Doanh nghiệp tiên phong phát triển NOXH: Thắp sáng giấc mơ bằng tinh thần kiến tạo và phụng sự

Nếu như việc được sở hữu một ngôi nhà vừa tầm vẫn là giấc mơ của hàng triệu người thu nhập thấp, thì việc những doanh nghiệp bất động sản đang miệt mài đổi mới, sáng tạo và tiên phong phát triển nhà ở xã hội chính là những "người thắp lửa", góp phần thắp lên những ngôi sao hy vọng, soi sáng hành trình hiện thực hóa giấc mơ an cư cho cộng đồng, để mỗi mái ấm không chỉ là chốn ở, mà còn là nền tảng của một cuộc sống bền vững và nhân văn.

Trong bối cảnh thị trường còn nhiều thách thức, các doanh nghiệp bất động sản đang phải "cân não" giữa bài toán kinh tế, yêu cầu đổi mới sáng tạo và trách nhiệm xã hội để kiến tạo nên những mô hình nhà ở xã hội phù hợp, bền vững. Đó là hành trình đòi hỏi không chỉ năng lực và tầm nhìn, mà còn là sự kiên định, bản lĩnh và tinh thần phụng sự, đặt lợi ích của cộng đồng song hành cùng sự phát triển của doanh nghiệp. 

Sự ghi nhận của Giải thưởng Quốc gia Bất động sản lần thứ II ở hạng mục "Top 10 doanh nghiệp tiên phong phát triển nhà ở xã hội" không chỉ khuyến khích tinh thần dấn thân, sáng tạo và cống hiến, mà còn góp phần định hình lại tư duy phát triển thị trường bất động sản, ở đó giá trị nhân văn được đặt song hành cùng hiệu quả kinh tế.

❃ ❃ ❃

Quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng trên toàn cầu, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển đã làm gia tăng mạnh mẽ nhu cầu về nhà ở giá phù hợp. Tuy nhiên, nguồn cung nhà ở, đặc biệt là phân khúc nhà ở giá rẻ, lại chưa theo kịp tốc độ phát triển của đô thị, dẫn đến tình trạng mất cân đối cung - cầu ngày càng nghiêm trọng. Theo Ngân hàng Thế giới (World Bank), áp lực đô thị hóa có thể gây thiếu hụt nhà ở, dẫn đến sự mở rộng của các khu ổ chuột, gia tăng bất bình đẳng và cản trở phát triển bền vững. Tại Việt Nam, các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM đang phải đối mặt với giá bất động sản tăng cao ngoài tầm với của phần lớn người dân, đặc biệt là nhóm lao động trẻ, khiến giấc mơ "an cư" ngày càng khó thành hiện thực. Không ít người buộc phải sống trong những khu nhà trọ tạm bợ, chật chội, thiếu an ninh. 

Trong bối cảnh đó, nhà ở xã hội (NOXH) được nhìn nhận như một giải pháp mang tính chiến lược, không chỉ giúp người thu nhập thấp và trung bình có cơ hội tiếp cận chỗ ở ổn định, góp phần bảo đảm an sinh xã hội mà còn điều tiết thị trường bất động sản và hướng tới mục tiêu phát triển đô thị bền vững.

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) đánh giá, phát triển NOXH là một trong những chính sách an sinh trọng điểm của Nhà nước, đóng vai trò thiết yếu trong việc đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho người thu nhập thấp, công nhân và người lao động tại các khu công nghiệp.

"Phát triển NOXH mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giúp hàng triệu người dân an cư lạc nghiệp, góp phần giữ vững ổn định xã hội, bảo đảm nguồn nhân lực và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững", ông Bùi Văn Doanh nhấn mạnh.

Dẫn nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, ông Bùi Văn Doanh cho biết, những quốc gia có hệ thống NOXH phát triển mạnh thường đạt mức độ ổn định xã hội cao hơn, tỷ lệ tội phạm thấp hơn và hiệu quả sử dụng nguồn lao động tốt hơn đáng kể. Việt Nam, với tốc độ đô thị hóa đạt 44,3% vào năm 2024 cùng làn sóng di cư lao động ngày càng gia tăng, đang đứng trước yêu cầu cấp bách phải mở rộng quỹ NOXH như một đòi hỏi tất yếu của quá trình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.

Bên cạnh đó, ông Bùi Văn Doanh cũng chỉ ra, NOXH tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ khi vừa kích thích đầu tư vào lĩnh vực xây dựng, vừa thúc đẩy tăng trưởng ở các ngành công nghiệp phụ trợ như: Vật liệu xây dựng, vận tải, dịch vụ và việc làm. Không chỉ vậy, việc mở rộng quỹ NOXH còn giúp ổn định dân số tại các đô thị, giảm áp lực di cư tự do từ nông thôn ra thành thị, khi người lao động được tạo điều kiện để an cư ngay tại nơi làm việc. "NOXH là sản phẩm phù hợp với đa số người dân. Việc phát triển NOXH còn kích thích sản xuất và phát triển kinh tế", ông Doanh nhấn mạnh.

Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành hàng loạt chính sách, cơ chế đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển NOXH. Các chính sách không chỉ tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai mà còn tạo hành lang pháp lý minh bạch, thông suốt, tạo điều kiện huy động mạnh mẽ các nguồn lực xã hội cho mục tiêu an cư của người dân. Đây không chỉ là nỗ lực về mặt thể chế mà còn là minh chứng rõ nét cho quyết tâm trong việc đưa chương trình NOXH thực sự đi vào đời sống, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.

Đặc biệt, năm 2023 đánh dấu bước chuyển mang tính chiến lược khi Chính phủ phê duyệt Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho người thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030. Đây là quyết sách có ý nghĩa cô cùng to lớn, được ví như "kim chỉ nam" định hướng hành động cho các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp, từng bước khắc phục những bất cập trong chính sách phát triển NOXH thời gian qua.

Nhờ đó, công tác phát triển NOXH trên cả nước đã ghi nhận những chuyển biến rõ nét trên thực tiễn. Trong 9 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực NOXH, thể hiện rõ qua các con số tăng trưởng tích cực. Cả nước hiện đang đầu tư xây dựng 132.616 căn NOXH, trong đó có 73 dự án mới được khởi công với quy mô lên đến 57.815 căn. Tính đến nay, 50.687 căn đã hoàn thành, đạt 50,5% so với mục tiêu 100.275 căn. Dự kiến đến cuối năm 2025, sẽ có thêm 38.600 căn được hoàn thiện, nâng tổng số lên 89.007 căn, tương đương 89% kế hoạch đề ra. Đây là mức tiến triển vượt trội so với các năm trước, nhất là trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn đối mặt với nhiều biến động và thách thức.

Đáng chú ý, nhiều địa phương đã thể hiện vai trò chủ động trong công tác triển khai chương trình phát triển NOXH. 16 tỉnh, thành phố đã và đang dự kiến đạt hoặc vượt chỉ tiêu được giao, bao gồm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế, Bắc Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Đồng Nai, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Cà Mau, Quảng Trị, Quảng Ngãi và Tuyên Quang. Bên cạnh đó, 7 địa phương khác như Phú Thọ, Thanh Hóa, Cần Thơ, Lào Cai, Khánh Hòa, Tây Ninh và An Giang cũng được đánh giá có khả năng hoàn thành mục tiêu trong năm nay. Những kết quả này không chỉ phản ánh sự nỗ lực của các cấp, các ngành, mà còn khẳng định chính sách phát triển NOXH đang đi đúng hướng, dần trở thành nền tảng quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị bền vững của Việt Nam.

Có được những kết quả ấn tượng ấy không chỉ nhờ vai trò định hướng, dẫn dắt và hỗ trợ kịp thời của Nhà nước, mà còn là thành quả của sự đồng hành và nỗ lực bền bỉ từ cộng đồng doanh nghiệp. Trong những năm qua, nhiều doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực NOXH, góp phần hiện thực hóa chính sách an sinh và tạo dựng chỗ ở ổn định cho người lao động.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận rằng, phát triển NOXH là một hành trình dài hơi, đầy thách thức và đòi hỏi ở doanh nghiệp không chỉ năng lực tài chính vững vàng, mà còn cả bản lĩnh, tầm nhìn và tâm huyết với sứ mệnh vì cộng đồng.

Ông Bùi Văn Doanh phân tích, trên thực tế, việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi dành cho phát triển NOXH vẫn đang gặp rất nhiều rào cản. Lợi nhuận bị khống chế ở mức thấp, chỉ khoảng 10% tổng chi phí đầu tư trong bối cảnh chi phí nguyên vật liệu và nhân công liên tục tăng cao, càng khiến nhiều doanh nghiệp "chùn bước" khi cân nhắc tham gia lĩnh vực này.

Cùng với đó, những vướng mắc về pháp lý vẫn là "nút thắt" lớn, kéo dài quá trình triển khai dự án. Từ khâu thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, cấp phép xây dựng, đến việc bàn giao hạ tầng, xác định đối tượng mua - thuê NOXH, tất cả đều mất nhiều thời gian và thủ tục chồng chéo. Không ít dự án phải mất hàng năm, thậm chí hàng chục năm mới hoàn tất được đầy đủ hồ sơ để khởi công, khiến doanh nghiệp dần mất động lực, còn nhu cầu về nhà ở của người dân thì tiếp tục bị "treo".

