Lời tòa soạn:
Đại dịch Covid-19 khiến thị phần khách quốc tế giảm, nhưng xu thế tất yếu là sự gia tăng của thị phần du lịch nội địa, mở ra nhiều cơ hội đầu tư bất động sản nghỉ dưỡng, nhất là tại các khu kinh tế đặc biệt trong tương lai như Vân Đồn, Phú Quốc..., khi có quy hoạch đồng bộ, tầm nhìn dài hạn, đang thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Nhìn về tiềm năng, thị trường ở những khu vực này còn dư địa phát triển rất lớn, do khả năng khai thác dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng cao, nhiều lợi thế về vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng, chính sách ưu đãi thuế…
Dưới sự bảo trợ của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, ngày 9/6/2020, tại Hà Nội, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam tổ chức chương trình Tọa đàm: Tiềm năng bất động sản nghỉ dưỡng ở khu kinh tế đặc biệt trong tương lai hậu Covid-19.
Nội dung: Phân tích xu hướng phát triển của thị trường bất động sản nghỉ dưỡng Việt Nam, trong đó trọng tâm thảo luận về cơ hội đầu tư bất động sản nghỉ dưỡng tại các khu kinh tế đặc biệt trong tương lai hậu Covid-19. Thông qua đó, chia sẻ kinh nghiệm phát triển những sản phẩm bất động sản của các thương hiệu lớn, uy tín, tại các khu kinh tế đặc biệt trong tương lai như Vân Đồn, Phú Quốc...
Thành phần tham dự: Lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, các chuyên gia kinh tế vĩ mô, các chuyên gia trong lĩnh vực đô thị, kiến trúc, xây dựng, luật sư và lãnh đạo các doanh nghiệp, phóng viên các cơ quan báo chí.
Song song với việc tổ chức Tọa đàm, Reatimes thực hiện và khởi đăng tuyến bài: Tiềm năng bất động sản nghỉ dưỡng ở khu kinh tế đặc biệt trong tương lai hậu Covid-19.
Trân trọng giới thiệu với độc giả!
TỪ KINH NGHIỆM QUỐC TẾ...
Kinh tế ban đêm - Night time economy (NTE) - là sự kéo dài của một số ngành kinh doanh đặc thù, nhất là dịch vụ thương mại và du lịch; nói cách khác, đây là các hoạt động kinh doanh dịch vụ từ 18 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau, bao gồm ẩm thực, nghệ thuật, âm nhạc, các chương trình giải trí, lễ hội, sự kiện, cho tới các điểm du lịch chỉ mở cửa vào ban đêm…
Kinh tế ban đêm ở riêng Sydney (Australia) mỗi năm tạo ra 234.000 việc làm, với doanh thu 27,2 tỷ USD và mang lại 102 tỷ USD cho cả nước Australia.
Tại Liên minh châu Âu (EU), hầu hết các thành phố lớn đều có nền "kinh tế ban đêm" phát triển, đặc biệt là những thành phố được du khách tìm tới nhiều nhất như Paris, Lyon, London, Manchester, Belfort, Amsterdam, Berlin, Madrid, Barcelona, Roma, Vénice, Geneva, Zurich…
Chính phủ các nước thành viên EU phân quyền và khuyến khích chính quyền các thành phố thực hiện các chương trình, dự án khai thác tiềm năng kinh tế đêm, gắn với đặc trưng và thế mạnh văn hóa, nghệ thuật, thể thao, ẩm thực của riêng mình (London có Dự án “Sa hoàng đêm – London’s night Czar”; Amsterdam có Dự án "Thị trưởng đêm – The Night Mayor’).
Anh quốc có hẳn một ngành công nghiệp ban đêm (NTIA - Night Time Industrie Association) tạo giá trị khoảng 6% GDP nước Anh. Năm 2016, thị trưởng London đã bổ nhiệm bà Amy Lame giữ chức vụ "Night Czar" (Nữ hoàng về đêm) nhằm tăng cường dịch vụ và hoạt động về đêm, hướng tới mục tiêu đưa London trở thành thành phố 24 giờ hàng đầu thế giới. Hiện thủ đô London được xem là điểm đến hàng đầu thế giới về cuộc sống ban đêm, mang lại hơn 700.000 việc làm, bằng 1/8 tổng số lao động của thành phố.
