Trả lời Phóng viên Reatimes, ông Thống cho biết, trong thời gian qua tỉnh Cà Mau đã rà soát, công bố các dự án xây dựng nhà ở xã hội (NOXH) đủ điều kiện vay vốn theo quy định của Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, đến nay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng ưu đãi cho vay người mua NOXH chưa giải ngân đồng nào.
Về giải pháp, định hướng thực hiện chương trình xây dựng NOXH trên địa bàn tỉnh Cà Mau, Sở Xây dựng cho biết, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 139/KH-UBND ngày 13/6/2023 để triển khai Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, theo đó giai đoạn 2021-2025 tỉnh hoàn thành 1.100 căn nhà ở xã hội. Để thực hiện Kế hoạch, tỉnh đã và đang triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp.
Lễ khởi công dự án NOXH phường Tân Xuyên, TP Cà Mau.
Thứ nhất, là tăng cường hướng dẫn, kiểm tra đôn đốc tiến độ đối với các dự án đang thực hiện; tăng cường thực hiện đẩy nhanh tiến độ trong giải quyết các thủ tục hành chính, tháo gỡ các vướng mắc có liên quan. Chủ tịch UBND tỉnh đã thành lập Tổ công tác liên ngành, Tổ công tác này đã tiến hành kiểm tra thực địa và làm việc với chủ đầu tư của 13 dự án có xây dựng nhà ở xã hội, từ đó đánh giá tiến độ, thực hiện tháo gỡ vướng mắc, hoặc đề xuất và kiến nghị giải pháp đẩy nhanh tiến độ đối với từng dự án cụ thể. Bên cạnh đó, Tổ công tác còn giao nhiệm vụ cho từng thành viên để giám sát, đôn đốc việc giải quyết các thủ tục hành chính, kiến nghị của chủ đầu tư tại đơn vị của mình.
Thứ hai, là thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ để đẩy mạnh công tác kêu gọi đầu tư. Tỉnh tiếp tục nghiên cứu điều chỉnh Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Cà Mau, Chương trình Phát triển đô thị, tăng cường công tác lập quy hoạch để thu hút đầu tư, góp phần thực hiện chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Hiện nay, tỉnh Cà Mau đang mời gọi đầu tư 04 dự án nhà ở xã hội, trong đó: 01 dự án đang thực hiện bước đánh giá sơ bộ năng lực và kinh nghiệm nhà đầu tư, 01 dự án đã có nhà đầu tư tiếp cận và đề xuất dự án, 02 dự án đang hướng dẫn nhà đầu tư tiếp cận và lập đề xuất dự án. Có 01 dự án nhà ở xã hội đang triển khai thi công (Dự án nhà ở xã hội phường Tân Xuyên); 06 dự án nhà ở xã hội đang triển khai công tác GPMB (đã có chủ trương đầu tư).
Thứ ba, là tích cực hoàn thiện các khung pháp lý thuộc thẩm quyền của địa phương và triển khai thực hiện nghiêm các quy định pháp luật đã ban hành, các chỉ đạo liên quan của trung ương. Triển khai thực hiện Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản vừa ban hành, tỉnh Cà Mau đang triển khai xây dựng, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền và triển khai các biện pháp khác để sớm đưa các quy định mới vào thực tế.
Đồng thời, thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/5/2024 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới, Tỉnh ủy cũng đang xây dựng kế hoạch thực hiện và thành lập Ban Chỉ đạo "về phát triển nhà ở xã hội và thực hiện các chính sách hỗ trợ về nhà ở cho các đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh Cà Mau".
Bản đồ quy hoạch dự án đầu tư xây dựng NOXH phường 9, TP Cà Mau.
