Thích
Thực tế, làn sóng công nghệ đang âm thầm len lỏi vào lĩnh vực bất động sản toàn cầu, và tạo nên cuộc dịch chuyển về tư duy: Quản trị dựa trên dữ liệu.
Chuyển đổi số phải bắt đầu từ bài toán phân mảnh dữ liệu
Một trong những nghịch lý lớn của ngành bất động sản là: dù tạo ra lượng dữ liệu khổng lồ, phần lớn dữ liệu đó lại bị phân mảnh. Theo báo cáo của JLL, dữ liệu trong ngành bất động sản nằm rời rạc trong các bảng tính, báo cáo và những quy trình thủ công, thiếu tính kết nối. Sự đứt gãy này khiến dữ liệu, được xem là tài sản chiến lược, không thể phát huy giá trị trong việc ra quyết định.
Singapore là một ví dụ tiêu biểu cho cách một quốc gia tìm cách giải quyết bài toán đó. Dự án Virtual Singapore đã xây dựng một bản đồ kỹ thuật số (digital twin) của toàn bộ không gian đô thị, sử dụng hơn 3 triệu hình ảnh chụp từ mặt đất, 160.000 hình ảnh chụp từ trên không và hàng tỷ điểm dữ liệu để tái dựng thành mô hình 3D. Ông Victor Khoo, chuyên gia từ cơ quan quản lý đất đai Singapore (Singapore Land Authority - SLA), chia sẻ với Bloomberg: "Chúng tôi muốn có một bản sao kỹ thuật số thông minh, chính xác, đáng tin cậy và nhất quán".
Mô hình kỹ thuật số của Singapore, dựa trên dữ liệu về diện tích và thông tin các toà nhà. Nguồn: Singapore Land Authority
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), giá trị cốt lõi của Virtual Singapore không nằm ở công nghệ mô phỏng 3D, mà ở khả năng biến dữ liệu thành công cụ ra quyết định cho nhiều nhóm người dùng khác nhau. Những nhà nghiên cứu dựa vào dữ liệu đó để thực hiện các nghiên cứu về sức khỏe cộng đồng, xu hướng đô thị và tác động môi trường, doanh nghiệp giảm rủi ro trong khâu lập kế hoạch, còn người dân hưởng lợi từ môi trường sống được vận hành hiệu quả và an toàn hơn. Khi dữ liệu được tổ chức và kết nối đầy đủ, đô thị không còn vận hành theo cách chờ sự cố xảy ra rồi xử lý, mà có thể chủ động dự báo và can thiệp sớm. Trong trường hợp này, chuyển đổi số không hoàn toàn là câu chuyện công nghệ, mà là cách dữ liệu được tổ chức để phục vụ con người.
Tại Việt Nam, Nam Long tiếp cận chuyển đổi số theo cách tương tự. Theo ông Nguyễn Hoàng Vĩnh Viễn, Quyền Giám đốc điều hành Nam Long Commercial Property và Phó Giám đốc chuyển đổi số của Tập đoàn, điều kiện tiên quyết của chuyển đổi số trong bất động sản là phải có dữ liệu "sạch" và "có ý nghĩa". Quá trình số hóa, vì thế, không dừng lại ở việc thu thập dữ liệu thô, mà là chuyển đổi dữ liệu thành thông tin có thể theo dõi xuyên suốt vòng đời dự án: từ quy hoạch, xây dựng đến bàn giao và vận hành.
Ông Nguyễn Hoàng Vĩnh Viễn, Quyền Giám đốc điều hành Nam Long Commercial Property và Phó Giám đốc chuyển đổi số của Tập đoàn.
"Vấn đề của ngành bất động sản là dữ liệu đóng vai trò rất quan trọng nhưng lại nằm rải rác trong một chuỗi giá trị rất dài, được lưu trữ ở các công cụ và định dạng khác nhau", ông Viễn phân tích. Để giải quyết sự đứt gãy đó, Nam Long xây dựng một lớp nền tảng dữ liệu, nhằm thu thập và đồng bộ hóa các nguồn dữ liệu rời rạc thành một hệ thống thống nhất.
Tuy nhiên, dữ liệu chỉ thực sự phát huy giá trị khi nó trở nên dễ hiểu với người sử dụng. Theo ông Viễn, thách thức lớn không phải là thiếu dữ liệu, mà là làm sao để dữ liệu kỹ thuật khô khan có thể "nói chuyện" với từng nhóm người dùng. Một bản vẽ kiến trúc, khi được chuyển đổi đúng cách, có thể trở thành hình ảnh trực quan cho đội ngũ kinh doanh, và khi đến tay khách hàng, dữ liệu đó giúp họ hiểu rõ căn nhà mình mua từ hình hài, pháp lý đến các yếu tố bảo trì trong tương lai.
