Cập nhật thông tin mới nhất về dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hơn 67 tỷ USD

Bộ Xây dựng mới có công văn gửi Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh này liên quan đến việc sớm thông tin và bàn giao mốc giải phóng mặt bằng dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Theo Bộ Xây dựng, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 172/2024/QH15 ngày 30/11/2024; Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 106/NQ-CP ngày 23/4/2025 để triển khai thực hiện Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội.

Trong thời gian qua, nhằm đẩy nhanh tiến độ dự án, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án Đường sắt (chủ đầu tư) làm việc với các địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam để phối hợp triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Đến nay, đã có 12/15 địa phương khởi công xây dựng khu tái định cư vào dịp 19/8/2025.

Tổng Công ty Điện lực Việt Nam cũng đã chỉ đạo 15/15 công ty điện lực địa phương và 4/4 công ty truyền tải điện khu vực tiến hành rà soát, kiểm đếm, thống kê các điểm giao chéo với dự án, đồng thời lập phương án sơ bộ di dời các công trình điện bị ảnh hưởng.

Song song với quá trình làm việc với các địa phương, Ban Quản lý dự án Đường sắt đang triển khai đồng thời các công việc lựa chọn tư vấn cho các gói thầu như tư vấn quản lý dự án, rà phá bom mìn vật nổ và đánh giá tác động môi trường.

Hiện nay, Chính phủ đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 đề xuất bổ sung cơ chế, chính sách áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và đã được Quốc hội thông qua. Trong đó, có chính sách cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án thành các dự án độc lập.

Nguồn vốn thực hiện được bố trí từ ngân sách trung ương và ngân sách địa phương; các địa phương và cơ quan liên quan tổ chức lập, quyết định đầu tư và thực hiện các dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn. Việc đầu tư các hạng mục liên quan không phải lập chủ trương đầu tư.

Căn cứ tình hình thực tế, Chính phủ được giao hướng dẫn chi tiết quy định này. Sau khi có Nghị quyết của Quốc hội, Bộ Xây dựng sẽ tham mưu Chính phủ ban hành hướng dẫn triển khai thực hiện trong tháng 1/2026.

Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt - thường xuyên chủ trì các cuộc họp Ban Chỉ đạo nhằm chỉ đạo, đôn đốc tiến độ và tháo gỡ các vướng mắc đối với các dự án đường sắt trọng điểm, quan trọng quốc gia.

Hiện Ban Quản lý dự án Đường sắt đang thực hiện các thủ tục lựa chọn tư vấn phục vụ công tác lập Báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của tư vấn và quyết định của cấp có thẩm quyền về phương án hướng tuyến, vị trí nhà ga và khu depot, chủ đầu tư sẽ triển khai ngay việc lập hồ sơ ranh giới giải phóng mặt bằng, tổ chức cắm mốc và bàn giao cho các địa phương theo quy định.

Trước đó, phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Bộ Xây dựng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra chỉ đạo về một số công trình dự án trọng điểm.

Đối với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Thủ tướng Chính phủ đề nghị Bộ Xây dựng trong tháng 12/2025 tiến hành rà soát lại tiêu chuẩn, quy chuẩn, công nghệ, điều kiện để tháng 1/2026 dứt khoát chọn lựa được hình thức đầu tư công, đầu tư tư nhân hay hợp tác công tư để triển khai đầu tư dự án.

Với những mốc thời gian cụ thể được người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đang bước vào giai đoạn then chốt, đòi hỏi sự quyết liệt trong chỉ đạo và triển khai.

Việc sớm lựa chọn phương thức đầu tư không chỉ quyết định tiến độ dự án mà còn tạo tiền đề để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, bảo đảm mục tiêu phát triển hạ tầng chiến lược, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và nâng cao năng lực kết nối quốc gia trong giai đoạn tới.