Chiều nay diễn ra Đối thoại chuyên gia: “Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++: Đột phá bằng công nghệ xanh”

Chiều nay (09/12), tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) phối hợp cùng Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes) tổ chức Đối thoại Chuyên gia với chủ đề: “Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++: Đột phá bằng công nghệ xanh”.

Theo Nhà báo Phạm Nguyễn Toan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, đây là diễn đàn đặc biệt, khi chúng ta bàn về một trong những xu hướng quan trọng nhất của thế kỷ 21: Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++ và trường hợp điển hình đầy triển vọng của Việt Nam là Cần Giờ.

“Các chuyên gia, diễn giả không chỉ thảo luận về một dự án đô thị, một công nghệ xây dựng hay một mô hình thị trường. Chúng ta đang cùng nhau luận giải mô hình tư duy mới mở ra không gian kinh tế mới với lời khẳng định rằng: Việt Nam có đủ tiềm lực - đủ khát vọng - đủ nền tảng công nghệ để bước vào nhóm các quốc gia dẫn đầu về đô thị biển bền vững trong thập kỷ tới”, nhà báo Phạm Nguyễn Toan nhận định.

Việt Nam sẽ tiến ra biển bằng tư duy nào? Bằng công nghệ nào? Và bằng mô hình đô thị nào để đảm bảo sự thịnh vượng mà không đánh đổi môi trường?

Khi dân số đô thị ngày càng tăng, quỹ đất truyền thống tại các trung tâm lớn ngày càng thu hẹp, các siêu đô thị trên thế giới đều phải tìm cách mở rộng không gian phát triển ra biển.

Theo ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, những thành phố, đại đô thị tiến biển cũng mang tới không gian sống, phát triển du lịch bền vững, xóa tan định kiến về những nghi ngại liên quan đến đảo nhân tạo, không gian lấn biển. Từ New York, Tokyo Bay, Singapore Marina Bay đến Dubai, Incheon,… những câu chuyện thành công đều chung một thông điệp: Tiến biển là kiến tạo tương lai. Và bài học xuyên suốt là: Tiến biển không phải lựa chọn mang tính thử nghiệm, mà là chiến lược quốc gia dựa trên khoa học - công nghệ - quy hoạch - quản trị môi trường.

Việt Nam với hơn 3.260km đường bờ biển, đang đứng trước thời điểm quyết định để bước vào làn sóng tiến biển thứ ba trên thế giới, nơi đô thị biển không chỉ mở rộng không gian mà còn tạo ra các trung tâm tài chính - thương mại - du lịch - logistics - công nghệ mới. Trong tầm nhìn đó, Cần Giờ được xem là một trong những “case study” quan trọng nhất của giai đoạn hiện nay.

Tại sự kiện, Báo cáo Tổng quan do Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam thực hiện sẽ được công bố - một báo cáo mang tính nền tảng giúp cộng đồng chuyên môn hiểu rõ hơn về: (1) Vì sao tiến biển trở thành xu thế toàn cầu?; (2) Những đô thị biển đã làm gì để vượt lên? (3) Vai trò then chốt của nhà đầu tư trong tiến biển bền vững.

Báo cáo nhấn mạnh: Không có công nghệ, không thể lấn biển. Không có nhà đầu tư lớn, không thể làm đúng chuẩn bền vững. Không có quy hoạch, không thể vận hành một đại đô thị biển. Cần Giờ là trường hợp đặc biệt của Việt Nam khi sở hữu: Sinh thái rừng ngập mặn độc bản; Hệ sinh thái tự nhiên phong phú; Vị trí chiến lược ở cửa ngõ biển của TP.HCM; Quỹ đất lớn, tiềm năng tạo ra một siêu đô thị xanh - thông minh - tái sinh. Báo cáo khẳng định Cần Giờ đang hội tụ các điều kiện để trở thành đại đô thị biển ESG++ tiêu biểu của châu Á trong thập kỷ tới.

