Là một doanh nghiệp chuyên đầu tư bất động sản, ông Đoàn Văn Bình - Chủ tịch HĐQT CEO Group cho biết, quy định Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính ghi nhận doanh thu bất động sản được áp dụng như hàng hóa thông thường khác tuy nhiên trong lĩnh vực thu nộp ngân sách, lĩnh vực kinh doanh bất động sản lại bị coi là lĩnh vực đặc thù, phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế giá trị và thuế thu nhập doanh nghiệp trước khi ghi nhận doanh thu, trong khi các lĩnh vực khác thì nộp thuế cùng thời điểm ghi nhận doanh thu.
Thiệt thòi, bất công
“Điều này không chỉ thể hiện sự phân biệt đối xử trong chính sách thuế giữa lĩnh vực kinh doanh bất động sản với lĩnh vực kinh doanh khác mà còn gây nhiều khó khăn, bất lợi cho các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản (khi đã phải ứng vốn rất nhiều trong quá trình đầu tư)”, ông Bình cho biết.
Ông Bình cũng cho biết, trong quy định về bù trừ thu nhập từ hoạt động kinh doanh bất động sản với thu nhập từ các hoạt động kinh doanh khác cũng có điểm bất hợp lý.
Việc cho bù trừ lãi lỗ hai chiều sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành bất động sản.
Cụ thể, theo quy định tại Khoản 3, Điều 7 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008 được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 4 Điều 1 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 32/2013/QH13 thì: Thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư… phải xác định riêng để kê khai nộp thuế.
Thu nhập từ chuyển nhượng dự án đầu tư, thu nhập từ chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản nếu lỗ thì số lỗ này được bù trừ với lãi của hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ tính thuế. Tuy nhiên, nếu hoạt động kinh doanh bất động sản lãi và hoạt động sản xuất kinh doanh khác lỗ thì chưa có quy định về việc bù trừ giữa lãi của hoạt động kinh doanh bất động sản với lỗ của hoạt động sản xuất kinh doanh khác.
“Như vậy, trên thực tế có những doanh nghiệp mà hoạt động kinh doanh tổng thể lỗ (sau khi đã bù trừ thu nhập của cả hai hoạt động kinh doanh bất động sản và các hoạt động kinh doanh khác) nhưng vẫn phải nộp thuế trên khoản lãi của hoạt động kinh doanh bất động sản”, ông Bình nói.
Từ đó, Chủ tịch CEO Group đề xuất cho doanh nghiệp được bù trừ lãi giữa hoạt động bất động sản với lỗ của hoạt động kinh doanh khác.
Ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty Lê Thành nêu lên thực tế từ chính doanh nghiệp mình. Ông Nghĩa cho biết hiện công ty đang kinh doanh nhiều lĩnh vực trong đó có lĩnh vực bất động sản và siêu thị. Nhưng lĩnh vực siêu thị mấy năm nay lỗ liên tục do mới đưa vào hoạt động trong khi hoạt động kinh doanh bất động sản của công ty khá hiệu quả, mang lại lợi nhuận cao, nhưng cơ quan thuế không cho phép lấy lợi nhuận của bất động sản bù cho mảng siêu thị, dẫn đến lãi bất động sản vẫn phải đóng thuế từng đồng còn lỗ của siêu thị thì “treo” ở đó.
“Cùng một công ty nhưng hoạt động ở nhiều mảng khác nhau nên cho tôi lấy lời của mảng này bù cho mảng kia chứ. Chứ như chính sách hiện nay thì quá bất công cho chúng tôi”, ông Nghĩa bức xúc.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Bất động sản Toàn Cầu thẳng thắn khẳng định, quy định này là bất hợp lý, tạo gánh nặng cho doanh nghiệp và chưa được tính toàn phù hợp để cân bằng lợi ích giữa doanh nghiệp - nhà nước - người tiêu dùng.
