Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, tổng kết, đánh giá 20 năm thực hiện chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp cho thấy, tổng số thuế miễn, giảm giai đoạn 2003 - 2010 trung bình khoảng 3.268,5 tỷ đồng/năm; giai đoạn từ 2011 - 2016 trung bình khoảng 6.308,3 tỷ đồng/năm; giai đoạn 2017 - 2018 và dự kiến đến hết năm 2020 khoảng 7.438,5 tỷ đồng/năm.
Chính sách miễn, giảm thuế trên là giải pháp có tác động lớn, quan trọng góp phần thực hiện chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong từng thời kỳ. Góp phần hỗ trợ trực tiếp người nông dân, khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn... Do đó, lần này Chính phủ đề xuất Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết để tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến năm 2025. Bởi, vấn đề này không làm giảm thu ngân sách nhà nước do đây là chính sách đang được thực hiện trên thực tế.
Với số thuế được miễn khoảng 7.500 tỷ đồng/năm sẽ tiếp tục là hình thức hỗ trợ trực tiếp tới người nông dân, là nguồn đầu tư tài chính quan trọng trực tiếp cho khu vực nông nghiệp, nông thôn.
Thẩm tra vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban TCNS cho rằng, chính sách thuế sử dụng đất nông nghiệp cần được xem xét, đánh giá trong tổng thể các chính sách chung với Luật Đất đai, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và các loại thuế, các khoản thu khác đang áp dụng với đất (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất).
Đồng thời, hiện nay các cơ quan của Chính phủ đang nghiên cứu khả năng xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó bao gồm cả đất nông nghiệp. Trong khi, chưa được các cơ quan tiến hành tổng kết, đánh giá và nghiên cứu một cách tổng thể để có hướng xây dựng chính sách một cách phù hợp trong mối liên hệ chung, về cơ bản nhất trí với đề nghị của Chính phủ cho tiếp tục ban hành Nghị quyết của Quốc hội cho phép kéo dài thời gian miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp trong 5 năm tiếp theo và trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2020).
Thảo luận về vấn đề này, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, số tiền thuế được miễn một năm cho khu vực đang chiếm 70% dân số của cả nước là không lớn, chính sách này vẫn rất quan trọng với tam nông.
Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, nông nghiệp vẫn là cứu cánh cho nền kinh tế những lúc khó khăn nhất, ngay cả thời dịch Covid-19 vừa rồi, công nghiệp, dịch vụ đình trệ nhưng nông nghiệp vẫn sản xuất, công nhân mất việc tạm thời vẫn quay về mảnh vườn của mình. Tuy vậy, cần đánh giá thận trọng, không nên tràn lan, để việc miễn thuế có tác động tích cực, không dẫn đến lãng phí đất đai.
Các ý kiến khác cũng cho rằng cần phải có đánh giá hai chiều. Thực tế cử tri phản ánh đất nông nghiệp đang bỏ hoang rất nhiều, sản xuất nông nghiệp khó khăn. Do đó, không thể miễn tràn lan cho cả người sản xuất lẫn người bỏ hoang mà phải đánh giá rất kỹ để trình ra Quốc hội.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình trình Quốc hội việc tiếp tục thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, tuy nhiên đất để hoang hoá thì không thuộc đối tượng được miễn thuế.
