Đồng loạt khởi công, khánh thành các dự án chào mừng Đại hội XIV của Đảng: Dấu ấn hành động, kiến tạo sức bật mới

Năm 2025, có lẽ đối với ngành xây dựng, là một năm khó quên khi có tới ba "ngày hội công trình" lớn nhất trong lịch sử: Ngày 19/4, khởi công, khánh thành 80 công trình nhân dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), với tổng vốn đầu tư khoảng 445.000 tỷ đồng; Ngày 19/8, khởi công, khánh thành 250 công trình chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025), với tổng mức đầu tư khoảng 1,280 triệu tỷ đồng; Và tới đây, ngày 19/12, tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước sẽ diễn ra lễ khởi công, khánh thành 234 công trình, dự án với tổng vốn hơn 3,4 triệu tỷ đồng, chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Các công trình, dự án chủ yếu thuộc các lĩnh vực then chốt như hạ tầng giao thông đô thị, kỹ thuật, y tế, văn hóa, giáo dục, nhà ở, môi trường. Đây đều là những công trình quy mô lớn, giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương, đồng thời tạo động lực lan tỏa cho tăng trưởng chung của cả nước.

Theo các chuyên gia, 234 công trình, dự án này được hoàn thành đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, bảo đảm cảnh quan môi trường, đưa vào khai thác đúng kế hoạch, cùng với 330 công trình đã được khánh thành và khởi công trước đó, sẽ tạo "cú hích" quan trọng cho nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng GDP đạt trên 8% trong năm nay và hướng tới mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo. Các dự án hoàn thành sẽ tạo không gian phát triển mới như dịch vụ, du lịch, đô thị, tạo giá trị gia tăng cho đất đai, giảm chi phí logistics, giảm chi phí đầu vào cho sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hóa, đồng thời tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong hoạt động đi lại và giao thương. Đây cũng là nền tảng quan trọng để kích hoạt các nguồn lực đầu tư trong nước và gia tăng sức hấp dẫn đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài. Đặc biệt đây còn là dịp để khẳng định với cộng đồng quốc tế về sức bật mạnh mẽ của Việt Nam.

Chia sẻ với Reatimes, chuyên gia kinh tế, PGS. TS. Ngô Trí Long cho rằng, trong bối cảnh GDP 9 tháng đầu năm 2025 tăng 7,85%, nền kinh tế Việt Nam vẫn cần thêm động lực đủ mạnh để bứt tốc và hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm trên 8% đã đề ra. Việc khởi công, khánh thành hàng trăm công trình, dự án, nổi bật là các công trình hạ tầng trọng điểm, chính là lực đẩy quan trọng cho tăng trưởng kinh tế.

Phân tích cụ thể, ông cho biết, trong 234 công trình được khởi công, khánh thành có hơn 70 công trình thuộc lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt và đường hàng không. Nếu các dự án này hoàn thành đúng tiến độ, sẽ góp phần rút ngắn thời gian vận chuyển, làm "mượt" chuỗi cung ứng, giảm chi phí logistics - một trong những điểm nghẽn lớn của nền kinh tế Việt Nam khi chi phí này hiện vẫn ở mức cao so với nhiều quốc gia trong khu vực.

Cùng với đó, các công trình này được triển khai sẽ là nguồn "vốn mồi" rất lớn, có khả năng kéo theo dòng vốn đầu tư của doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân, vào các lĩnh vực như khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ, du lịch… "Bởi 1 đồng vốn đầu tư công tăng thêm có thể kéo theo khoảng 1,61 đồng vốn tư nhân", PGS. TS. Ngô Trí Long nhấn mạnh.

Bên cạnh hiệu ứng vốn, việc hoàn thiện hệ thống hạ tầng quy mô lớn còn tạo điều kiện tái cấu trúc không gian phát triển, tăng cường liên kết vùng. Khi mạng lưới cao tốc, đường sắt, hàng không từng bước được hoàn thiện, các cực tăng trưởng, khu vệ tinh và hành lang kinh tế sẽ được kết nối hiệu quả hơn, mở ra những không gian phát triển mới cho các địa phương và khu vực.

