợp công trình dịch vụ, thương mại văn phòng và nhà ở cao tầng tại ô HH1, HH2, HH3 và HH4 lô CC6 đã điều chỉnh chỉ tiêu mật độ xây dựng từ 24,6% lên gần 40%, tầng cao trung bình từ 20, 30 tầng lên tối đa 40 tầng.
“Đề nghị Bộ trưởng cho biết, trong số 1.390 dự án có quy hoạch được điều chỉnh có bao nhiêu dự án thuộc thẩm quyền của Bộ, được Bộ cho phép điều chỉnh? Có bao nhiêu dự án đã được Bộ thanh tra, việc phát hiện sai phạm và xử lý như thế nào? Trách nhiệm của Bộ đối với việc điều chỉnh chỉ tiêu mật độ xây dựng và tầng cao tại lô CC6 (hồ Linh Đàm) nói trên và hướng xử lý?”, đại biểu Kim Thúy đặt câu hỏi.
Trả lời câu hỏi thứ nhất của Đại biểu, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết cơ quan này không có thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch và không có quyết định điều chỉnh các quy hoạch trong số 1.390 dự án mà Đại biểu đã nêu.
Bởi thẩm quyền của Bộ Xây dựng đối với việc điều chỉnh quy hoạch 1.390 dự án đã nêu, theo quy định của pháp luật về quy hoạch xây dựng, trách nhiệm của Bộ Xây dựng đối với việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng tại các địa phương được quy định như sau: Thẩm định các đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị thuộc thẩm quyền phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ được quy định tại Điều 32, Luật Xây dựng năm 2014, Điều 44, Luật Quy hoạch đô thị năm 2009; có ý kiến thống nhất đối với các đồ án trước khi được UBND tỉnh phê duyệt được quy định tại Điều 25, Nghị định 44/2015/NĐ-CP ngày 06/5/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quy hoạch xây dựng, Điều 44 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009.
Về các công trình điều chỉnh quy hoạch có vi phạm, văn bản nêu, trong giai đoạn từ tháng 7/2014 đến hết tháng 12/2018, Thanh tra Bộ Xây dựng đã thanh tra 40 dự án tổ hợp dịch vụ thương mại và nhà ở cao tầng. Trong đó có 12/40 dự án, công trình điều chỉnh quy hoạch có vi phạm cụ thể như sau:
Về trình tự thủ tục: Có 4 dự án không thực hiện lấy ý kiến cộng đồng dân cư có liên quan khi thực hiện điều chỉnh quy hoạch.
Về thành phần hồ sơ: Có 6 dự án có hồ sơ bản vẽ thiếu chi tiết, thể hiện thiếu một số nội dung theo quy định như cốt cao độ, chỉ tiêu sử dụng đất, chưa xác định khoảng lùi công trình, thiếu đánh giá tác động môi trường.
Về quy chuẩn, tiêu chuẩn: Có 2 dự án thiếu nội dung, tính toán một số chỉ tiêu không đảm bảo theo quy chuẩn như chỉ tiêu cấp nước, chỉ tiêu phòng cháy, chữa cháy.
Tại các kết luận, Thanh tra Bộ Xây dựng đã nêu rõ trách nhiệm, đồng thời yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố, quận, huyện kiểm điểm tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm trong công tác lập, thẩm định điều chỉnh phê duyệt quy hoạch.
Theo đó, kết luận thanh tra đã được các cơ quan, đơn vị nghiêm túc thực hiện, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm với 34 tổ chức và cá nhân.
Vi phạm tại Tổ hợp HH Linh Đàm đã chuyển cho UBND TP. Hà Nội xử lý
Trả lời đại biểu về việc điều chỉnh quy hoạch dự án tổ hợp HH tại lô CC6 Khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm, quận Hoàng Mai, Hà Nội, Bộ Xây dựng cho rằng việc này không thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan này.
