Đồng Nai: Di dời khu công nghiệp lâu đời nhất cả nước liệu có về đích đúng tiến độ?

Khu công nghiệp (KCN) Biên Hòa 1 là KCN có lịch sử lâu đời nhất cả nước. Trải qua hơn 60 năm hoạt động, KCN này đã đóng vai trò quan trọng trong phát triển công nghiệp của tỉnh và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tuy nhiên, nguy cơ ô nhiễm môi trường cùng vị trí đắc địa ngay trung tâm thành phố Biên Hòa, bên bờ sông Đồng Nai khiến thực trạng khu vực này không còn phù hợp với định hướng phát triển đô thị hiện đại.

Trên cơ sở đề xuất của tỉnh, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận chủ trương chuyển đổi công năng và đưa KCN Biên Hòa 1 ra khỏi danh mục các KCN của Việt Nam. UBND tỉnh đã loại KCN này khỏi Quy hoạch tỉnh.

Đề án chuyển đổi công năng KCN Biên Hòa 1 thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ và cải thiện môi trường bao gồm 2 khu vực. Khu vực Trung tâm Chính trị - hành chính của tỉnh sẽ có quy mô diện tích khoảng 44 hécta và khu đô thị dịch vụ Biên Hòa 1 có diện tích hơn 283 hécta.

 Trước đó, theo kế hoạch tỉnh đề ra, việc di dời các DN tại KCN Biên Hòa 1 sẽ được thực hiện với 2 giai đoạn. Giai đoạn 1, trước tháng 12/2024, di dời các DN nằm trong phần diện tích khu 1, có diện tích khoảng 75 hécta nằm về phía Nam KCN. Giai đoạn 2, sẽ di dời các doanh nghiệp nằm trong phần diện tích còn lại trước tháng 12/2025.

 Nếu theo lộ trình, còn chưa đầy 5 tháng nữa là đến thời hạn cuối cùng để các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp Biên Hòa 1 hoàn tất việc di dời theo kế hoạch đã ban hành.

 Theo báo cáo mới nhất của UBND tỉnh Đồng Nai, đã có thêm 2 doanh nghiệp bắt đầu tháo dỡ và di dời nhà xưởng, 12 doanh nghiệp ngưng hoạt động để chuẩn bị di dời và 21 doanh nghiệp cam kết thực hiện di dời đúng theo kế hoạch của UBND tỉnh.

 Cùng với đó, việc di dời doanh nghiệp, tỉnh Đồng Nai cũng đang tập trung công tác giải phóng mặt bằng đối với 355 hộ dân đang sinh sống xen kẽ trong KCN Biên Hòa 1.

Để đảm bảo kế hoạch di dời toàn bộ doanh nghiệp ra khỏi KCN Biên Hòa 1, từ đầu năm 2025 đến nay, các tổ công tác của tỉnh Đồng Nai đã hoạt động với cường độ cao. Hàng tuần, UBND tỉnh tổ chức họp với các tổ công tác đặc biệt về giải phóng mặt bằng, đấu giá đất để theo dõi tiến độ và kịp thời xử lý các vướng mắc phát sinh.

Theo đại diện chính quyền tỉnh Đồng Nai, vướng mắc lớn nhất trong việc di dời Khu công nghiệp Biên Hoà 1 là chưa có căn cứ pháp lý để xây dựng cơ chế, chính sách riêng hỗ trợ doanh nghiệp di dời, mà tất cả đều được áp dụng bởi các quy định của pháp luật chung hiện hành.

Hơn nữa, việc di dời khu công nghiệp chưa có tiền lệ trên cả nước, cùng với các chính sách, cơ chế hỗ trợ đi kèm cũng mới, có thể phải xin ý kiến các bộ, ngành Trung ương, nên tiến độ xây dựng cơ chế, chính sách chưa đạt tiến độ đề ra.

Theo ghi nhận của PV vào ngày 11/7, nhiều doanh nghiệp đã ngưng hoạt động, di dời ra khỏi KCN Biên Hoà 1. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp đang hoạt động và chưa có dấu hiệu đóng cửa.

Được hình thành từ năm 1963 với tên gọi khu kỹ nghệ Biên Hòa. Từ sau năm 1975, khu kỹ nghệ Biên Hòa đổi tên thành khu công nghiệp Biên Hòa 1.

Được biết, KCN Biên Hoà 1 có 76 đơn vị doanh nghiệp đang thuê đất, hạ tầng. Theo tính toán, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng khi thực hiện đề án là hơn 7.500 tỷ đồng./.