Di chúc thừa kế đất đai là gì?
Di chúc thừa kế đất đai năm 2025. Ảnh: Winlegal
Di chúc thừa kế đất đai là văn bản xác nhận chuyển nhượng quyền thừa kế đất đai của ông bà, cha mẹ cho con cháu của mình. Mẫu di chúc thừa kế đất đai phải được xác nhận và công chứng bởi chính quyền địa phương để văn bản có giá trị pháp lý trước Tòa án. Việc chứng nhận di chúc nhằm đảm bảo tính xác thực của nội dung, tuân thủ pháp luật nhà nước và dễ dàng phân xử trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
Lưu ý quan trọng của việc thành lập di chúc thừa kế đất đai là bản thân người chuyển nhượng thừa kế (ông bà hoặc bố mẹ) phải là chủ hợp pháp của đất đai, tài sản đó. Cụ thể về cách làm di chúc thừa kế tài sản, bạn có thể tham vấn luật sư hoặc nhờ cậy sự hỗ trợ của chính quyền địa phương.
Hình thức của di chúc thừa kế đất đai
Cách làm di chúc thừa kế đất cho con được quy định tại Điều 627 đến Điều 631 của Bộ luật Dân sự 2015. Hình thức của di chúc thừa kế đất đai là văn bản được soạn thảo đầy đủ nội dung dựa trên quy định của pháp luật. Trong trường hợp người lập di chúc không thuận tiện hình thành văn bản, di chúc miệng cũng được chấp nhận. Tuy nhiên, để di chúc miệng có hiệu lực, cần có ít nhất 2 người làm chứng. Trong tối đa 5 ngày kể từ khi di chúc bằng miệng được hình thành, hai người làm chứng phải thể hiện di chúc trên văn bản bằng giấy, điểm chỉ và được công chứng. Trường hợp sau 3 tháng kể từ khi di chúc được thành lập và người lập di chúc vẫn còn sống thì nội dung di chúc bằng miệng bị vô hiệu hóa.
Di chúc bằng văn bản có thể tồn tại dưới các hình thức sau: di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, có người làm chứng, được công chứng, và có chứng thực. Di chúc phải được thành lập khi người lập di chúc vẫn còn minh mẫn và đầy đủ khả năng nhận thức. Nội dung và hình thức của di chúc tuân thủ theo luật pháp Việt Nam hiện hành.
Nội dung di chúc cần bao gồm các thông tin cơ bản về người lập di chúc như họ tên, ngày sinh, căn cước công dân, địa chỉ nơi cư trú. Tương tự, thông tin người được hưởng di sản cũng cần liệt kê đầy đủ trong di chúc bao gồm họ tên, mối quan hệ với người lập di chúc và các thông tin cơ bản khác. Nhóm thông tin tiếp theo liên quan đến đất đai, di sản. Địa chỉ cụ thể của thửa đất, thông tin di chúc cho con thừa hưởng hoặc chia thừa kế giữa các con cần cụ thể rõ ràng theo diện tích và cột mốc của thửa đất. Phần thông tin này cần rõ ràng hết mức có thể để tránh tranh chấp tài sản phát sinh về sau.
Thủ tục làm di chúc thừa kế đất cho con năm 2025
Thủ tục làm di chúc thừa kế cho con đầy đủ năm 2025. Ảnh: Phụ Nữ Today
Bước 1: Người lập di chúc công bố nội dung di chúc dưới sự chứng kiến của công chứng viên hoặc người có thẩm quyền công chứng di chúc thuộc Ủy ban Nhân dân cấp xã. Sau đó, CCV có nhiệm vụ ghi chép lại nội dung di chúc thừa kế đất đai đúng theo nội dung đã được công bố.
Bước 2: Người lập di chúc thực hiện kiểm tra nội dung trong di chúc thừa kế đất đai và ký tên xác nhận vào văn bản di chúc chuyển nhượng quyền thừa kế đất đai cho con cháu.
Bước 3: CCV hoặc người có thẩm quyền từ UBND cấp xã ký xác nhận vào văn bản di chúc thừa kế đất đai.
Lưu ý quan trọng: Trường hợp người lập di chúc không có khả năng ký hoặc nghe được nội dung trong văn bản di chúc. Cần có người làm chứng kiểm tra và người này cũng phải ký xác nhận vào văn bản di chúc được công nhận bởi CCV hoặc người có thẩm quyền từ UBND cấp xã.
