Theo lý giải của Bộ Xây dựng, luật Nhà ở 2005 có quy định nhà ở thương mại không được nhỏ hơn 45 m2. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, nhiều địa phương, doanh nghiệp đã kiến nghị được xây dựng những loại nhà ở nhỏ hơn 45 m2. Trong khi đó, Luật Nhà ở ban hành năm 2014 đã bỏ quy định giới hạn diện tích tối thiểu 45 m2 đối với căn hộ chung cư thương mại mà chỉ nêu chung chung là phải xây dựng theo kiểu căn hộ khép kín, diện tích sàn theo tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng. Vì vậy, việc cho phép xây dựng căn hộ thương mại không nhỏ hơn 25 m2 là theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư sắp được ban hành.
Tất nhiên, lý giải của Bộ Xây dựng không phải không có lý. Nhất là khi, quyết định này là một bước “dọn đường” trước cho bộ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư sắp được ban hành. Nên có thể hiểu, “kiểu gì rồi cũng đúng”. Nhưng, quả thật, về phía mình, tôi thật sự lo ngại về những hệ lụy mà Quyết định này mang lại. Và sợ rằng, nó sẽ tạo ra tiền lệ rất xấu cho việc quy hoạch đô thị tại các thành phố lớn, nhất là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Căn hộ 25m2 là giấc mơ của nhiều người nhập cư sinh sống ở Thủ đô. Ảnh minh họa
Thực ra, sòng phẳng mà nói, dư luận không hoàn toàn phản đối căn hộ 25m2. Họ hiểu, với đông đảo số lượng người dân nhập cư sinh sống ở các thành phố lớn hiện nay, được ở trong những căn hộ riêng, có diện tích 25m2 đã là một "giấc mơ" trong cuộc đời mình của biết bao gia đình. Không cấp phép xây dựng những dự án có căn hộ 25m2 ấy, đồng nghĩa với việc, sẽ đóng sập cửa, chấm dứt rất nhiều giấc mơ bay bổng của người dân có thu nhập thấp.
Nhưng, nói đi cũng phải nói lại. Các thành phố lớn không thể chỉ vì muốn chiều một lượng nhu cầu nào đó, dù là lớn lao, mà phá vỡ quy hoạch, đi ngược lại tiến trình phát triển của đô thị văn minh, và thậm chí là tự gây khó khăn, phiền toái, hệ lụy cho công tác quản lý đô thị của chính mình.
Các nhà cấp phép khi đồng ý cho chủ đầu tư xây dựng dự án nhà 25m2 có thể chỉ nghĩ đơn thuần rằng, việc ra đời các căn hộ đó sẽ giúp nhiều hộ gia đình với mô hình 1 cặp vợ chồng và 2 con đủ sống trong căn hộ ấm cúng. Nhưng, chắc chắn, họ không lường được hết một thực tế là, sau khi được cấp phép, đưa vào sử dụng, thì cái căn hộ 25m2 kia sẽ không chỉ gánh chịu số lượng người như dự tính. Mà có khi, nó phải oằn mình gánh chịu thêm một lượng lớn người ở nữa, theo mong muốn, nhu cầu của chủ nhà, trong khi diện tích căn hộ vẫn thế!
Có thể khi đầu tư, ký hợp đồng mua bán, các hộ sẽ cam kết căn hộ 25m2 ấy chỉ ở 4 người (gồm cả người lớn và trẻ con), nhưng sau khi về ở, họ tự ý đưa thêm người nhà vào, hoặc thậm chí cho thuê thêm người bên ngoài vào ở, lúc đó, liệu ban quản lý tòa nhà có quản lý, giám sát được hết? Và kể cả khi phát hiện ra, liệu có xử lý được triệt để không khi giờ đây quyền sở hữu căn nhà đã thuộc về chủ hộ, người bỏ tiền ra mua?
