Tiếp thu ý kiến của nhân dân, Dự thảo Luật bổ sung 40 điều, bỏ 13 điều
Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh khẳng định, việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân đã triển khai nghiêm túc, đồng bộ, dân chủ, khoa học, công khai, minh bạch, chuyên sâu, bảo đảm thực chất và hiệu quả với nhiều hình thức. Huy động được hầu hết cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, thu hút được sự quan tâm đông đảo của các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước tham gia.
Tiếp thu ý kiến góp ý của nhân dân, một số chương, mục, điều đã được chỉnh sửa, thay đổi cơ bản về cấu trúc và nội dung. So với dự thảo lấy ý kiến nhân dân, Dự thảo mới gồm 16 chương, 263 điều, tăng 5 mục, bổ sung mới 40 điều, bỏ 13 điều.
Cụ thể, Dự thảo Luật hoàn thiện các khái niệm tại Điều 3, cho rõ ràng, dễ hiểu, phổ quát đối với các vùng miền; bổ sung giải thích một số cụm từ được sử dụng nhiều lần trong dự thảo Luật để bảo đảm cách hiểu thống nhất.
Dự thảo bổ sung việc áp dụng một số trường hợp theo pháp luật chuyên ngành tại Điều 4; bổ sung các nguyên tắc sử dụng đất liên quan đến tài nguyên và giá trị đi kèm với đất tại Điều 6.
Đồng thời, chỉnh lý quy định tại Điều 10, làm rõ hơn việc phân loại đất để sử dụng vào các mục đích. Rà soát, hoàn thiện Điều 12, tách các khoản riêng về các hành vi bị nghiêm cấm của cơ quan quản lý Nhà nước và của người sử dụng đất; bổ sung một số hành vi nghiêm cấm đối với cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền khi thực hiện chức năng quản lý nhà nước.
Dự thảo Luật cũng điều chỉnh quy định Điều 17 theo hướng Thủ tướng ban hành khung chính sách về hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp ban hành chính sách cụ thể phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương; điều chỉnh Điều 20, 23 để đảm bảo vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tăng cường trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc quản lý đất đai.
Bên cạnh đó, Điều 32 bổ sung quy định người sử dụng đất đang được Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê được lựa chọn chuyển sang thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm và tiền thuê đất đã nộp được khấu trừ vào tiền thuê đất hàng năm phải nộp.
Cũng theo điều 32 tại Dự thảo mới, đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, khi có nhu cầu sử dụng một phần hoặc toàn bộ diện tích được giao để sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ thì được lựa chọn chuyển sang hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm.
Sửa đổi căn bản nội dung liên quan đến thu hồi và định giá đất
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, vấn đề thu hồi, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là nội dung được nhân dân quan tâm nhất. Căn cứ vào kết quả lấy ý kiến nhân dân, Dự thảo Luật đã sửa đổi toàn bộ nội dung của Điều 79 theo hướng Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất đối với các loại công trình công cộng từng lĩnh vực; thu hồi đất để xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp và một số trường hợp thật cần thiết khác.
Đồng thời, rà soát làm rõ hơn các trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh tại Điều 78; các trường hợp thu hồi đất do vi phạm để phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan như Luật đầu tư, các Luật về thuế, làm rõ hành vi của cơ quan quản lý hoặc của người vi phạm tại Điều 81; quy định rõ việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành bố trí tái định cư.
Đặc biệt, Dự thảo Luật cũng làm rõ nguyên tắc, căn cứ định giá đất và thông tin đầu vào, phương pháp định giá đất; bổ sung quy định về tư vấn thẩm định giá đất.
Theo đó, việc định giá đất phải bảo đảm phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường; tuân thủ đúng phương pháp, trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm khách quan, công khai, minh bạch, độc lập trong các khâu xác định giá đất, thẩm định và quyết định giá đất.
Thông tin đầu vào để xác định giá đất theo các phương pháp phải đảm bảo: giá đất được ghi trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đã được công chứng, chứng thực; giá đất trúng đấu giá quyền sử dụng đất mà không chịu tác động của các yếu tố gây tăng hoặc giảm giá đột biến, giao dịch có quan hệ huyết thống hoặc có những ưu đãi khác được ghi nhận trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai; đối với trường hợp chưa có thông tin giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai thì thu thập thông tin giá đất qua điều tra, khảo sát, thông tin về doanh thu, chi phí, thu nhập từ việc sử dụng đất theo thị trường.
Đồng thời, tiếp tục quy định bảng giá đất được ban hành hàng năm nhằm đảm bảo giá đất phù hợp với nguyên tắc thị trường. Tuy nhiên, Dự thảo bổ sung quy định về chuyển tiếp thực hiện theo hướng tiếp tục sử dụng bảng giá đất hiện hành đến hết 31/12/2025 để các địa phương có đủ thời gian để xây dựng, ban hành bảng giá đất mới theo quy định mới của Luật Đất đai. Đồng thời, quy định Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phải phê duyệt quyết định giá đất cụ thể trong thời gian không quá 180 ngày kể từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết.
