Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 diễn ra chiều 30/12, ông Nguyễn Phi Thường - Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP. Hà Nội cho biết: “Thành phố quyết tâm đến năm 2035 hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 410,8km đường sắt đô thị theo quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô. Giai đoạn tiếp theo (2036 - 2045) phấn đấu hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 200,7km, nâng tổng số chiều dài hệ thống đường sắt đô thị lên khoảng 616,9km”.
Theo ông Nguyễn Phi Thường, Hà Nội đã có Quy hoạch Giao thông vận tải đến năm 2030, tầm nhìn năm 2050, đồng thời xác lập định hướng Quy hoạch Thủ đô giai đoạn 2021-2030 và điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.
Mạng lưới đường sắt đô thị của Hà Nội bao gồm 15 tuyến với tổng chiều dài hơn 616,9km.
Ảnh minh họa
Hiện nay, thành phố đã đưa vào vận hành 21,5km, gồm tuyến số 2A (Cát Linh - Hà Đông, dài 13km) và đoạn trên cao của tuyến số 3 (Nhổn - Cầu Giấy, dài 8,5km), chiếm khoảng 4% tổng quy hoạch.
Để cụ thể hóa mục tiêu phát triển hệ thống đường sắt đô thị đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu giao thông công cộng, Hà Nội đặt kế hoạch nâng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng lên 50-55% vào năm 2035 và đạt 65-70% sau năm 2035.
UBND thành phố đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải xây dựng Đề án tổng thể đầu tư đường sắt đô thị.
Thành phố cũng tập trung nghiên cứu các cơ chế, chính sách đặc thù, ưu tiên bố trí vốn đầu tư, đồng thời phân cấp, phân quyền mạnh mẽ để rút ngắn thủ tục và đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Hiện Đề án đã được Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ thông qua, dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường tháng 2/2025 để làm cơ sở triển khai theo Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị.
Để thúc đẩy phát triển mạng lưới đường sắt đô thị, TP. Hà Nội đã đề xuất 6 giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, thành phố chú trọng xây dựng và ban hành khung chính sách về thu hồi đất, đền bù, hỗ trợ, tái định cư một cách phù hợp, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án.
Thứ hai, việc bố trí nguồn vốn đầu tư cho đường sắt đô thị được ưu tiên tối đa, với đầu tư công đóng vai trò chủ đạo, dẫn dắt.
Thứ ba, thành phố kết hợp đa dạng hóa các nguồn vốn và hình thức đầu tư, đồng thời đẩy mạnh triển khai theo phương thức đối tác công - tư (PPP), góp phần giảm áp lực huy động vốn từ ngân sách Nhà nước.
Thứ tư, TP. Hà Nội tập trung xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn và định mức chuyên ngành cho lĩnh vực đường sắt đô thị. Chính sách ưu tiên phát triển ngành công nghiệp đường sắt cũng được thành phố chú trọng, đi kèm với công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyên môn cao.
Ảnh minh họa
Thứ năm, thành phố đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế nhằm chuyển giao công nghệ hiện đại, đặc biệt trong lĩnh vực đường sắt đô thị và đường sắt tốc độ cao.
Cuối cùng, việc tuyển chọn các đơn vị tư vấn quốc tế có đủ trình độ chuyên môn, năng lực và kinh nghiệm để tham gia vào công tác quy hoạch, chuẩn bị đầu tư và quản lý dự án.
Bên cạnh đó, UBND TP. Hà Nội cũng kiến nghị Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp và hỗ trợ thành phố hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư tổng thể cho mạng lưới đường sắt đô thị, đồng thời xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù để đảm bảo triển khai hiệu quả.
Hà Nội mong muốn Bộ Giao thông vận tải sớm hoàn thiện quy hoạch các tuyến, ga đầu mối đường sắt để đảm bảo tính đồng bộ và kết nối hiệu quả với mạng lưới giao thông công cộng của thành phố.
Thành phố cũng đề xuất đẩy nhanh tiến độ quy hoạch và đầu tư xây dựng tổ hợp ga Ngọc Hồi cùng tuyến đường sắt vành đai phía Tây (Ngọc Hồi - Thạch Lỗi).
Đồng thời, thành phố đề nghị nghiên cứu đầu tư xây dựng tuyến đường sắt vành đai phía Đông, dự kiến hoàn thành trước năm 2030 với đoạn Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Bắc Hồng - Thạch Lỗi, kết hợp triển khai dự án xây dựng tuyến đường sắt kết nối Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng (có đoạn trùng với tuyến vành đai phía Đông).
Cuối cùng, UBND TP. Hà Nội kiến nghị Bộ Giao thông vận tải sớm bàn giao kết cấu hạ tầng tuyến đường sắt đô thị số 1 (Yên Viên - Ngọc Hồi) và tuyến số 6 (Nội Bài - Ngọc Hồi) để thành phố có thể triển khai đầu tư xây dựng theo đúng tiến độ đã đề ra trong Đề án tổng thể đầu tư phát triển hệ thống đường sắt đô thị Thủ đô.