Tại New York, năm 2018, hoạt động kinh doanh ban đêm của các nhà hàng mang lại 12 tỷ USD và tạo ra 141.000 việc làm; các quán bar thu về 2 tỷ USD; còn các cơ sở nghệ thuật, từ bảo tàng, phòng tranh, cho đến sân khấu kịch, tạo ra hơn 18.000 việc làm và thu về 3,1 tỷ USD. Tức là mỗi đêm, New York thu về hơn 8 triệu USD từ trình diễn và triển lãm nghệ thuật. Tính cả ngành thể thao, bar và ẩm thực, tổng cộng New York thu 19 tỷ USD mỗi năm sau khi hoàng hôn buông xuống.
NTE sẽ đạt quy mô 400 tỷ Yên (khoảng 3,7 tỷ USD) tại Nhật Bản vào năm 2020, góp phần vào mục tiêu đón 40 triệu du khách vào năm 2020 và 60 triệu năm 2030 so với 30 lượt triệu khách quốc tế năm 2018.
Tại Diễn đàn Cấp cao Du lịch Việt Nam 2018, ông John Lindquist, Cố vấn Cấp cao BCG, thành viên Hội đồng cơ quan du lịch Vương quốc Anh cho biết: Năm 2017, Việt Nam thu về 8,3 tỷ USD từ khách quốc tế, so với 12,6 tỷ USD ở Indonesia; 18,4 tỷ USD ở Singapore và 52,5 tỷ USD ở Thái Lan. Theo số liệu thống kê năm 2018 của Master Card, trung bình, du khách tại Bangkok chi tiêu mỗi ngày khoảng 173 USD (so với chỉ tiêu 96 USD mỗi ngày ở Việt Nam) do các hoạt động vui chơi giải trí diễn ra suốt ngày đêm ở đây…
Bắc Kinh (Trung Quốc ) đứng thứ 6/10 thành phố đặt đồ ăn đêm nhiều nhất thế giới và sẽ tiếp tục khuyến khích các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi mở cửa muộn hơn vào ban đêm. Thành phố cũng cho biết sẽ tối ưu hóa các dịch vụ giao thông công cộng, quảng bá các nhà hàng đêm, ủng hộ việc kéo dài thời gian kinh doanh hướng tới mục tiêu đến năm 2022, hơn một nửa số cửa hàng tiện lợi sẽ hoạt động 24/24.
Một số địa điểm tham quan nổi tiếng tại Bắc Kinh cũng bắt đầu kéo dài thời gian mở cửa thêm vài tiếng. Nhiều thành phố khác của Trung Quốc như Thượng Hải, Thiên Tân, Hồ Nam, Hà Bắc... cũng lên kế hoạch tương tự để thúc đẩy "kinh tế ban đêm". Thượng Hải đã ban hành các hướng dẫn để thúc đẩy ngành công nghiệp ban đêm bằng cách xây dựng một số khu vực giải trí từ 19 giờ đến 6 giờ. Thành phố này cũng đề cử hơn 10 "CEO về đêm" - những người có kinh nghiệm quản lý các doanh nghiệp hoạt động về đêm. Thiên Tân lên kế hoạch xây dựng 6 khu thương mại đêm, gồm đường phố kiểu Italy, phố ẩm thực, quảng trường, công viên cho các hoạt động giải trí. Chính phủ Trung Quốc cũng có chính sách hỗ trợ tiền, giảm giá điện, nước... cho các nhà hàng hoạt động vào ban đêm đủ điều kiện.
...ĐẾN THỰC TIỄN VIỆT NAM
Việt Nam có hàng trăm khu kinh tế các loại trên khắp 63 tỉnh, thành phố cả nước, song cho đến nay vẫn chưa có một khu kinh tế ban đêm đúng nghĩa.