Lấy ví dụ dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành (Cấp 4F) - dự kiến khánh thành giai đoạn 1 vào ngày 19/12, PGS. TS. Ngô Trí Long cho biết, với tổng mức đầu tư khoảng 336.000 tỷ đồng, diện tích đất sử dụng là 5.000ha và công suất lên tới 100 triệu hành khách/năm cùng 5 triệu tấn hàng hóa/năm, dự án khi đi vào khai thác sẽ giải tỏa áp lực cho sân bay Tân Sơn Nhất, thúc đẩy liên kết vùng, mở rộng không gian phát triển vùng Đông Nam Bộ. Quan trọng hơn, đây còn là công trình khẳng định vị thế địa chiến lược của Việt Nam trên bản đồ hàng không khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

"Cảng Hàng không quốc tế Long Thành được quy hoạch hiện đại, xanh và thông minh, thể hiện tầm nhìn phát triển hạ tầng đồng bộ của Việt Nam trong giai đoạn mới, qua đó đóng góp quan trọng cho việc thực hiện ba đột phá chiến lược mà dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng tiếp tục khẳng định, gồm: Thể chế, hạ tầng và nhân lực", PGS. TS. Ngô Trí Long chia sẻ thêm.

TS. Nguyễn Minh Phong, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thông tin, tư vấn kinh tế thương mại Việt Nam cũng cho rằng, việc đồng loạt khởi công, khánh thành 234 công trình, dự án trọng điểm sẽ tạo ra một "làn sóng lớn" về đầu tư, thúc đẩy nhanh quá trình hiện thực hóa các mục tiêu phát triển và tạo tác động sâu rộng tới toàn bộ nền kinh tế.

Theo TS. Nguyễn Minh Phong, chỉ riêng trong lĩnh vực giao thông, mục tiêu xây dựng 3.000km đường cao tốc trong năm 2025 đang từng bước được hiện thực hóa. Khi các tuyến đường bộ huyết mạch, cầu vượt sông, đường vành đai đô thị, đường ven biển và các công trình hàng không được hình thành, chúng sẽ trở thành những "trục xương sống" của nền kinh tế, góp phần giảm mạnh chi phí logistics, nâng cao hiệu quả lưu thông hàng hóa và thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng bền vững hơn.

Với Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng, dự án này không chỉ là một cửa ngõ hàng không hiện đại bậc nhất, nâng cao năng lực trung chuyển quốc tế của Việt Nam, mà còn kéo theo sự hình thành và phát triển của các hệ sinh thái dịch vụ, thương mại và dân cư xung quanh, từng bước hình thành mô hình "đô thị sân bay". Qua đó, dự án trở thành động lực quan trọng cho thị trường bất động sản khu vực phía Đông TP.HCM và tỉnh Đồng Nai.

"Cảng Hàng không quốc tế Long Thành là một công trình mang tính biểu tượng, thể hiện khát vọng phát triển mạnh mẽ, bền vững và hội nhập sâu rộng của đất nước trong giai đoạn mới, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới vị thế trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế hàng đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương", TS. Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh.

Cảng Hàng không quốc tế Long Thành là một công trình mang tính biểu tượng, thể hiện khát vọng phát triển mạnh mẽ, bền vững và hội nhập sâu rộng của đất nước trong giai đoạn mới, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới vị thế trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế hàng đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

TS. Nguyễn Minh Phong

TS. Nguyễn Minh Phong dẫn chứng thêm dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, với điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai) và điểm cuối tại ga Lạch Huyện (TP. Hải Phòng). Ông cho biết, tuyến đường sắt có chiều dài 419km, tổng mức đầu tư hơn 203.000 tỷ đồng, gồm 18 nhà ga. Khi hoàn thành, tuyến đường này được kỳ vọng sẽ nâng cao năng lực vận chuyển của trục Đông - Tây, đáp ứng nhu cầu vận tải bằng đường sắt, kết nối hiệu quả hệ thống đường sắt quốc gia với các cảng biển, khu công nghiệp tập trung và khu du lịch, phục vụ trực tiếp cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

"Hoàn thiện hệ thống hạ tầng là yêu cầu cấp thiết của phát triển. Đây cũng là "mảnh ghép" quan trọng trong mục tiêu tăng trưởng 2 con số năm 2026 và những năm tiếp theo. Với những bước đi đầy nỗ lực của Chính phủ, việc kết nối đồng bộ và thống nhất của hệ thống hạ tầng, đặc biệt thông qua các dự án như Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng... không những nâng cao uy tín, đẳng cấp và thương hiệu Việt Nam mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tạo "bệ phóng" cho phát triển kinh tế", TS. Nguyễn Minh Phong nói.