Đối thoại chuyên gia: Luận giải “case study” Cần Giờ

Điểm nhấn quan trọng nhất của sự kiện chính là phiên Đối thoại chuyên sâu, nơi các chuyên gia hàng đầu sẽ luận giải Cần Giờ dưới bốn góc độ:

(1) Nền móng & công nghệ xanh - yếu tố quyết định thành công của đô thị lấn biển

Đây là công nghệ đã được Nhật Bản ứng dụng hàng chục năm cho các khu lấn biển của Tokyo Bay và nhiều công trình chống thiên tai. Tại Việt Nam, nó được trình diễn qua dự án Cần Giờ, với vai trò quan trọng của AOMI (Nhật Bản) và MCIC Vietnam - hai đơn vị đang hợp tác để chuyển giao, tiêu chuẩn hóa và nội địa hóa công nghệ.

Ông Trần Thành Trung, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc MCIC Vietnam khẳng định, K-DPM sử dụng khí nén để trộn bùn và phụ gia ngay trong ống dẫn, tạo ra khối vật liệu rắn chắc, đồng nhất và bền vững trên công trình. Điểm đột phá của công nghệ này nằm ở hiệu suất, tính ổn định và khả năng tự động hóa cao, giúp xử lý khối lượng lớn bùn trong thời gian ngắn mà vẫn đảm bảo chất lượng. Đồng thời, quá trình thi công khép kín giúp giảm thiểu ô nhiễm, hạn chế phát tán bùn ra môi trường nước và nhất là tái sử dụng bùn nạo vét thay vì phải nhấn chìm ngoài biển.

Đại diện MCIC Vietnam cho rằng, chủ đầu tư dự án Vinhomes Green Paradise Cần Giờ rất quan tâm đến điểm ưu việt cho môi trường của công nghệ ổn định bùn nạo vét. Thậm chí, ban lãnh đạo Vinhomes đã yêu cầu MCIC Vietnam chứng minh công nghệ ổn định bùn mềm K-DPM không chỉ hiệu quả kỹ thuật mà còn tác động tích cực của công nghệ này đối với hệ sinh thái Cần Giờ.

Công nghệ này không chỉ bền vững về môi trường mà còn ổn định về cấu trúc, giúp công trình vận hành an toàn lâu dài trong điều kiện thủy triều và nước biển dâng. Đặc tính ưu việt của công nghệ ổn định bùn hoà trộn dòng khí nén đã được chứng minh qua các công trình lấn biển nổi tiếng như sân bay Chubu và Haneda (Nhật Bản), sân bay Pudon (Trung Quốc), sân bay Đông Changi, vịnh Marina (Singapore), cảng New York (Mỹ)…

“Khi thấy rõ, công nghệ ổn định bùn mềm K-DPM có thể tạo ra loại vật liệu đa tính năng, tăng tính ổn định, chống thấm, trọng lượng nhẹ hơn giúp giảm đáng kể tổng độ lún, giảm phát thải, bảo tồn rừng ngập mặn và tái tạo vật liệu thay cho cát tự nhiên, họ đã chọn giải pháp này mà không do dự về vấn đề chi phí. Quyết định sử dụng K-DPM đến từ chính định hướng nhất quán của Vingroup, luôn đặt yếu tố bền vững, an toàn và trách nhiệm với môi trường lên hàng đầu, kể cả khi chi phí ban đầu cao hơn. Quyết định của Vingroup đã thể hiện rõ họ đặt tầm nhìn ESG++ ở tiêu chí cao nhất cho Vinhomes Green Paradise”, ông Trần Thành Trung đánh giá.

(2) ESG++, tiêu chuẩn để xác lập một đại đô thị độc bản cho tương lai

Theo Nhà báo Phạm Nguyễn Toan, trong kỷ nguyên phát triển xanh và thông minh, ESG đã trở thành thước đo giá trị của những đô thị hàng đầu thế giới. ESG++ là phiên bản nâng cao của ESG, trong đó hai trụ cột Tái sinh (Regeneration) và Thích ứng (Resilience) được đẩy lên cấp độ cao nhất. Đây chính là chuẩn mực mà New York, Singapore, Tokyo Bay hay Incheon đều hướng tới. Đây cũng chính là nền tảng để dự án kiến tạo một thành phố xanh - thông minh - sinh thái - tái sinh, đồng thời khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ đô thị nghỉ dưỡng quốc tế.