Nội dung văn bản có nêu, tại thời điểm Đoàn thanh tra của Thanh tra Bộ Xây dựng kết thúc thanh tra trực tiếp tại dự án vào ngày 14/11/2014, công trình HH3 và HH4 chưa có vi phạm về tầng cao theo quy hoạch được duyệt (công trình HH3 đang xây dựng được khoảng 5/40 tầng; công trình HH4 đang xây dựng được khoảng 18/40 tầng và 1 tầng hầm; công trình HH1 và HH2 chưa được tổ chức thi công xây dựng).
Các vi phạm về trật tự xây dựng tại dự án Tổ hợp HH chỉ xảy ra sau thời điểm tháng 6/2015, là thời điểm Thanh tra Bộ Xây dựng đã chuyển kết luận thanh tra đến UBND TP. Hà Nội để xử lý theo quy định.
Quỹ đất đã bố trí, bộ, ngành vẫn chưa di dời
Câu hỏi thứ 2 đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy đặt ra cho Bộ trưởng Phạm Hồng Hà là về vấn đề di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô TP. Hà Nội.
Câu hỏi như sau: “Việc di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô TP. Hà Nội còn nhiều bất cập, hầu hết là tiếp tục sử dụng trụ sở cũ, tận dụng quỹ đất sau di dời làm cơ sở 2 như các Bộ: Công an, Nội vụ, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học - Công nghệ… là không đúng với chủ trương quỹ đất sau di dời giao cho địa phương quản lý, khai thác, sử dụng để bổ sung hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật của địa phương. Đề nghị Bộ trưởng cho biết: Liệu chủ trương trên có thực hiện được không? Xin nêu rõ lý do?”.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, thực hiện chủ trương di dời trụ sở các bộ, ngành, cơ quan Trung ương ra khỏi nội đô Hà Nội tại Nghị quyết số 16/2008/NĐ-CP của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/1/2015 về biện pháp, lộ trình di dời và việc sử dụng quỹ đất sau khi di dời cơ sở sản xuất công nghiệp, bệnh viện, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ quan đơn vị trong nội thành Hà Nội.
Tính đến thời điểm hiện tại đã có 9 bộ, ngành, cơ quan Trung ương hoàn thành việc đầu tư xây dựng và chuyển về làm việc tại trụ sở mới bao gồm: Bộ Nội vụ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Ngân hàng Nhà nước, Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Tuy nhiên, đến nay chỉ có Bộ Nội vụ đã bàn giao lại trụ sở cũ cho cơ quan có thẩm quyền quản lý, Bộ Tài chính đã có quyết định thu hồi 4 cơ sở của Bộ Nội vụ để bố trí cho các cơ quan khác quản lý, sử dụng làm trụ sở làm việc.
Dù UBND TP. Hà Nội đã bố trí quỹ đất tập trung tại khu vực Tây Hồ Tây, quận Tây Hồ (khoảng 20ha) và Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm (khoảng 55ha) nhưng đúng như phản ánh của đại biểu, còn một số cơ quan vẫn tiếp tục sử dụng trụ sở cũ, chưa thực hiện việc bàn giao cho TP. Hà Nội khai thác, sử dụng như Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học - Công nghệ,...
Thành phố đã giải quyết, bố trí quỹ đất di dời: 7 cơ sở tiếp tục giữ lại làm trụ sở hoặc bàn giao cơ quan Trung ương quản lý; 2 cơ sở đã được chấp thuận chuyển đổi mục đích sử dụng đất để tạo nguồn vốn di dời và đầu tư xây dựng trụ sở mới (Trụ sở Thanh tra Chính phủ tại 220 Đội Cấn, quận Ba Đình; Trụ sở Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tại số 45 Lý Thường Kiệt, quận Hoàn Kiếm).
Bộ Xây dựng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; UBND TP. Hà Nội thực hiện nghiêm chủ trương bàn giao quỹ đất sau khi di dời về TP. Hà Nội để sử dụng theo quy hoạch được duyệt, ưu tiên đáp ứng yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.