Bên cạnh nhóm các dự án hạ tầng có vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt tăng trưởng, trong tổng 234 công trình, dự án được khởi công và khánh thành ngày 19/12 tới đây còn có nhiều dự án mang ý nghĩa biểu tượng, thể hiện rõ ý chí và khát vọng vươn lên của Việt Nam. Đây không chỉ là những dự án phát triển kinh tế - xã hội đơn thuần, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về sức bật và tầm nhìn dài hạn của đất nước trong giai đoạn mới.

Một trong những dự án tiêu biểu là Khu đô thị thể thao Olympic ở Hà Nội. Sáng 14/12, HĐND TP. Hà Nội đã thông qua chủ trương đầu tư xây dựng khu đô thị này với quy mô hơn 9.000ha, tổng mức vốn dự kiến trên 925.000 tỷ đồng, hướng tới mục tiêu đủ điều kiện đăng cai các sự kiện thể thao lớn của khu vực và thế giới như ASIAD và Olympic.

Theo tờ trình của UBND TP. Hà Nội, dự án được triển khai trên địa bàn 11 xã, gồm: Đại Thanh, Ngọc Hồi, Nam Phù, Thường Tín, Hồng Vân, Chương Dương, Thượng Phúc, Bình Minh, Tam Hưng, Thanh Oai và Dân Hòa, thuộc khu vực phía Nam Thủ đô.

Dự án được tổ chức thành 4 dự án thành phần theo các phân khu chức năng rõ ràng. Trong đó, phân khu A phát triển đô thị mới theo mô hình TOD (đô thị nén), đóng vai trò đầu mối giao thông, kết nối và hỗ trợ cho khu liên hợp thể thao đặt tại phân khu B. Phân khu B là trung tâm đô thị thể thao và đô thị dịch vụ, gắn với Khu liên hợp thể thao và sân vận động Trống Đồng đạt tiêu chuẩn quốc tế; trong phân khu này đã bao gồm tiểu dự án độc lập ban đầu là bãi đỗ xe khu tổ hợp thể thao, phục vụ cho việc khởi công dự án.

Phân khu C và phân khu D tiếp tục phát triển các không gian đô thị thể thao và đô thị dịch vụ gắn với hệ thống công trình thể thao quy mô lớn, tạo nên một không gian liên hoàn cho tập luyện, thi đấu, tổ chức sự kiện và các hoạt động dịch vụ phụ trợ. Theo kế hoạch, Khu liên hợp thể thao và sân vận động sẽ hoàn thành vào quý II/2030; toàn bộ dự án dự kiến hoàn thành vào năm 2035.

PGS. TS. Ngô Trí Long cho rằng, Khu đô thị thể thao Olympic mang ý nghĩa chiến lược rất lớn về đối ngoại và hội nhập. "Việc Việt Nam chủ động đầu tư một khu đô thị thể thao đạt chuẩn quốc tế cho thấy tầm nhìn dài hạn trong việc nâng cao năng lực tổ chức các sự kiện thể thao lớn, qua đó nâng cao hình ảnh, vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Đây cũng là minh chứng rõ nét cho thấy Việt Nam đã và đang sẵn sàng tham gia sâu hơn vào chuỗi các hoạt động toàn cầu, từ thể thao, văn hóa đến du lịch và dịch vụ", ông nhấn mạnh.

Việc Việt Nam chủ động đầu tư một khu đô thị thể thao đạt chuẩn quốc tế cho thấy tầm nhìn dài hạn trong việc nâng cao năng lực tổ chức các sự kiện thể thao lớn, qua đó nâng cao hình ảnh, vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Đây cũng là minh chứng rõ nét cho thấy Việt Nam đã và đang sẵn sàng tham gia sâu hơn vào chuỗi các hoạt động toàn cầu.