Đô thị biển đạt chuẩn ESG++ phải đảm bảo: Thi công xanh (green construction); Hệ sinh thái tái sinh; Tiện ích bảo vệ sức khỏe (như nước Ozone, UV, BAC…); Giao thông xanh; Quản trị thông minh. Cần Giờ đang hướng tới đầy đủ 5 tiêu chí này để hướng tới trở thành mô hình mẫu cho thế hệ đô thị biển mới của Việt Nam.

Chia sẻ với Reatimes, TS. Võ Trí Thành, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Viện trưởng Viện Chiến lược thương hiệu và Cạnh tranh, cho rằng: ESG++ không chỉ dừng lại ở xây “xanh”, làm “sạch”, mà là cách chúng ta phục hồi, tái tạo giá trị, không chỉ môi trường, mà cả kinh tế và xã hội. Nó đòi hỏi phải nhìn toàn bộ vòng đời của dự án, từ thiết kế, thi công, đến quản trị, vận hành và cả quá trình chuyển đổi về sau.

“Những mô hình đô thị hướng biển như Vinhomes Green Paradise Cần Giờ có thể xem là ví dụ tiêu biểu của hướng đi tiên phong. Những dự án như vậy không chỉ tạo ra cảm hứng, mà còn là chất xúc tác lan tỏa tinh thần đổi mới, đưa ESG từ một khái niệm thành thực tiễn sinh động, nâng cấp thành ESG ++. Khi triển khai đúng hướng, ESG ++ không chỉ là một “chuẩn mới” mà còn tạo ra lợi ích rõ rệt về kinh doanh: Từ khả năng lựa chọn thị trường, thu hút nhà đầu tư, đến việc nâng cao niềm tin người tiêu dùng và giá trị tài sản. Cần có những cú hích, những hình mẫu đủ hấp dẫn như vậy để giúp định hình “cách chơi” mới, tích cực, bài bản và bền vững hơn”, TS. Võ Trí Thành nhận định.

Theo PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh, để làm được một đại đô thị lấn biển theo chuẩn ESG++, chúng ta không chỉ nói về một dự án bất động sản thông thường, mà là cả một “siêu hệ thống” với mức đầu tư khổng lồ. Từ năng lượng sạch, nước sạch - nước tuần hoàn, giao thông xanh, xử lý chất thải theo mô hình tuần hoàn, cho đến bảo tồn và tái tạo hệ sinh thái biển, rồi quản trị toàn bộ vận hành bằng dữ liệu thời gian thực… mỗi hạng mục đều đòi hỏi công nghệ cao và nguồn lực tài chính rất mạnh.

“Nói cách khác, đây là cuộc chơi của những chủ đầu tư có tầm nhìn hàng chục năm và đủ năng lực để theo đuổi một tiêu chuẩn bền vững ở mức gần như “tối đa hoá”. Cũng chính vì khó làm, đắt đỏ, hiếm có, các đô thị ESG++ lấn biển trở thành “sản phẩm độc bản” trên bản đồ bất động sản toàn cầu. Khi một dự án đô thị ESG++ vừa hiếm, vừa thể hiện trình độ công nghệ và quản trị vượt trội, thì nó đương nhiên trở thành điểm đến của dòng vốn quốc tế và là lựa chọn của tầng lớp cư dân tinh hoa muốn tìm kiếm một môi trường sống thật sự khác biệt và bền vững”, PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên dự báo.

Dưới góc nhìn quy hoạch, theo TS.KTS. Trương Văn Quảng, Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam, trên thế giới, các đại đô thị biển thành công nhất đều dựa vào ba trụ cột: Hạ tầng hiện đại - thể chế vượt trội - sinh thái nguyên bản. Khi nhìn vào Cần Giờ, có thể thấy vùng đất này hội tụ gần như trọn vẹn ba yếu tố đó. Đây là vùng sinh thái rừng ngập mặn đặc hữu, được UNESCO công nhận, có cấu trúc tự nhiên rất nhạy cảm nhưng cũng cực kỳ giàu tiềm năng nếu được quy hoạch bằng tư duy tái sinh thay vì khai thác thuần túy. ESG++ vì thế phù hợp đặc biệt với Cần Giờ, bởi nó cho phép phát triển đô thị mà vẫn phục hồi và gia tăng giá trị của hệ sinh thái biển - rừng.