Việt Nam có những thuận lợi để phát triển "kinh tế ban đêm", như có nhiều tài nguyên du lịch và đang ngày càng trở thành điểm đến ưa thích của nhiều du khách quốc tế.
Việt Nam còn có nhiều tiềm năng văn hóa nghệ thuật và ẩm thực đặc sắc; có lượng dân số trẻ đông và sống tập trung tại các thành phố có mức độ hội nhập và toàn cầu hóa cao. Thời tiết ban đêm tương đối dễ chịu.
Phát triển kinh tế đêm ở Việt Nam là tất yếu vì phù hợp với xu hướng quốc tế và để níu chân khách du lịch. Trên thực tế, Việt Nam đã có các khu chợ đêm hoặc phố ăn đêm, một số chuỗi cửa hàng tiện lợi mở cửa 24/24, những tuyến phố mang nét đặc trưng như Tạ Hiện (Hà Nội) hay Bùi Viện (TP.HCM)…
Việt Nam còn có Bà Nà Hills ở Đà Nẵng có thể đón khách lúc nửa đêm và Vòng quay Mặt trời ở thành phố này có thể quay suốt đêm, với nhiều công viên giải trí sẵn sàng phục vụ mọi du khách chưa ngủ.
Trên mọi miền đất nước đều có nhiều nơi có thể quy hoạch giành riêng cho việc tổ chức các chương trình hoặc dự án kinh tế đêm thu hút khách du lịch, góp phần tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, quảng bá và bảo tồn văn hóa nghệ thuật dân tộc, trong khi vẫn đảm bảo trật tự trị an và giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp.
Tuy nhiên, sản phẩm du lịch của Việt Nam hiện nay chủ yếu là sản phẩm cứng, khá đơn điệu và chỉ tập trung 7 giờ sáng đến 17 giờ chiều, còn các sản phẩm có thể thu được nhiều tiền nhất, là từ 18 giờ tối đến 2 giờ sáng ngày hôm sau thì đến nay vẫn không được phát triển. Nhiều địa phương đã quan tâm làm phố đi bộ ban đêm, nhưng do thiếu quy hoạch và đầu tư thích đáng… nên không mang lại hiệu quả như mong muốn.
Trước tình hình đó, năm 2019, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có chỉ đạo yêu cầu các bộ, địa phương chủ động nghiên cứu chính sách và kinh nghiệm phát triển kinh tế ban đêm để có thể vận dụng phù hợp vào thực tiễn Việt Nam. Đặc biệt, bối cảnh trong nước và thế giới thời hậu Covid-19 càng làm tăng áp lực tìm kiếm, khai thác các động lực phát triển du lịch và bất động sản nghỉ dưỡng ở Việt Nam. Phát triển các khu kinh tế ban đêm là một trong những giải pháp khả thi và mở ra triển vọng mới cho cả 2 lĩnh vực này.
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ BAN ĐÊM
Để phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam, thiết nghĩ cần nghiên cứu thị trường, nhu cầu của khách du lịch và tiềm năng cụ thể mỗi địa phương và vùng, thậm chí cả khu vực, có điều kiện “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”.
Trước mắt, triển khai thí điểm tại Vân Đồn (Quảng Ninh) huyện đảo Phú Quốc và một số thành phố lớn, như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng… Một trong những điểm đang được thí điểm phát triển kinh tế ban đêm đó là Vân Đồn (Quảng Ninh). Đã có doanh nghiệp địa ốc sẵn sàng đầu tư tổ hợp nghỉ dưỡng để phục vụ phát triển kinh tế ban đêm như CEO Group với dự án Sonasea Vân Đồn Harbor City tại xã Hạ Long, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Được biết, đây là tổ hợp dự án được đưa ra nhằm thí điểm mô hình kinh tế ban đêm, đưa Vân Đồn thực sự trở thành điểm hấp dẫn khách du lịch suốt 24/7 ngày và 365 ngày/năm. Với việc Vân Đồn được quy hoạch trở thành Khu kinh tế đặc biệt thì việc triển khai thí điểm mô hình kinh tế ban đêm là định hướng đúng, nhất là khi kinh tế ban đêm sẽ trở thành động lực tăng trưởng cho khu vực.
