Văn phòng Chính phủ vừa có Công điện số 734/CĐ – VPCP ngày 5/6/201 gửi Bộ trưởng các bộ: GTVT, Xây dựng, Tài nguyên và môi trường, Kế hoạch và đầu tư, Tài chính; Bí thư Tỉnh ủy/Thành ủy, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố có tuyến đường cao tốc đi qua gồm: Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hà Giang, Yên Bái, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Cao Bằng, Sơn La, Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Bắc Ninh, Phú Yên, Hải Dương, Hòa Bình, Hà Nam, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đăk Lắk, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Long An, Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Phước, Bình Dương, Tây Ninh, An Giang, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tiền Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, Trà Vinh, Gia Lai.
Công điện 735 nêu rõ, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Văn phòng Chính phủ các đồng chí Bộ trưởng; Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy, Chủ tịch UBND các tỉnh có đường cao tốc đi qua tham dự Hội nghị trực tuyến về Đề án “Thực hiện xây dựng đường bộ cao tốc giai đoạn 2021 – 2025 và định hướng đến năm 2030” vào ngày 8/6/2021. Hội nghị diễn ra trong vòng 1 ngày do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì. Cùng dự Hội nghị với Thủ tướng Chính phủ có Phó thủ tướng Lê Văn Thành.
Trước đó, trong Thông báo số 141/TB- VPCP ngày 1/6/2021 thông báo kết luận cuộc họp về thực hiện xây dựng đường bộ cao tốc giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh trong 20 năm qua chúng ta chỉ làm được gần 1.200 km đường bộ cao tốc. Trong 10 năm tới (2021 - 2030), chúng ta cần phải làm gần 4.000 km đường bộ cao tốc mới.
“Đây là nhiệm vụ chính trị, là trách nhiệm và vinh dự của chúng ta trước Đảng, Nhà nước và nhân dân. Chúng ta quyết tâm thực hiện thành công nhiệm vụ được giao với sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, của nhân dân, của các tổ chức tín dụng và cả hệ thống chính trị”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thông báo số 141 cũng cho biết là cuộc họp thống nhất 5 quan điểm lớn liên quan đến việc đầu tư, xây dựng đường cao tốc trong 10 năm tới.
Một là, trong 20 năm qua chúng ta chỉ làm được gần 1.200 km đường bộ cao tốc. Trong 10 năm tới (2021 - 2030), chúng ta cần phải làm gần 4.000 km đường bộ cao tốc mới. Đây là nhiệm vụ chính trị, là trách nhiệm và vinh dự của chúng ta trước Đảng, Nhà nước và nhân dân. Chúng ta quyết tâm thực hiện thành công nhiệm vụ được giao với sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, của nhân dân, của ngân hàng và cả hệ thống chính trị.
Hai là, với nhiệm vụ được giao, ngân sách Nhà nước cân đối tối đa cũng chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu vốn. Do vậy phải huy động tất cả các nguồn lực khác, cả trong và ngoài nước. Vốn ngân sách trung ương chỉ mang tính khơi nguồn, vốn xã hội hóa là quyết định; đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) là chính.
Ba là, kế họach đầu tư cần hợp lý giữa các vùng, miền, nhất là đồng bằng sông Cửu Long, Tây Bắc, Tây Nguyên và Nam Trung bộ, những vùng động lực; phải có trọng tâm, trọng điểm (tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, các tuyến vành đai của thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh) và lộ trình phù hợp để phát huy cao nhất hiệu quả đầu tư.
Bốn là, phải đổi mới tư duy quản lý, đẩy mạnh phân quyền, phân cấp đầu tư cho các địa phương. Địa phương mong muốn có đường cao tốc thì phải chủ động vào cuộc, chịu trách nhiệm giải phóng mặt bằng. Giao các địa phương là cơ quan có thẩm quyền. Chính phủ hỗ trợ một phần chi phí xây lắp và có chính sách linh hoạt đối với các địa phương khó khăn.
Năm là, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân; chống tham nhũng tiêu cực, lợi ích nhóm. Tất cả phải vì dân, vì nước, đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên trên hết.
Thủ tướng giao Bộ GTVT tiếp thu các ý kiến góp ý xác đáng của các bộ, ngành tại cuộc họp ngày hôm nay để tiếp tục hoàn thiện Hồ sơ, trong đó tên Báo cáo cần cân nhắc điều chỉnh lại thành “Báo cáo thực hiện xây dựng đường bộ cao tốc giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030”.
Báo cáo phải tập trung đánh giá kết quả trong 5 năm gần đây và nhìn lại 20 năm qua; những mặt được, chưa được; nguyên nhân chủ quan, khách quan và đặc biệt là các bài học kinh nghiệm (về công tác lãnh đạo, chỉ đạo; công tác tổ chức thực hiện; việc huy động nguồn lực; cơ chế, chính sách; cân đối vùng, miền...). Số liệu đánh giá cần chi tiết một số dự án đường cao tốc đã triển khai (phụ lục bảng biểu minh họa rõ về tổng mức đầu tư, nguồn vốn, tiến độ, vướng mắc...) để thấy rõ ưu điểm, nhược điểm của từng mô hình đầu tư, từng cơ chế, chính sách.
Thủ tướng đề nghị Bộ GTVT cần xác định rõ nhu cầu đầu tư đường cao tốc; bám sát các điều kiện thực tế, cũng như các khó khăn vướng mắc... để từ đó xác định đúng tình hình, có bước đi thích hợp.
Cụ thể, mục tiêu xuyên suốt là đến năm 2025 phải cơ bản hoàn thành đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông (toàn quốc có khoảng 3.000 km), đến năm 2030 có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc; bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng, tiết kiệm, chống tiêu cực, tham nhũng...
Báo cáo cần xác định rõ thứ tự ưu tiên để lựa chọn các dự án cấp bách triển khai trước, mục tiêu phấn đấu hoàn thành cao tốc Bắc - Nam phía Đông vào thời điểm thích hợp; đề xuất giải pháp huy động nguồn lực và tổ chức thực hiện (trong đó phân cấp, chia sẻ trách nhiệm của địa phương; đề xuất cơ chế, chính sách để thực hiện được mục tiêu, trên cơ sở đúng thẩm quyền của từng cấp...).