“Mặt khác, khi các hạ tầng chiến lược như đường sắt tốc độ cao Bến Thành - Cần Giờ, cầu Cần Giờ hay tuyến kết nối biển Cần Giờ - Vũng Tàu được hình thành, Cần Giờ sẽ không còn là vùng ven xa mà trở thành một trung tâm mới của TP.HCM mở rộng. Trong bối cảnh đó, ESG++ giúp đô thị hấp thụ và vận hành nguồn lực phát triển mạnh mẽ hơn, đồng thời tạo nên lợi thế cạnh tranh quốc tế về chất lượng sống và khả năng chống chịu thiên tai”, chuyên gia đánh giá.

Cũng theo TS.KTS. Trương Văn Quảng, Cần Giờ có một lợi thế mà nhiều đô thị lớn không có, đó là quỹ đất rộng và sạch, ít bị phụ thuộc bởi cấu trúc đô thị cũ. Vì vậy, nơi đây có khả năng áp dụng một mô hình phát triển hoàn toàn mới. Điều này mở ra cơ hội để xây dựng một siêu đô thị biển theo chuẩn ESG++ đầu tiên của Việt Nam, thậm chí trở thành một kỳ quan đô thị biển mang tầm vóc quốc tế, tương đương nhưng khác biệt với Sentosa (Singapore), Dubai Marina hay Songdo (Hàn Quốc).

(3) TOD - xương sống hạ tầng giúp gia tăng giá trị tài sản

Không có TOD, không thể có đại đô thị. Không có hạ tầng siêu tốc, không thể có trung tâm mới.

Cần Giờ đang được đầu tư mạnh vào hạ tầng cấp vùng gồm: Đường sắt tốc độ cao Bến Thành - Cần Giờ (di chuyển 13 phút); Cầu Cần Giờ (khởi công năm 2026); Đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu (vận hành năm 2029); Liên kết cảng biển - logistics quốc tế… Những hạ tầng này giúp Cần Giờ từ một khu vực ven đô trở thành “trung tâm mở rộng mới” của TP.HCM.

PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên hình dung các tuyến đường sắt tốc độ cao, các cây cầu vượt biển, và các tuyến kết nối liên vùng giống như những “đường băng” để một đô thị cất cánh. Khi Cần Giờ được nối với trung tâm bằng những “đường băng” này, nó không còn là nơi xa xôi hẻo lánh nữa, mà trở thành điểm đến quốc tế, đủ sức cạnh tranh với những đô thị biển nổi tiếng trong khu vực.

Chuyên gia khẳng định: “Với đường sắt tốc độ cao lên tới 350 km/h kết hợp mô hình TOD - tức phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng, đây là một lợi thế cực hiếm trên bản đồ các đô thị biển thế giới. Nó không chỉ rút ngắn khoảng cách, mà còn tạo điều kiện để Cần Giờ phát triển một cách đồng bộ, từ hạ tầng đến không gian sống, biến nơi này thành một đô thị biển - sinh thái chuẩn mực, hấp dẫn cả cư dân lẫn nhà đầu tư”.

(4) Tốc độ thi công và năng lực nhà đầu tư - sự khác biệt mang tính quyết định

Dù mới triển khai chưa đầy 8 tháng, Cần Giờ đã đạt: 90% tiến độ đê chắn sóng; 45 km bờ lấn biển hoàn thành chỉ trong 45 ngày; Hơn 2.200 thiết bị thi công 24/7; 6.000 kỹ sư - công nhân làm việc liên tục.

Đây là con số rất hiếm có ngay cả ở các quốc gia có năng lực hạ tầng mạnh. Nó cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng, sự quyết liệt và khả năng tổ chức của nhà đầu tư, điều kiện tiên quyết để một đại dự án lấn biển thành công.

Sự kiện Đối thoại được kỳ vọng sẽ: Góp phần xác lập nền tảng khoa học cho các dự án lấn biển; Định nghĩa chuẩn ESG++ trong bối cảnh lấn biển của Việt Nam; Gợi mở hướng đi chiến lược cho TP.HCM và nhiều tỉnh ven biển; Góp phần đưa Cần Giờ trở thành hình mẫu đô thị biển thế hệ mới; Tạo ra tiêu chuẩn tham chiếu cho cơ hội đầu tư và phát triển thị trường bất động sản hướng biển trong 10-20 năm tới.