“Việc chỉ cho phép bù trừ lỗ từ hoạt động kinh doanh bất động sản sang hoạt động sản xuất kinh doanh khác mà không được điều chuyển ngược lại đã cản trở quá trình phát triển, mở rộng của doanh nghiệp, khiến họ phải chịu nhiều thiệt thòi, bất công” – ông Hiệp cho biết.
Sẽ sửa đổi quy định hiện hành
Sở dĩ có quy định trên bởi từ năm 2012, thị trường bất động sản trầm lắng, thậm chí có giai đoạn rơi vào tình trạng đóng băng, do đó đầu tư vào lĩnh vực bất động sản không còn hưởng lợi nhuận mà thậm chí còn bị lỗ. Do đó, Luật thuế TNDN áp dụng từ 1/1/2014 đã cho phép doanh nghiệp được bù trừ lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản với lãi từ hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng chưa quy định ngược lại. Luật sư Trương Thanh Đức - Chủ tịch Công ty Luật Basico cho rằng: “Quy định này rất bất hợp lý và đáng tiếc là dù đã có kiến nghị sửa đổi nhiều lần nhưng vẫn được duy trì”.
Về phía Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, ông Nguyễn Trần Nam - Chủ tịch Hiệp hội phân tích, việc thu thuế riêng với hoạt động kinh doanh bất động sản, thậm chí riêng rẽ với từng dự án vừa không đúng, vừa không hợp tình.
“Việc cho phép doanh nghiệp được bù trừ cả lãi từ chuyển nhượng bất động sản với hoạt động kinh doanh khác có thể làm giảm nguồn thu từ thuế. Tuy nhiên, việc cho bù trừ lãi lỗ hai chiều còn giúp tạo điều kiện để doanh nghiệp trở thành những tập đoàn kinh tế hùng mạnh thì cơ quan thuế càng có thêm nguồn thu mới chứ không phải tách ra để tận thu như hiện nay” – ông Nam bày tỏ quan điểm.
Khảo sát của một công ty kiểm toán cho thấy, các nước như Thái Lan, Singapore, Trung Quốc... đều quy định lãi lỗ của các hoạt động kinh doanh và chuyển nhượng bất động sản được bù trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Chỉ có ở Việt Nam và Malaysia vẫn áp dụng "van thuế một chiều", không cho phép bù trừ lãi bất động sản cho các hoạt động kinh doanh khác.
“Ở Việt Nam, nhiều doanh nghiệp mạnh về bất động sản bắt đầu quay đầu tư sang các ngành sản xuất, dịch vụ thiết yếu trong nền kinh tế. "Nhưng cứ lãi đồng nào ở bất động sản là bị "đè" thu thuế đồng đó, không cho bù sang lĩnh vực đầu tư mới. Đây là một trong những lý do khiến Việt Nam chưa tạo ra nhiều tập đoàn kinh tế tư nhân hùng mạnh để sánh vai các nước trong khu vực và thế giới" – một chuyên gia nêu quan điểm.
Về phía Bộ Tài chính cho biết, đã có nhiều ý kiến góp ý quy định hiện hành đang phân biệt đối xử giữa hoạt động kinh doanh bất động sản với các hoạt động kinh doanh khác, đặc biệt là doanh nghiệp kinh doanh đa ngành nghề, theo đó không còn phù hợp với sự phát triển kinh tế hiện nay. Do vậy Bộ Tài chính đang trình Chính phủ xem xét thời gian tới sẽ sửa đổi bổ sung quy định hiện hành theo hướng cho bổ sung quy định doanh nghiệp được bù trừ lãi từ chuyển nhượng bất động sản với lỗ từ hoạt động kinh doanh.
“Thực hiện giải pháp này sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của ngành kinh doanh bất động sản, tháo gỡ khó khăn trong bán tài sản đảm bảo tiền vay hiện hành của các tổ chức tín dụng và góp phần giảm thủ tục hành chính” - đại diện Bộ Tài chính cho biết.