Cái không lường trước được sự biến động tăng số người ở sẽ dẫn đến một loạt các hệ lụy, ảnh hưởng trực tiếp đến kết cấu căn nhà, cũng như vấn đề an ninh, trật tự, vệ sinh, môi trường, công tác bảo đảm an toàn cháy nổ... Diện tích căn hộ 25m2, sử dụng cho một mô hình gia đình chỉ từ 2-4 người ở, đương nhiên khi thiết kế họ sẽ tính toán các khu công trình công cộng, diện tích dùng chung có công năng, kết cấu khác. Nếu tăng đột biến số người sử dụng, chắc chắn sẽ gây ra sự quá tải không chỉ ngay trong diện tích mỗi căn hộ, mà còn dồn lên các công trình công cộng, không gian chung ấy. Từ đó, sẽ dẫn đến kết cấu công trình chung của tòa nhà bị ảnh hưởng, chất lượng công trình nhanh bị xuống cấp, thậm chí hỏng hóc, xập xệ.
Còn một bất cập nữa mà khi các căn hộ 25m2 ra đời, đó chính là sự quá tải dồn lên các khu đô thị. Hiện nay, có thể nhận thấy, một lượng lớn người dân sinh sống ở các thành phố lớn là đối tượng lao động tự do, người ngoại tỉnh, sinh viên, công nhân từ các địa phương dồn về. Số lượng những người ngoại tỉnh ngày càng tăng mỗi năm đã gây cho các đô thị lớn một sự quá tải trầm trọng, khiến chính quyền các địa phương hết sức đau đầu trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh về giao thông, môi trường, công trình công cộng.
Một trong những giải pháp mà các nhà hoạch định chính sách đưa ra đó là dồn dịch lại các công xưởng, nhà máy, trường học, bệnh viện, đưa ra ngoại thành. Xóa bỏ các chợ cóc, chợ tạm, quy hoạch lại vỉa hè, lề đường, hạn chế dần lượng người lao động tự do, buôn bán nhỏ lẻ tràn vào thành phố. Vậy mà, giờ đây, lại cấp phép cho các dự án căn hộ 25m2, khác nào bật đèn xanh cho một lượng lớn lao động "bám trụ" lại nội đô? Chẳng lẽ, sinh ra các dự án căn hộ 25m2, chủ đầu tư lại chỉ ký hợp đồng bán cho người có hộ khẩu thành phố? Chắc chắn không thể rồi!
Khi các căn hộ 25m2 ra đời hàng loạt, đồng nghĩa với việc sẽ có thêm rất nhiều các chủ hộ mới, do đó, phát sinh thêm lượng phương tiện đi lại cùng hàng loạt các nhu cầu tối thiểu khác của mỗi gia đình vể y tế, giáo dục…Chúng ta đang muốn xóa các khu nhà trọ xập xệ, nhếch nhác, để quy hoạch lại các thành phố lớn theo hướng hiện đại, khang trang, quy củ hơn. Vậy mà, lại chấp nhận cho phép các căn hộ 25m2 ra đời, khác nào thay những "căn nhà ổ chuột cũ" thành một kiểu "căn hộ ổ chuột mới". Đô thị sẽ làm sao văn minh, sạch đẹp, hiện đại được, nếu người dân vẫn đang ở chồng chất lên nhau, trong một căn hộ chật hẹp, không khác nhà trọ bình dân là mấy?
Việc xin cấp phép dự án khu căn hộ 25m2 có thể coi là ý tưởng táo bạo của doanh nghiệp xây dựng. Song, là nhà quản lý, phải có cái nhìn riêng của mình, không thể chỉ vì đồng cảm với một bộ phận người nào đó hoặc nghe lời phân tích ngọt ngào của vị chủ doanh nghiệp nào đó mà vội vã gật đầu. Đôi khi, cái gật đầu thiếu tính toán, thận trọng sẽ là nguồn cơn của những cái lắc đầu ngán ngẩm mà ngay sau đó, những người khác phải gánh chịu khi giải quyết hậu quả!!!
