Mới đây, đài truyền hình NHK đưa tin, chính phủ Nhật Bản đang xem xét việc liệu từ năm 2019 có nên trả cho người dân sống tại 23 quận ở Tokyo số tiền lên đến 3 triệu yên (hơn 26.000 USD) để họ chuyển nhà và tìm việc ở các địa phương khác.
Tổng dân số ở siêu đô thị Tokyo (bao gồm thành phố chính và các đô thị phụ cận) hiện ở mức 38 triệu người và đang càng ngày tăng lên. Điều này đang ảnh hưởng trực tiếp đến các khu vực khác của nước Nhật vốn đã phải chịu ảnh hưởng của tình trạng tỉ lệ sinh giảm và dân số già hóa.
Tokyo cùng 3 tỉnh lân cận gồm Chiba, Kanagawa và Saitama hiện dẫn đầu cả nước Nhật về tốc độ tăng dân số. Theo đài truyền hình NHK, số người chuyển vào Tokyo sống cao hơn số người chuyển đi trong vòng 22 năm qua. Cứ 3 người Nhật thì hiện có 1 người sống tại Tokyo và các khu vực phụ cận.
Tokyo không phải là địa phương duy nhất mà chính phủ Nhật cho rằng đang phải chịu ảnh hưởng thực tế này. Tại một số tỉnh khác, nơi tập trung đông các công ty, như tỉnh Aichi - trung tâm công nghiệp của cả nước, năm 2017 chứng kiến tỉ lệ tăng dân số nhanh chóng nhờ dòng người lao động nước ngoài nhập cư. Vài năm qua, đây là nguồn tăng dân số đáng kể ở trên toàn Nhật Bản.
Chính phủ Nhật cho rằng, nếu thực hiện được việc giãn dân ở siêu đô thị Tokyo, nhiều thành phố vừa và nhỏ như Sendai hay Sapporo ở phía Bắc nước này chắc chắn sẽ được hưởng lợi.
Chính phủ quốc gia này từ nhiều năm nay đã tìm cách để người dân sống tại thủ đô chuyển đến các địa phương khác. Các chính sách phục hồi kinh tế - văn hóa cho những khu vực thưa dân liên tục được triển khai, trong khi chính quyền cũng sẵn sàng cung cấp nhiều gói hỗ trợ tài chính và miễn thuế cho các công ty đặt trụ sở tại địa phương của họ.
Ngay cả người dân địa phương cũng đã nhận thức được hiểm họa của tình trạng dân số giảm. Đơn cử như người dân sống trên một hòn đảo nhỏ ở miền Đông Nhật Bản mới đây đã tự cùng nhau quyên tiền để cải tạo cả ngôi làng nhằm biến nó thành địa điểm du lịch homestay hút khách.
Bên cạnh đó, người trẻ Nhật Bản cũng đang có xu hướng mong muốn bỏ đô thị lớn về thành phố nhỏ hay làng quê bình yên để sinh sống, làm việc. Đón đầu xu hướng này, các đô thị nhỏ hơn như Fukuoka (thuộc quần đảo Kyushu) đang thu hút một lượng lớn công nhân và chuyên gia trong ngành công nghệ từ cả trong và ngoài nước. Còn thành phố Niseko ở đảo Hokkaido đã thay đổi để trở thành địa điểm du lịch trượt tuyết hàng đầu cả nước. Tuy vậy, rào cản lớn nhất mà các địa phương này phải đối mặt là làm thế nào xây dựng được hệ thống cơ sở hạ tầng tương đương với Tokyo.