Thích
Đèo Mã Pí Lèng (còn được gọi là Mả Pí Lèng hay Mã Pỉ Lèng, nghĩa là “sống mũi con ngựa”) nằm trên Quốc lộ 4C, thuộc tuyến đường Hạnh Phúc nối hai xã Đồng Văn và Mèo Vạc, tỉnh Tuyên Quang (trước đây thuộc Hà Giang cũ).
Ở độ cao hơn 1.200m so với mực nước biển, con đèo dài khoảng 20km, uốn lượn quanh những triền núi đá tai mèo dựng đứng, ôm lấy các bản làng như Pả Vi, Sín Cái... Cung đường này từng được mệnh danh là “đèo tử thần” vùng núi đất Bắc vì độ dốc, độ cong và những khúc cua tay áo ngoạn mục thách thức mọi tay lái.
Đoạn đường đèo uốn cong nhưng đoạn hình chữ U vô cùng nguy hiểm, thách thức tay lái. Ảnh: Internet
Khởi công ngày 29/3/1959 và hoàn thành ngày 15/6/1965, Đèo Mã Pí Lèng là kết quả của 6 năm lao động thủ công khắc nghiệt mà không có bất kỳ máy móc hỗ trợ nào. Hơn 2.300 người đã tham gia, trong đó có 1.300 thanh niên xung phong và 1.000 dân công thuộc 16 dân tộc khác nhau.
Đặc biệt, 17 thanh niên cảm tử đã treo mình lơ lửng giữa vách đá suốt 11 tháng trời, chỉ dùng dây thừng, búa, xà beng và thuốc nổ để mở vỉa đường giữa những khối đá tai mèo sắc nhọn. Tiếng mìn, tiếng đá rơi, tiếng hô “kéo lên!” trở thành âm thanh của lòng quả cảm, đặt nền móng cho tuyến đường huyền thoại.
Con đường ấy không chỉ mở lối cho giao thương, mà còn mở ra khát vọng thoát khỏi cô lập của người miền núi, giúp vùng cao tiến kịp vùng xuôi.
Ngày nay, Mã Pí Lèng được ví là “Vua của các con đèo Việt Nam”, sánh ngang Pha Đin, Ô Quy Hồ, Khau Phạ trong danh sách Tứ đại đỉnh đèo. Địa hình của con đèo đặc biệt hiểm trở: một bên là vách núi dựng đứng, bên kia là vực sâu thăm thẳm của sông Nho Quế. Đứng trên đỉnh đèo, du khách có thể thu vào tầm mắt toàn bộ hẻm vực Tu Sản - được mệnh danh là “đệ nhất hùng quan” vùng Đông Bắc.
Con đường này không chỉ mở lối cho giao thương, mà còn mở ra khát vọng thoát khỏi cô lập của người miền núi, giúp vùng cao tiến kịp vùng xuôi. ẢNh: Internet
Trải qua hơn 60 năm, Mã Pí Lèng vẫn giữ nguyên vẻ hùng vĩ, hoang sơ và trở thành di sản địa chất độc đáo của Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, minh chứng cho sự kết hợp giữa thiên nhiên kỳ vĩ và sức người phi thường.
Theo ông Lê Minh Đức, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Giang cũ, con đường không chỉ là công trình giao thông, mà còn là nguồn sống của vùng cao, tạo cú hích phát triển kinh tế - du lịch. Mỗi năm, hàng triệu du khách đến chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên và tìm về câu chuyện về “đội cảm tử” năm xưa.
Ông Phạm Văn Tú, Bí thư Huyện ủy Mèo Vạc (cũ), chia sẻ: “Nhờ con đường này, người dân vùng cao không còn phải vật lộn với đường đất đá hiểm trở. Nó mở ra cơ hội giao thương, phát triển du lịch, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần”.
Cùng với thời gian, những làng bản trù phú mọc lên dọc triền núi, những mùa hoa tam giác mạch, cải vàng, đào rừng tô điểm cho vùng đất đá xám lạnh. Từ “con đường tử thần”, Mã Pí Lèng đã trở thành “con đường hạnh phúc” đúng như tên gọi, nối liền quá khứ gian khó với tương lai rạng rỡ của cao nguyên đá.
