Thích
Đề nghị mở rộng áp dụng 5 chính sách đặc thù để xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng trên cả nước
Trong phiên thảo luận sáng 3/12 về kết quả thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề và chất vấn của Quốc hội, nhiều đại biểu đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong triển khai Nghị quyết 74/2022/QH15 về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đặc biệt là kết quả tích cực trong việc xử lý các dự án, cơ sở nhà đất tồn đọng kéo dài, sau một năm triển khai Nghị quyết 170/2024/QH15.
Theo ĐBQH Nguyễn Thu Thuỷ (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên), Chính phủ đã triển khai rất nghiêm túc và hiệu quả các chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm và nghị quyết của Quốc hội về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Trong đó, việc Thủ tướng quyết định thành lập Ban Chỉ đạo 751 để tổng rà soát toàn bộ các dự án tồn đọng trên phạm vi cả nước là bước đi có ý nghĩa then chốt. Qua quá trình rà soát, Chính phủ đã xác định rõ nguyên nhân dẫn tới khó khăn, vướng mắc của từng dự án và đề xuất phương án xử lý phù hợp.
ĐBQH Nguyễn Thu Thuỷ (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên). (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)
Trên cơ sở này, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết 170 với 5 chính sách đặc thù nhằm tháo gỡ vướng mắc tại các dự án, nhà đất liên quan đến kết luận thanh tra, kiểm tra và bản án tại 3 tỉnh, thành phố. Sau một năm thực hiện, hiệu quả của nghị quyết thể hiện rõ nét: Nhiều dự án "đóng băng" đã được khôi phục, trở lại hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo chuyển động tích cực và nhận được sự đồng thuận của người dân, doanh nghiệp. Báo cáo của Chính phủ cho biết đã xử lý được 1.759 trong tổng số 2.161 dự án, cơ sở nhà đất, đạt 81,39% theo Nghị quyết 170/2024/QH15.
Để tiếp tục khơi thông các nguồn lực bị đình trệ, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế, tại Kỳ họp thứ 10, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội cho phép mở rộng phạm vi áp dụng 5 chính sách đặc thù của Nghị quyết 170 trên toàn quốc, chứ không chỉ giới hạn ở ba địa phương (Đà Nẵng, Khánh Hoà, TP. HCM) như hiện nay.
Ủng hộ đề xuất này, ĐBQH Nguyễn Thu Thuỷ đề nghị Quốc hội chấp thuận đề xuất của Chính phủ và thông qua Nghị quyết cho phép áp dụng 5 chính sách đặc thù trên toàn quốc.
Đồng thời, khi Quốc hội ban hành Nghị quyết, các địa phương phải tập trung chỉ đạo quyết liệt để xử lý các khó khăn vướng mắc của dự án tại địa phương mình. Nếu trong quá trình thực hiện phát sinh vướng mắc pháp lý mới, bà nhấn mạnh vướng mắc thuộc thẩm quyền cấp nào thì cấp đó phải xử lý kịp thời, không để kéo dài.
Ngoài ra, việc mở rộng áp dụng chính sách đặc thù không chỉ là mở rộng phạm vi cơ học mà còn đòi hỏi sự chủ động, phối hợp và quyết tâm đồng đều của các địa phương. Do đó, việc xác lập trách nhiệm từng cấp, từng ngành là điều kiện để bảo đảm hiệu lực của Nghị quyết khi đi vào cuộc sống, theo bà Thuỷ.
Cập nhật đầy đủ thông tin dự án và xác định rõ trách nhiệm xử lý
Cùng thảo luận về nội dung này, ĐBQH Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) đánh giá, chuyên đề giám sát về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là một trong những nội dung được Quốc hội giám sát trực diện và toàn diện nhất trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Đây cũng là lần đầu tiên Quốc hội ban hành hệ thống phụ lục chi tiết với những yêu cầu rất cụ thể, lượng hóa được bằng số liệu, thời hạn, đối tượng và trách nhiệm thực hiện. Nếu thực hiện tốt Nghị quyết 74, sẽ xử lý được hàng loạt tồn đọng kéo dài, mở ra dư địa phát triển trong giai đoạn tới.
ĐBQH Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai). (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)
Tuy nhiên, Đại biểu Trịnh Xuân An chỉ ra, Dự thảo nghị quyết trình Quốc hội lần này chưa phản ánh đầy đủ các đánh giá trong báo cáo giám sát của Ủy ban Dân nguyện. Đặc biệt, phần đánh giá việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chưa được nêu rõ trong dự thảo, trong khi báo cáo giám sát đã chỉ ra rất nhiều vấn đề, cả những nội dung đã làm được và những nội dung chưa được thực hiện đầy đủ. Vì vậy, ông An đề nghị Quốc hội và cơ quan soạn thảo cần phân tích rõ ràng hơn những nội dung này, để bảo đảm tính đầy đủ và khách quan.
Đại biểu Trịnh Xuân An cũng đề cập đến việc nhiều dự án vẫn chưa có thông tin cập nhật, dù đã được liệt kê rõ ràng trong các phụ lục giám sát. Trong khi đó, Quốc hội đã ban hành bốn phụ lục quan trọng: Phụ lục 1 về Danh mục 51 dự án, cụm dự án sử dụng vốn đầu tư công và vốn nhà nước kém hiệu quả, gây lãng phí; Phụ lục 2 về Kết quả xử lý 13 dự án năng lượng trọng điểm; Phụ lục 3 về Tình hình 19 dự án chậm triển khai do vướng mắc đất đai, bỏ hoang kéo dài; Phụ lục 4 về 880 dự án có liên quan đến đất đai, chậm đưa vào sử dụng. Trong bốn phụ lục này, có nhiều dự án chưa có dữ liệu. Riêng phụ lục 4, dù liệt kê 880 dự án nhưng có đến 380 dự án không có thông tin, gây khó khăn cho công tác giám sát.
Đại biểu Trịnh Xuân An dẫn chứng, tại một số địa phương như An Giang, nhiều dự án thuộc danh mục chậm triển khai nhưng lại không có dữ liệu để đánh giá tiến độ xử lý. Tình trạng thiếu thông tin như vậy đã làm giảm hiệu quả giám sát và có thể khiến trách nhiệm thực thi bị xem nhẹ.
Một vấn đề quan trọng khác là trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong thực hiện Nghị quyết 74 vẫn chưa được làm rõ, theo ông An.
Cụ thể, Báo cáo tổng hợp giám sát của Ủy ban Dân nguyện nêu ra 4 vấn đề còn chưa sáng tỏ, trong đó nổi bật là trách nhiệm cụ thể của các cơ quan. Tình trạng "đẩy" trách nhiệm giữa các bộ ngành: Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển trách nhiệm sang Bộ Tài chính, Bộ Tài chính lại kiến nghị chuyển sang Bộ Tài nguyên và Môi trường, rồi tiếp tục đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xử lý.
Việc chuyển trách nhiệm qua lại như vậy khiến yêu cầu quan trọng nhất của Nghị quyết 74, là xác định rõ trách nhiệm từng cơ quan, từng tổ chức, từng cá nhân, chưa được đáp ứng. Vì vậy, theo Đại biểu Trịnh Xuân An, tinh thần là các Bộ ngành, địa phương đồng hành với Chính phủ, nhưng cũng phải làm sao để thực hiện quyền lực, quyền năng giám sát của Quốc hội thật sự hiệu quả.