Theo Bộ Xây dựng, những hạn chế như trên xuất phát từ các nguyên nhân:
Cơ chế, chính sách phát triển NOXH, nhà ở cho công nhân còn chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn, chưa được bổ sung, sửa đổi kịp thời trong giai đoạn đầu của Đề án, như: thiếu quỹ đất; nguồn vốn tín dụng từ ngân sách nhà nước còn hạn hẹp; trình tự thủ tục đầu tư xây dựng còn chưa đồng bộ, thời gian thực hiện kéo dài.
Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 và Luật Kinh doanh Bất động sản số 29/2023/QH15 đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 6, đã có thêm các chính sách ưu đãi chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng NOXH; đơn giản thủ tục và các điều kiện để được mua, thuê, thuê mua NOXH;...Tuy nhiên, đến ngày 01/01/2025 thì Luật Đất đai (sửa đổi) và Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 mới có hiệu lực thi hành.
Nhiều địa phương chưa quan tâm phát triển NOXH, nhà ở cho công nhân, người lao động khu công nghiệp; chưa đưa các chỉ tiêu phát triển nhà ở, đặc biệt là chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm;
Chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NOXH trong quy hoạch đô thị, khu công nghiệp; ngoài quỹ đất 20% NOXH trong các dự án nhà ở thương mại, hầu hết các địa phương chưa quan tâm đến việc quy hoạch bố trí quỹ đất làm dự án NOXH độc lập;
Nhiều địa phương chưa quyết tâm, chủ động trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao tại Đề án; chưa ban hành Kế hoạch triển khai Đề án để đảm bảo hoàn thành mục tiêu đề ra; một số thành phố lớn, tập trung nhiều người lao động thu nhập thấp, có nhu cầu về NOXH cao tuy nhiên địa phương đăng ký NOXH hành thành trong năm 2024 thấp như: Hà Nội 1.181 căn, TP.HCM 3.765 căn, Đà Nẵng 1.880 căn, Cần Thơ 1.535 căn...
Một số địa phương có nhiều dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư trong giai đoạn vừa qua nhưng các các cấp chính quyền địa phương chưa quan tâm, tạo điều kiện trong việc lựa chọn chủ đầu tư dự án để triển khai đầu tư xây dựng; một số dự án NOXH đã khởi công nhưng các doanh nghiệp không triển khai thi công hoặc thi công chậm tiến độ; các cấp chính quyền địa phương chưa quyết tâm giải quyết những khó khăn, vướng mắc của các dự án NOXH theo thẩm quyền;
Việc cải cách thủ tục hành chính; ban hành các cơ chế khuyến khích, ưu đãi thêm của địa phương để kêu gọi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển NOXH còn hạn chế;
Nguồn vốn hỗ trợ cho phát triển dự án NOXH theo Nghị quyết số 11/NQ-CP và Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ chưa được giải ngân hiệu quả do: nhiều doanh nghiệp đầu tư NOXH chưa đảm bảo tiêu chí, điều kiện được vay theo pháp luật về tín dụng; một số địa phương chưa công bố danh mục NOXH đủ điều kiện vay; thời gian vay ngắn hạn (Nghị quyết số 11/NQ-CP chỉ hỗ trợ trong thời gian 2 năm từ 2022 – 2023) chưa thu hút được các nhà đầu tư vay vốn;
Theo nội dung báo cáo, hiện nay đã có 27 địa phương công bố danh mục 63 dự án đủ điều kiện vay theo chương trình tính dụng 120.000 tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 27.966 tỷ đồng. Tính đến quý I/2024, đã có 5 dự án NOXH tại 5 địa phương (Bình Dương, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Lạng Sơn và An Giang) được giải ngân với số vốn khoảng 416 tỷ đồng.
Đối với gói hỗ trợ 120.000 tỷ theo Nghị quyết số 33/NQ-CP bước đầu đã có kết quả, tuy nhiên việc giải ngân còn chậm. Trong thời gian tới, với sự quyết liệt của các cấp chính quyền trong việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NOXH thì việc giải ngân gói hỗ trợ 120.000 tỷ sẽ đạt kết quả tốt hơn.
