Thị trường bất động sản Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ, với những cải cách thể chế quan trọng nhằm minh bạch hóa hoạt động giao dịch. Một trong những động thái lớn là đề án thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia do Nhà nước quản lý, dự kiến trình Chính phủ vào ngày 30/6 và có thể đi vào vận hành từ ngày 1/1/2026.
Theo báo Dân Việt, Phát biểu tại Ngày hội Môi giới bất động sản Việt Nam 2025 diễn ra ngày 28/6, TS. Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), nhận định đội ngũ môi giới đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối thị trường.
Việt Nam dự kiến có trung tâm giao dịch nhà đất do Nhà nước quản lý. Ảnh minh họa
Cùng quan điểm này, bà Tống Thị Hạnh – Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, môi giới bất động sản không chỉ là cầu nối giữa người mua và người bán, mà còn là "tai mắt" của thị trường, phản ánh kịp thời các biến động cung - cầu, góp phần kiểm soát tính pháp lý của sản phẩm.
Theo bà Hạnh, có hai câu hỏi lớn đang đặt ra: Làm thế nào để nghề môi giới và các sàn giao dịch phát triển bền vững, an toàn? Và làm thế nào để đảm bảo tính pháp lý minh bạch của sản phẩm bất động sản trước khi đưa vào kinh doanh?
Việc Quốc hội ban hành Luật Kinh doanh bất động sản 2023 đã chính thức xác lập môi giới là một nghề có địa vị pháp lý rõ ràng. Đội ngũ này không chỉ thực hiện vai trò kết nối giao dịch mà còn chịu trách nhiệm báo cáo tuân thủ pháp luật, trong đó có các yêu cầu liên quan đến phòng, chống rửa tiền.
Tuy nhiên, đại diện Bộ Xây dựng thừa nhận, để xác định một sản phẩm đủ điều kiện kinh doanh, không thể chỉ căn cứ vào một đạo luật duy nhất mà cần tổng hợp nhiều quy định liên quan đến đất đai, đầu tư, xây dựng, tài chính...
"Đặc biệt, với bất động sản hình thành trong tương lai, vốn chưa hoàn tất giấy tờ pháp lý, việc kiểm soát càng khó khăn hơn”, bà Hạnh nói. Theo bà, điều này đòi hỏi Nhà nước phải đóng vai trò chủ đạo trong việc kết nối và liên thông dữ liệu.
Bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản. Ảnh: Báo Dân Việt
Trong bối cảnh đó, Bộ Xây dựng đang phối hợp với Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) để xây dựng đề án thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia do Nhà nước quản lý.
Theo kế hoạch, trung tâm này sẽ đóng vai trò "bộ lọc pháp lý" đầu vào cho toàn bộ nguồn cung bất động sản trên thị trường. Từ giai đoạn sản phẩm được xác lập đủ điều kiện giao dịch, đến khi hoàn tất các thủ tục hành chính và cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, trung tâm đều có vai trò kiểm soát.
Ngoài ra, trung tâm còn hỗ trợ liên thông các thủ tục giữa người dân, doanh nghiệp với các cơ quan nhà nước, từ công chứng, thuế, đăng ký giao dịch đến cấp giấy chứng nhận. Mục tiêu lớn hơn là tiến tới giao dịch nhà đất online như chứng khoán - một nhiệm vụ mà Thủ tướng đã giao Bộ Xây dựng nghiên cứu đầu năm nay.
Hiện Bộ Xây dựng đang hoàn thiện hệ thống phần mềm, kết nối cơ sở dữ liệu với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan. Hệ thống này cho phép cập nhật thường xuyên về tình trạng pháp lý của dự án, nguồn cung tồn kho, giao dịch thị trường…
Bộ Công an cũng được yêu cầu phối hợp hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về nhà ở, đảm bảo kết nối với các lĩnh vực dân cư, đất đai, công chứng, đầu tư, xây dựng… phục vụ mục tiêu liên thông, minh bạch toàn thị trường.
Nếu được Quốc hội thông qua nghị quyết thí điểm tại kỳ họp tháng 10/2025, mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia sẽ chính thức đi vào hoạt động từ đầu năm 2026.