Dự án Sonasea Vân Đồn Harbor City được thí điểm mô hình kinh tế ban đêm.
Ngoài ra, để phát triển kinh tế ban đêm còn cần có kế hoạch và sự chỉ đạo thống nhất toàn quốc, cũng như trên từng địa phương để xây dựng và tạo “hệ sinh thái kinh tế ban đêm” đồng bộ cả về luật pháp, mạng lưới quản lý dịch vụ an ninh, an toàn và cơ sở hạ tầng; tập trung hình thành và phát triển các khu kinh tế ban đêm chuyên biệt, được quy hoạch dài hạn và đầu tư bài bản, đầy đủ cơ sở hạ tầng điện, nước, bất động sản, kết nối giao thông tiện lợi giữa các điểm nhấn của khu, như các biệt thự nghỉ dưỡng, đường phố chuyên doanh, ẩm thực, quảng trường, công viên và cả nhà hát hoặc bảo tàng, cùng các hoạt động giải trí đa dạng theo nhu cầu khách du lịch hoạt động cả ngày đêm; Các sản phẩm của khu kinh tế ban đêm cần đa dạng và tiện ích cao, kết nối từ nhiều ngành ẩm thực, văn hóa, nghệ thuật và giải trí, đạt được các yêu cầu cao về chất lượng và vệ sinh dịch tễ, an toàn xã hội…
Việc kích thích tiêu dùng ban đêm, với chính sách hỗ trợ giá điện, nước... cho các nhà hàng và các địa điểm tham quan, biểu diễn nghệ thuật và cửa hàng tiện lợi được hoạt động 24/24… sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư vào cơ sở vui chơi, giải trí, mua sắm,... Từ đó, các công ty du lịch sẽ có nhiều phương án kéo dài thời gian lưu trú cho du khách, các tour dài ngày hơn. Du khách ở lại dài hơn sẽ chi tiêu nhiều hơn, được thụ hưởng và trải nghiệm nhiều hơn.
Đồng thời, cần thành lập những cơ quan và phát triển đội ngũ các nhà quản lý chuyên nghiệp quản lý các doanh nghiệp và dịch vụ hoạt động về đêm, trong đó cần có cơ chế thích hợp quản lý các cơ sở hạ tầng, đáp ứng nhu cầu sử dụng điện, xăng dầu, bia rượu, đồ uống cao cấp, thuốc lá, và nâng cao năng lực quản lý các tệ nạn xã hội, chống hàng giả, hàng nhái, hàng trốn thuế, cũng như đảm bảo an ninh, an toàn đô thị và quản lý thị trường.
Nếu làm tốt, chắc chắn các khu kinh tế ban đêm sẽ trở thành vừa là động lực kinh tế, vừa là động lực văn hóa tại các thành phố, địa phương và khu vực, giúp tăng việc làm và thu nhập cho người lao động, tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, tăng công suất hữu dụng và giúp cả giảm áp lực cho các cơ sở hạ tầng thương mại dịch vụ, giao thông vận tải.
Trong bối cảnh tìm kiếm các động lực mới từ phát triển kinh tế dịch vụ và khai thác thị trường trong nước, với những đột phá về nhận thức và cách nghĩ, cách làm mới, kỳ vọng kinh tế ban đêm sẽ là “cửa sáng” cho phát triển các ngành dịch vụ thương mại - Du lịch và bất động sản nghỉ dưỡng đáp ứng nhu cầu của cả du khách trong nước và quốc tế, cùng các tác động lan tỏa tích cực của chúng cho các hoạt động kinh tế vĩ mô và vi mô liên quan của Việt Nam thời hậu Covid-19.
