Đề xuất rút gọn thời gian cấp phép xây dựng xuống còn 7 ngày

Sáng 4/11, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi). Luật mới có bố cục gồm 8 chương, 97 điều (giảm 71 điều so với hiện hành). Khi sửa luật, cơ quan soạn thảo tập trung đổi mới phương thức, nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng, cắt giảm thủ tục hành chính, đầu tư kinh doanh và phân định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và trách nhiệm các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng.

Theo dự thảo, quy định về cấp giấy phép xây dựng được sửa theo hướng mở rộng đối tượng miễn, đơn giản hóa thủ tục. Chính phủ đề xuất thực hiện cấp giấy phép xây dựng trực tuyến, giảm tối đa thời gian cấp, dự kiến nhiều nhất là 7 ngày.

Hiện tại, thời gian cấp giấy phép này với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà ở riêng lẻ) 20 ngày và công trình cấp I, II không quá 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Thời gian qua, nhiều phản ánh cho thấy thủ tục xây dựng vẫn còn rườm rà, kéo dài và tốn kém dù nhiều nghị quyết đã dược ban hành nhằm cắt giảm thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ đạo cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường hậu kiểm.

Cũng theo dự thảo luật, các dự án đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi thì có thể được miễn giấy phép xây dựng. Chính phủ cũng đề xuất nguyên tắc từ khi chuẩn bị đến khởi công chỉ kiểm soát 1 lần (1 thủ tục hành chính) với mỗi dự án, công trình.

Các nhóm được đề xuất miễn giấy phép xây dựng gồm: Công trình đặc biệt (bí mật nhà nước, khẩn cấp, đầu tư công đặc biệt, trên đất quốc phòng an ninh); công trình do cơ quan trung ương hoặc lãnh đạo cấp cao quyết định; công trình liên tỉnh, liên tuyến (thuộc địa bàn 2 tỉnh trở lên), đặc thù ngoài khơi.

Ngoài ra, dự thảo luật cũng mở rộng diện không phải xin giấy phép xây dựng cho nhà ở tại nông thôn (nhà riêng lẻ, dưới 7 tầng); công trình sửa chữa, cải tạo không ảnh hưởng đến kết cấu.

Về quản lý đầu tư xây dựng, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đưa ra quy định phân loại dự án theo hình thức đầu tư (đầu tư công, đối tác công - tư...), chứ không theo vốn như hiện hành. Việc này theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhằm đảm bảo phân định các hoạt động đầu tư thực hiện theo Luật Đầu tư, hoạt động xây dựng theo Luật Xây dựng.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cho biết, Uỷ ban cơ bản nhất trí với quy định miễn giấy phép xây dựng cho một số công trình. Đây là nội dung mới, phù hợp chủ trương của Đảng, góp phần cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động xây dựng.

Tuy nhiên, việc quy định nguyên tắc, tiêu chí, danh mục các công trình được miễn giấy phép xây dựng trong các văn bản dưới Luật cần hết sức thận trọng nhằm đảm bảo an toàn, chính xác, dễ áp dụng, tránh trình trạng công trình được miễn giấy phép xây dựng nhưng lại phát sinh nhiều thủ tục hành chính trung gian hay "giấy phép con". Ngoài ra, khi công trình được miễn giấy phép xây dựng, sẽ không có căn cứ pháp lý xác định tài sản gắn liền với đất để cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu, do vậy cần bổ sung quy định này tại các luật có liên quan đảm bảo quyền lợi của người dân.

"Mặt khác, cần cân nhắc việc cho phép miễn giấy phép xây dựng và tự nghiệm thu đối với những công trình có yêu cầu cao về an toàn, hay tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cộng đồng, mất an toàn về phòng cháy... Đối với những công trình này, nếu được miễn giấy phép xây dựng thì nghiên cứu việc cấp giấy phép sử dụng cho công trình trước khi chính thức đi vào hoạt động", bà Hải nhấn mạnh.

Cũng theo Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, hiện Luật chưa quy định rõ cơ chế xử lý đối với công trình đã được cấp phép hợp pháp nhưng vi phạm trong thi công (như sai thiết kế, thay đổi công năng, chiều cao, mật độ xây dựng...). Vì vậy, Ủy ban đề nghị bổ sung nguyên tắc xử lý các vi phạm này trong Luật, đảm bảo xử lý nghiêm, không để xảy ra hiện tượng phạt cho tồn tại hay hợp thức hóa sai phạm. Ngoài ra, Luật cần bổ sung làm rõ cơ chế cấp giấy phép trực tuyến để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân./.