PGS. TS. Ngô Trí Long

Theo PGS. TS. Ngô Trí Long, dự án còn tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội khu vực phía Nam Hà Nội, thúc đẩy tái cấu trúc không gian đô thị, hình thành các cực tăng trưởng mới gắn với dịch vụ, thương mại, du lịch và kinh tế thể thao. Về dài hạn, khi dự án hoàn thiện, giá trị lan tỏa không chỉ dừng ở phạm vi Thủ đô mà còn góp phần khẳng định sức bật, năng lực tổ chức và khát vọng vươn tầm của Việt Nam trong mắt cộng đồng quốc tế.

Bổ sung thêm, TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng, những dự án mang tính biểu tượng như Khu đô thị thể thao Olympic thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược dài hạn của Việt Nam trong quá trình hội nhập. Theo ông, đầu tư cho các công trình có khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về thể thao, đô thị và dịch vụ đồng nghĩa với việc Việt Nam đang chủ động "định vị lại" hình ảnh quốc gia, từ một điểm đến sản xuất - gia công sang một quốc gia có năng lực tổ chức các sự kiện lớn, có sức hấp dẫn về du lịch, dịch vụ và văn hóa.

TS. Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh, nếu được triển khai bài bản, đồng bộ và gắn chặt với quy hoạch phát triển đô thị, giao thông và dịch vụ, Khu đô thị thể thao Olympic sẽ góp phần hình thành một hệ sinh thái kinh tế mới, thúc đẩy các ngành kinh tế liên quan như du lịch, thương mại, bất động sản, logistics và kinh tế ban đêm.

"Những dự án như vậy sẽ gửi đi một thông điệp rất rõ ràng tới cộng đồng quốc tế rằng Việt Nam đang trên đà tăng trưởng nhanh, nhưng là tăng trưởng có tầm nhìn, có bản lĩnh và đủ năng lực để tham gia sâu vào các sân chơi lớn của khu vực và thế giới", TS. Nguyễn Minh Phong nhận định.

*****

Chuỗi "ngày hội công trình" dồn dập trong năm 2025, không chỉ ghi dấu những con số đầu tư kỷ lục, mà còn phản ánh quyết tâm chính trị rất lớn của Chính phủ và sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương, cùng tinh thần chủ động, dấn thân của cộng đồng doanh nghiệp.

Nếu như trước đây, việc khởi công các dự án, đặc biệt là dự án quy mô lớn, thường mất nhiều năm để hoàn tất thủ tục pháp lý và giải phóng mặt bằng, thì trong bối cảnh một không khí thi đua xây dựng, đổi mới và hành động đang lan tỏa mạnh mẽ, nhiều địa phương đã cho thấy sự chuyển biến rõ rệt về tinh thần trách nhiệm và năng lực tổ chức thực hiện. Điều này giúp không ít dự án đủ điều kiện khởi công, khánh thành đúng tiến độ, đúng dịp 19/12.

Tuy nhiên, đầu tư lớn và ý tưởng hay mới chỉ là điểm khởi đầu. Thước đo thành công của các công trình còn nằm ở khâu triển khai và vận hành. Nếu thiếu quản trị hiệu quả, cơ chế minh bạch và sự phối hợp chặt chẽ giữa các chủ thể liên quan, những dự án được kỳ vọng tạo động lực tăng trưởng có thể trở thành gánh nặng, thậm chí gây lãng phí nguồn lực.

"Thực tế, không ít dự án lớn từng khởi đầu rầm rộ nhưng triển khai chậm chạp, thậm chí kéo dài nhiều năm do khó khăn trong khâu giải phóng mặt bằng, thiếu vốn, năng lực nhà thầu hạn chế hoặc sự phối hợp liên ngành chưa hiệu quả. Do đó, để biến các cơ hội từ những công trình, dự án được khởi công thành động lực tăng trưởng thực chất, cần tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp chiến lược. Đặc biệt là tăng cường công tác giám sát, hậu kiểm", PGS. TS. Ngô Trí Long nhìn nhận.

TS. Nguyễn Minh Phong cũng khẳng định: "Nếu tinh thần thi đua, đổi mới và hành động mạnh mẽ được duy trì một cách bền bỉ, không chỉ trong dịp cao điểm mà trong suốt quá trình triển khai dự án, thì hiệu quả đầu tư công và đầu tư xã hội mới thực sự được ghi nhận rõ rệt"./.