Cây rau má (tên khoa học: Centella asiatica, thuộc họ hoa tán) là loài thân thảo mọc hoang dại hầu hết ở khắp nơi trong nước ta và các nước châu Á, Úc…
Cây này còn có các tên khác như: Tích tuyệt thảo, lôi công thảo và liên tiền thảo (vì lá giống như những đồng tiền xếp liền nhau)
Người ta đã nghiên cứu khá kỹ về thành phần hóa học của rau má. Thấy trong đó có nhiều hợp chất sinh học có giá trị với cơ thể con người như: Beta caroten, sterol, saponin, alcaloid, glycozid, các vitamin B1, B2, C, K… các chất đạm, cellulose…
Trong y học cổ truyền của nước nhà, rau má đã được dùng từ lâu như là một vị thuốc để trị các chứng cảm cúm, viêm nhiễm, xơ cứng lão hóa phủ tạng… Còn y học hiện đại qua nghiên cứu đã nhận thấy một tác dụng đặc biệt của rau má đó là có thể kích thích tái tạo collagen - thành phần chính cấu tạo và quyết định sự tươi trẻ mềm mại của da con người.
Trong đời sống dân gian nước ta, từ lâu rau má đã được sử dụng như một thứ rau xanh quen thuộc. Đơn giản nhất có thể ăn như một loại rau sống. Cầu kỳ hơn ta có thể làm ra món salat rất ngon. Ngoài ra có thể luộc, muối và đặc biệt là xay sinh tố kèm theo chút đường, mật ong, đá xay là ta có thể có một cốc giải khát ngon bổ dưỡng thanh nhiệt trong những ngày hè nóng nực này.
Ngành dược trên thế giới cũng chú ý nghiên cứu đến cây rau má từ lâu. Hãng dược đa quốc gia khổng lồ Bayer đã chế ra sản phẩm kem thuốc bôi chống sẹo, giúp nhanh liền vết thương Madecassol 1% tinh chất hoàn nguyên rau má. Tương tự là các sản phẩm dạng thuốc mỡ Madecassol của Nhật, Hàn Quốc cũng được phép lưu hành rộng rãi trên thị trường dược phẩm bởi nó đã chứng minh được tính khả dụng: Tăng cường khả năng tái tạo và phục hồi collagen là thành phần chính cấu tạo nên lớp da của con người ta, do đó nó có tác dụng làm nhanh liền vết thương, xóa mờ các vết sẹo.
Tác dụng đó của Madecassol là do trong thành phần tinh chất hoàn nguyên của rau má có chứa nhiều các glycozide như asiaticoside, centelloside, saponin… những hợp chất sinh học này đã tăng cường khả năng tái tạo collagen của da, chính vì vậy mà nó làm phục hồi nhanh các lớp da bị tổn thương, dần dần xóa mờ và làm mất hẳn các vết sẹo gây ra bởi các nguyên nhân khác nhau. Tác dụng lâm sàng trên bệnh nhân của các loại thuốc crem, mỡ chứa tinh chất rau má này đã được chứng minh trên thực tế điều trị rất tốt, hiện đang là những sản phẩm được thầy thuốc và bệnh nhân tin tưởng cao.
Gần đây, nhiều cơ sở làm đẹp trong nước đã có sáng tạo ứng dụng tính chất làm mờ vết sẹo, đánh tan xơ cứng, tái tạo collagen của tinh chất rau má để làm ra các sản phẩm sử dụng tại chỗ phục vụ cho chị em chăm sóc sắc đẹp khá hiệu quả. Người ta đã sử dụng thân, lá cây rau má bánh tẻ tươi, xay mịn nhuyễn thành một hỗn hợp nhão đắp mặt tại chỗ cho nhiều kết quả khả quan, có thể kéo dài sắc đẹp và tuổi trẻ cho chị em. Các chị em không có điều kiện đi spa thường xuyên hoàn toàn có thể tự tạo cho mình hỗn hợp đắp mặt rất tốt kia, chỉ với một chiếc máy xay và một nắm rau má hái từ vườn nhà…
Như vậy, cây rau má quen thuộc vốn mọc hoang đầy đồng bãi khắp nơi, nhưng nếu khéo biết sử dụng lại là một trong những vị thuốc quý giá có thể phục vụ rất tốt cho sức khỏe. Chúng ta có thể ăn, uống hàng ngày như là với một loại rau xanh bổ dưỡng. Chúng ta cũng có thể sử dụng như một vị thuốc cho các mục đích chữa bệnh khác nhau: Uống dịch chiết để chống xơ hóa các cơ quan phủ tạng, bôi lên vết thương để nhanh lành, đắp lên da để làm đẹp.
Hiện nay, nhiều nơi đã tiến hành trồng rau má với quy mô tương đối lớn để phục vụ cho nhu cầu ngày càng tăng cao. Tuy nhiên cũng cần lưu ý một điều là, tuy rau má là một loại rau - thảo dược rất lành tính, nhưng nếu dùng ăn uống, lời khuyên của thày thuốc là không nên dùng quá 40 gram cho mỗi người một ngày!