Mẫu di chúc thừa kế đất đai
Thủ tục làm thừa kế không có di chúc
Tóm tắt hàng thừa kế đất đai không có di chúc. Ảnh: Luật sư Nhung và Cộng sự
Trường hợp chủ thửa đất qua đời mà không để lại di chúc, cách làm di chúc thừa kế đất cho con sẽ được xét theo quy định tại khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015. Theo luật quy định, trường hợp không có di chúc, di chúc không hợp lệ, người nhận di sản mất trước khi tiến hành nhận đất đai, hoặc người được nhận từ chối nhận di sản; thứ tự thừa kế được xét như sau:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm vợ/chồng, cha/mẹ đẻ, cha/mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người đã mất
- Hàng thừa kế thứ hai gồm ông/bà nội, nông/bà ngoại, anh/chị/em ruột của người đã mất; cháu ruột mà người đã mất là ông/bà nội hoặc ông/bà ngoại
- Hàng thừa kế thứ ba gồm cụ nội/ngoại của chủ sở hữu mảnh đất đã mất; bác/chú/cậu ruột; cô/dì ruột của người mất; cháu ruột mà người đã mất có quan hệ là bác ruột, chú ruột, cậy ruột, dì ruột; chắt ruột mà người đã mất có quan hệ là cụ nội hoặc cụ ngoại của người được hưởng thừa kế.
Trong trường hợp xét thừa kế theo hàng và nhiều người cùng một hàng thừa kế được nhận di sản, phần thừa kế họ nhận được chia đều với nhau. Những người thuộc hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế khi tất cả những người thuộc các hàng thừa kế trước đó đều đã mất, không nhận di sản hoặc bị tước quyền nhận di sản.
Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định rõ ràng về việc chia thừa kế cho con đang là bào thai. Việc phân chia tài sản đều phải chia phần cho người đã là bào thai để khi sinh ra họ cũng được nhận di sản. Trong trường hợp bào thai đã mất trước khi sinh ra, những người thừa kế khác cùng hàng được chia phần di sản đó.
Hồ sơ nhận di sản thừa kế trong trường hợp không có di chúc thừa kế đất đai có nhiều điểm khác biệt so với trường hợp có di chúc. Cụ thể, hồ sơ cần chuẩn bị gồm Phiếu yêu cầu công chứng, bản dự thảo hợp đồng nhận di sản thừa kế không có di chúc, bản sao giấy tờ cá nhân của người yêu cầu công chứng, giấy chứng tử của người để lại di sản là mảnh đất thừa kế, và các giấy tờ liên quan khác.
Những lưu ý khi làm di chúc thừa kế đất đai
Lưu ý cần biết khi làm di chúc thừa kế đất đai năm 2025. Ảnh: Luật Đại Hà
Tuy mẫu di chúc thừa kế đất đai khá phổ biến trong ứng dụng nhưng bạn cần nắm rõ một số trường hợp tranh chấp phổ biến để chuẩn bị thật tốt cho quá trình chuyển nhượng thừa kế. Nếu mảnh đất thuộc quyền sở hữu của bố mẹ, quyền thành lập di chúc phụ thuộc hoàn toàn vào ý chí của bố hoặc mẹ mà không cần sự chấp thuận của tất cả con cái trong nhà. Trường hợp mảnh đất đứng tên của bố, mẹ và những người con thì việc chuyển nhượng quyền thừa kế cần có sự đồng thuận của cả những đứa con đứng tên làm chủ nhà. Nói một cách đơn giản, chỉ có chủ của mảnh đất được công nhận trên giấy tờ pháp lý mới có quyền quyết định mảnh đất được chuyển quyền thừa kế cho những ai. Một trường hợp cần lưu ý khác là nhiều bản di chúc được thành lập và đều được công chứng, di chúc được thành lập sau sẽ có hiệu lực về mặt pháp lý.
Bài viết đã cung cấp thông tin chi tiết về cách làm di chúc thừa kế đất cho con, định nghĩa rõ di chúc thừa kế đất đai là gì, thủ tục làm di chúc và những lưu ý cơ bản khi thực hiện làm di chúc thừa kế đất đai năm 2025. Truy cập Wiki BĐS để cập nhật thêm nhiều kiến thức mới về Luật Đất đai.