Không dừng lại ở đó, theo ông Doanh, vấn đề quỹ đất cũng là một trở ngại đáng kể. Dù pháp luật đã quy định rõ việc dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại cho phát triển NOXH, song trên thực tế, quỹ đất được bố trí cho NOXH thường nằm ở những khu vực xa trung tâm, hạ tầng kỹ thuật - xã hội chưa hoàn thiện, thiếu các dịch vụ thiết yếu và tiện ích công cộng. Điều này không chỉ làm tăng chi phí đầu tư, giảm sức hút của dự án, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và khả năng gắn bó lâu dài của người dân. Sự thiếu đồng bộ trong quy hoạch và chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng khiến nhiều dự án bị đình trệ, kéo dài hoặc buộc phải điều chỉnh quy hoạch nhiều lần, làm giảm hiệu quả sử dụng đất và lãng phí nguồn lực xã hội.

Nói như vậy để thấy rằng, hành trình phát triển NOXH không chỉ là phép thử về năng lực tài chính hay khả năng quản trị dự án, mà sâu xa hơn là phép thử về bản lĩnh, tầm nhìn và tinh thần vì cộng đồng của doanh nghiệp. Giữa muôn vàn khó khăn, việc một số doanh nghiệp vẫn kiên trì theo đuổi phân khúc này đã thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm xã hội và tầm nhìn dài hạn của họ.

"Phát triển NOXH không đơn thuần là bài toán kinh tế, mà là một cam kết về trách nhiệm xã hội sâu sắc", ông Bùi Văn Doanh nhấn mạnh. "Khi lựa chọn đầu tư vào lĩnh vực này, doanh nghiệp phải đối mặt với vô vàn khó khăn, từ nguồn vốn, quỹ đất, thủ tục hành chính cho đến biên lợi nhuận hạn hẹp. Song vượt lên tất cả, họ đang trực tiếp góp phần hiện thực hóa chính sách an sinh của Nhà nước, giúp hàng trăm nghìn người lao động có nơi ở ổn định, yên tâm làm việc và gắn bó lâu dài với doanh nghiệp. Đó không chỉ là sự đóng góp về vật chất, mà còn là minh chứng sống động cho tinh thần vì cộng đồng, nền tảng quan trọng hướng tới sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững".

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES)

Phát triển NOXH không đơn thuần là bài toán kinh tế, mà là một cam kết về trách nhiệm xã hội sâu sắc của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, theo ông Bùi Văn Doanh, các doanh nghiệp tiên phong trong phát triển NOXH cũng đang đảm nhiệm vai trò "cầu nối" quan trọng giữa chủ trương và hiện thực, góp phần đưa các chính sách lớn của Đảng và Nhà nước đi vào đời sống bằng những công trình cụ thể, thiết thực và mang đậm tính nhân văn. 

"Thông qua những dự án NOXH được đầu tư bài bản, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng nhu cầu an cư cho người lao động mà còn khẳng định trách nhiệm xã hội và tầm nhìn phát triển bền vững, đồng hành cùng Chính phủ trong hành trình hiện thực hóa mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030", Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) nhận định.

Có thể thấy, trong bức tranh tổng thể về phát triển NOXH, các doanh nghiệp tiên phong không chỉ đóng vai trò là chủ thể triển khai chính sách, mà còn góp phần định hình cách tiếp cận mới đối với lĩnh vực này. Thông qua việc chú trọng chất lượng dự án, gắn phát triển nhà ở với hạ tầng, tiện ích và môi trường sống đồng bộ, họ đã cho thấy mô hình phát triển NOXH hoàn toàn có thể mang lại cả giá trị kinh tế lẫn giá trị xã hội. Cách làm này đang góp phần thay đổi nhận thức về NOXH, tạo động lực để ngày càng nhiều doanh nghiệp quan tâm, tham gia và cùng chung tay hiện thực hóa mục tiêu an cư bền vững cho người dân.

Kế thừa thành công của Giải thưởng Quốc gia Bất động sản Việt Nam lần thứ I, Giải thưởng Quốc gia Bất động sản Việt Nam lần thứ II tiếp tục được Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức với sứ mệnh khuyến khích và động viên doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế, đồng thời tôn vinh và quảng bá những doanh nghiệp, dự án xuất sắc, tiêu biểu. Giải thưởng còn hướng tới việc định hình các chuẩn mực minh bạch, nhân văn và bền vững cho thị trường, đồng thời nâng cao giá trị doanh nghiệp Việt Nam, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và khát vọng vươn mình ra tầm khu vực và thế giới.

