Đề nghị làm rõ trách nhiệm khi không phân bổ được khoản ngân sách rất lớn

Tiếp tục chương trình Phiên họp 27, sáng 17/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục xem xét, cho ý kiến về tờ trình của Chính phủ về việc bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2023.

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc báo cáo, căn cứ đề nghị bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2023 của 32 Bộ, cơ quan ở trung ương với tổng số kinh phí là 4.642.858 triệu đồng, Bộ Tài chính đã có Tờ trình số 205/TTr-BTC ngày 2/10/2023 trình Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo Quốc hội bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2023 hơn 2.500 tỷ đồng.

Thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua đối với dự thảo Nghị quyết tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023) Quốc hội khóa XV.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng cho biết, nguyên nhân giải ngân chậm là do các bộ, ngành chậm trình ban hành các cơ chế, chính sách. Đơn cử, khoản chi đặt hàng các cơ quan báo chí cần có định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá mới được bố trí nhưng bộ ban hành chậm, quá niên độ. Trong khi đó, vấn đề chi ngân sách, liên quan đến tiền bạc phải làm rất chặt chẽ, công khai, và chỉ khi đầy đủ điều kiện mới được chi.

Trình bày báo cáo thẩm tra việc bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh nêu rõ, Nghị quyết của Quốc hội giao Chính phủ khẩn trương hoàn thiện thủ tục, điều kiện để phân bổ ngân sách. Nhưng gần kết thúc năm ngân sách 2023 (05/10/2023), đến nay Chính phủ mới trình bổ sung dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2023 cho các bộ, cơ quan ở trung ương, các địa phương, chỉ bằng khoảng 3,5% tổng số tiền chưa phân bổ là quá muộn so với quy định, gây lãng phí nguồn lực NSNN. 

Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo rút kinh nghiệm, không để tồn tại các khoản chi chưa xác định được nhiệm vụ, nội dung chi trong dự toán NSNN hằng năm để chờ phân bổ.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ báo cáo rõ về số kinh phí còn lại chưa trình UBTVQH, Quốc hội, làm rõ về khả năng sử dụng khoản kinh phí này trong niên độ NSNN năm 2023. Trường hợp không sử dụng đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền điều chuyển cho các nhiệm vụ khác cần thiết, cấp bách. Quá thời hạn theo quy định pháp luật, đề nghị hủy dự toán, tránh lãng phí nguồn lực vì hiện đang là thời điểm cần huy động nguồn lực bù đắp bội chi, giảm chi phí lãi vay

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho rằng, tài liệu kèm theo là các văn bản của Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ, không phải là tài liệu chính thức của Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Để bảo đảm đủ căn cứ xem xét, quyết định, đề nghị Chính phủ bổ sung thuyết minh chi tiết từng khoản chi.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ chỉ đạo rút kinh nghiệm, không để tồn tại các khoản chi chưa xác định được nhiệm vụ, nội dung chi trong dự toán NSNN hằng năm để chờ phân bổ.

Cho ý kiến về vấn đề này, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đặng Thế Vinh đề nghị làm rõ việc bổ sung dự toán chi thường xuyên này do nhiệm vụ mới phát sinh hay là nhiệm vụ xác định từ trước mà chưa có đủ hồ sơ phân bổ; làm rõ trách nhiệm cơ quan tham mưu, bộ ngành, địa phương để rút kinh nghiệm cho những năm tiếp theo.

Đồng thời, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước đề nghị đề nghị tập trung triển khai ngay số tiền đã phân bổ để giải ngân thực hiện hết, hạn chế chuyển nguồn cho năm sau, cũng như có giải pháp sát sao với số tiền chưa phân bổ rất lớn còn lại, vì chỉ hai tháng nữa là hết năm 2023, liệu có phân bổ và giải ngân được hết không?

Nêu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị đánh giá rõ nguyên nhân, trách nhiệm khi để lại khoản ngân sách rất lớn không phân bổ được, gần hết năm mới đề xuất một phần nhỏ. Với số vốn còn lại, đề nghị khẩn trương rà soát báo cáo Quốc hội, UBTVQH. Cơ quan Quốc hội tăng cường giám sát kịp thời các khoản chậm, chưa phân bổ để tránh lãng phí nguồn lực.