Nam Long và chiến lược số hoá bền vững
Cách tiếp cận dữ liệu của Nam Long không dừng ở vận hành, mà mở rộng sang việc định nghĩa lại giá trị của một ngôi nhà. Ông Nguyễn Hoàng Vĩnh Viễn gọi đó là khái niệm "Property Passport" (Hộ chiếu bất động sản). Theo ông, một căn nhà về mặt vật lý cuối cùng cũng chỉ là "bốn bức tường". Nhưng để đi đến hình hài đó là cả một hành trình dài: mảnh đất được quy hoạch ra sao, vật liệu nào được sử dụng, công trình đã trải qua những lần sửa chữa nào, từng thuộc về những chủ sở hữu nào.
Nam Long muốn xây dựng "lý lịch" bất động sản, trao cho khách hàng để tiếp tục vun đắp, và phát triển ngôi nhà trong tương lai.
"Mỗi người chỉ vài lần trong đời ra quyết định mua nhà. Dữ liệu được chúng tôi giữ gìn và trao cho người sở hữu, để họ tiếp tục dựng xây căn nhà thành tổ ấm," ông Viễn giải thích. Một phần ý tưởng này đang dần hình thành trên ứng dụng Nam Long Living dành cho những cư dân của Nam Long. Chính vì vậy, thay vì chỉ bán xong và rời đi, thông qua Property Passport, Nam Long muốn chuyển giao toàn bộ "lý lịch" dữ liệu đó cho người chủ sở hữu, trao cho họ nền tảng để tiếp tục vun đắp và phát triển ngôi nhà trong tương lai.
Để hiện thực hóa quá trình chuyển đổi này, Nam Long lựa chọn mô hình "hybrid" - triển khai kết hợp giữa năng lực nội bộ và các đối tác công nghệ bên ngoài. Doanh nghiệp không thuê ngoài toàn bộ, cũng không đặt mục tiêu tự phát triển mọi giải pháp, mà giữ vai trò trung tâm trong việc xác định bài toán, kiến trúc dữ liệu và mục tiêu kinh doanh. Các đối tác công nghệ được lựa chọn để cùng đồng phát triển giải pháp, đảm bảo tính phù hợp với thực tế vận hành.
Song song đó, Nam Long áp dụng phương thức "quick win - fail fast": chia nhỏ bài toán, triển khai nhanh, đo lường hiệu quả và sẵn sàng loại bỏ những tính năng không còn phù hợp. "Nền tảng Nam Long Living chỉ mất 4,5 tháng để ra mắt phiên bản đầu tiên. Sau đó, chúng tôi đo lường hiệu quả và mạnh dạn loại bỏ những tính năng không phù hợp. Đó là cách để duy trì sự linh hoạt của một startup trong một tập đoàn hơn 33 năm phát triển," ông Viễn nói.
Theo ông Viễn, dữ liệu không phải là sản phẩm phụ của hoạt động kinh doanh, mà là nền tảng cốt lõi quyết định cách một doanh nghiệp bất động sản vận hành và phát triển. Chuyển đổi số vì thế không phải là cuộc đua công nghệ, mà là một hành trình dài đòi hỏi tư duy quản trị, lộ trình rõ ràng và sự kiên nhẫn.
Tại Nam Long, quá trình chuyển đổi dữ liệu được chia thành 2 giai đoạn. Thứ nhất, chuẩn hóa và tập trung dữ liệu nhằm xác định dữ liệu gốc, nhằm hạn chế thông tin sai lệch, tạo nền tảng cho việc phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận như đầu tư, pháp lý, thi công và vận hành. Thứ hai, dữ liệu được khai thác để phục vụ vận hành và ra quyết định, với dữ liệu được phân tầng đến từng nhóm người dùng cuối, hỗ trợ ra quyết định, tối ưu quy trình, theo dõi hiệu quả vận hành.
Ngay cả tại Singapore, nơi có thị trường bất động sản cùng hệ sinh thái công nghệ phát triển hàng đầu thế giới, quá trình chuyển đổi này vẫn đang được thử nghiệm và điều chỉnh liên tục. Như ông Victor Khoo từng nhận định với Bloomberg, quản lý những tập dữ liệu khổng lồ đòi hỏi một cam kết dài hạn, không thể hoàn thành trong một sớm một chiều.
Trong bối cảnh đó, những cách tiếp cận bền bỉ, lấy dữ liệu làm nền tảng và con người làm trung tâm như cách Nam Long đang theo đuổi, có thể góp phần định hình tương lai của ngành bất động sản./.