Trên nền tảng đó, với sự trở lại lần này, Giải thưởng không chỉ tôn vinh những doanh nghiệp, dự án, sản phẩm - dịch vụ xuất sắc nhất của thị trường bất động sản, mà còn đặt mục tiêu góp phần định hình chuẩn mực minh bạch, nhân văn và bền vững cho toàn ngành trong giai đoạn phát triển mới, trở thành biểu tượng uy tín, niềm tự hào quốc gia của lĩnh vực bất động sản Việt Nam.

Giải thưởng Quốc gia Bất động sản Việt Nam lần thứ II cũng mở rộng nhiều hạng mục nhằm ghi nhận sự đa dạng, sáng tạo và đóng góp của doanh nghiệp ở các lĩnh vực khác nhau. Trong đó, hạng mục Top 10 doanh nghiệp tiên phong phát triển nhà ở xã hội mang ý nghĩa đặc biệt, thể hiện tinh thần "phát triển vì con người" và khẳng định vai trò đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp cùng Nhà nước trong việc hiện thực hóa mục tiêu an cư cho hàng triệu người dân.

Theo Ban Tổ chức, để được vinh danh trong hạng mục này, doanh nghiệp cần đáp ứng hệ thống tiêu chí đánh giá toàn diện, không chỉ về năng lực đầu tư, triển khai mà còn về tác động xã hội, giá trị nhân văn và tính bền vững mà dự án mang lại. Đây cũng chính là thước đo phản ánh tầm nhìn, trách nhiệm và năng lực tiên phong của các doanh nghiệp bất động sản trong bối cảnh mới.

Trước hết, năng lực triển khai và quy mô phát triển là tiêu chí quan trọng hàng đầu. Doanh nghiệp cần chứng minh được khả năng triển khai nhiều dự án NOXH trong 5 năm gần nhất, đồng thời có định hướng rõ ràng cho giai đoạn tới với kế hoạch phát triển số lượng lớn sản phẩm nhà ở phục vụ người thu nhập thấp và công nhân lao động. Đây là cơ sở thể hiện tầm nhìn dài hạn, năng lực tài chính, cũng như cam kết đồng hành bền bỉ với chính sách của Nhà nước.

Bên cạnh đó, chất lượng và tiến độ bàn giao là thước đo phản ánh tính chuyên nghiệp và uy tín của chủ đầu tư. Các dự án được xem xét cần đảm bảo bàn giao đúng hạn, đúng cam kết, không để xảy ra khiếu nại lớn, tồn đọng kéo dài, đồng thời đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về hạ tầng, tiện ích, an toàn và môi trường sống. 

Một tiêu chí không thể không nhắc tới là đóng góp nổi bật vào chương trình phát triển an sinh xã hội và chiến lược quốc gia về nhà ở. Các doanh nghiệp được vinh danh thường là những đơn vị đi đầu trong việc tham gia các chương trình lớn như Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, đồng thời tích cực phối hợp với địa phương trong công tác quy hoạch, bố trí quỹ đất và hỗ trợ tái định cư cho người lao động. 

Đáng chú ý, tiêu chí mang tính đột phá được Hội đồng Giải thưởng đánh giá cao là khả năng đổi mới mô hình tài chính và liên kết hợp tác. Trong bối cảnh nguồn lực ngân sách còn hạn chế, những doanh nghiệp biết tận dụng mô hình hợp tác công - tư (PPP), hoặc triển khai các cơ chế huy động vốn xã hội hóa linh hoạt, minh bạch để mở rộng nguồn cung NOXH được coi là điểm sáng. Không chỉ vậy, năng lực phối hợp hiệu quả với chính quyền địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, cấp phép và quản lý vận hành sau đầu tư cũng là yếu tố thể hiện tính tiên phong, chuyên nghiệp và tầm ảnh hưởng của doanh nghiệp.

Nhìn nhận tổng thể, ông Bùi Văn Doanh đánh giá: "Các doanh nghiệp phát triển NOXH xứng đáng được nhìn nhận như biểu tượng của tinh thần tiên phong và đổi mới, khi dám chọn con đường khó đi để kiến tạo giá trị bền vững cho cộng đồng, góp phần hiện thực hóa mục tiêu an sinh và phát triển xã hội hài hòa, nhân văn"

Từ những tiêu chí và giá trị được đặt ra, có thể thấy rằng Giải thưởng Quốc gia Bất động sản Việt Nam lần thứ II không chỉ là một sân chơi vinh danh thành tựu kinh doanh, mà còn là bộ chỉ số phản ánh trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong tiến trình phát triển đô thị bền vững. Sự ghi nhận dành cho các doanh nghiệp phát triển NOXH không chỉ khuyến khích tinh thần dấn thân, sáng tạo và cống hiến, mà còn góp phần định hình lại tư duy phát triển thị trường bất động sản, ở đó giá trị nhân văn được đặt song hành cùng hiệu quả kinh tế./.