Với sự am hiểu sâu sắc về quy hoạch đô thị cùng tình yêu và sự gắn bó với TP.HCM, nhóm tư vấn đã kiến tạo một tầm nhìn “Thành phố Mở - Open City” với mục tiêu đưa TP.HCM trở thành đô thị dẫn đầu, giữ vị thế trọng tâm tăng trưởng của khu vực Đông Nam Bộ cũng như của cả nước, hướng tới trở thành trung tâm đô thị mang tầm châu lục.
Xây dựng ý tưởng quy hoạch chung cho đô thị lớn nhất Việt Nam và một trong những đô thị lớn nhất Đông Nam Á (với diện tích 2095km² cùng dân số 8,9 triệu người) là một đề bài đầy hấp dẫn nhưng cũng đầy thách thức với những người làm quy hoạch. Điều này đòi hỏi sự gắn bó lâu dài với hành trình phát triển của thành phố, sự hiểu biết sâu sắc về lối sống và văn hóa địa phương, cũng như sự thấu cảm những nguyện vọng của người dân và doanh nghiệp để có thể bao hàm một cách trọn vẹn trong tầm nhìn phát triển 40 năm tới cho TP.HCM.
Là công ty tư vấn quốc tế có tầm nhìn toàn cầu đồng thời am hiểu sâu sắc bối cảnh địa phương, enCity đã áp dụng những bài học quy hoạch đô thị đổi mới sáng tạo trên toàn châu Á kết hợp với những kinh nghiệm từ nhiều năm đồng hành với quy hoạch TP.HCM. Qua quá trình phân tích bối cảnh cũng như đánh giá toàn diện về kinh tế, xã hội và môi trường của thành phố, enCity nhận thấy TP.HCM đang đối mặt với nhiều thách thức cho sự phát triển trong tương lai như: dân số tăng nhanh, mật độ đô thị cao, giá nhà tăng thiếu kiểm soát, giao thông tắc nghẽn, dòng vốn FDI chuyển dịch về các tỉnh thành lân cận, cũng như hàng loạt các vấn đề liên quan tới môi trường và biến đổi khí hậu. Nhìn nhận trong bối cảnh rộng hơn, TP.HCM cần duy trì tính mở, gia tăng kết nối vùng và quốc tế nhằm trở thành trung tâm giao thương tầm cỡ quốc tế, thúc đẩy quy mô kinh tế của vùng, phát triển nền kinh tế sáng tạo và thích ứng với Biến đổi Khí hậu.
Từ các nhận định trên, nhóm tư vấn đã xây dựng Tầm nhìn cho TP.HCM là “Thành phố Mở (Open City): Mở kết nối - Mở không gian - Mở cơ hội”. Ông Nguyễn Đỗ Dũng (Đồng sáng lập & TGĐ enCity Urban Solutions) chia sẻ: “Ý tưởng về một “Thành phố Mở” sẽ khai thác các thế mạnh và tiềm năng của TP.HCM để khôi phục lại vị thế đầu tàu kinh tế, văn hóa, xã hội, là động lực phát triển cho cả vùng Đông Nam Bộ, thúc đẩy kinh doanh, gia tăng việc làm và chất lượng cuộc sống, kiến tạo một điểm đến sáng tạo và sinh thái”.
Là nhà tư vấn đô thị gắn bó với sự phát triển của TP.HCM, enCity muốn chia sẻ những kinh nghiệm quốc tế để đóng góp xây dựng cho sự phát triển bền vững và thịnh vượng của thành phố. Ý tưởng đạt giải cao nhất của nhóm tư vấn được thể hiện trong 3 khía cạnh lớn của tầm nhìn “Thành phố Mở”:
Một, “Mở kết nối”: TP.HCM phát huy vai trò đô thị trung tâm để dẫn dắt và phát triển nền kinh tế của toàn vùng Đông Nam Bộ. Vai trò đô thị trung tâm sẽ được thúc đẩy thông qua phát triển mạng lưới liên kết vùng và kết nối giao thông, xây dựng cấu trúc đô thị với 2 trục tăng trưởng và 3 vành đai sản xuất, tạo ra cơ sở hạ tầng phục vụ không chỉ cho TP.HCM mà còn cho sự phát triển tiềm năng của các khu vực xung quanh, tối đa hóa khả năng kết nối với các tỉnh lân cận. “Mở kết nối” sẽ đưa TP.HCM trở thành trung tâm động lực cho vùng kinh tế lớn nhất cả nước, tham gia vào bản đồ kinh tế thế giới, trở thành nơi hội tụ và lan tỏa các xung lực phát triển.
Hai, “Mở không gian”: TP.HCM sẽ mở ra các vùng cảnh quan đặc trưng nhằm nâng cao chất lượng môi trường sống, làm đậm bản sắc đô thị và thích ứng với biến đổi khí hậu. TP.HCM vốn đặc trưng bởi những cảnh quan thiên nhiên độc đáo như Công viên Cần Giờ và sông Sài Gòn với vai trò huyết mạch của thành phố, vì vậy chiến lược cảnh quan tối ưu cho TP.HCM là tối đa hóa các không gian mở, lấy cây xanh và mặt nước làm mặt tiền đô thị. Các chuyên gia biến đổi khí hậu của enCity đã phân chia TP.HCM thành 4 vùng thích ứng nhằm đối phó với 3 hình thái gây ngập chủ yếu (mưa lớn, lũ thượng nguồn, nước biển dâng), từ đó xác định các giải pháp kết hợp công trình với hạ tầng xanh để chống ngập úng. Đối với những vùng cảnh quan có nguy cư ngập cao, enCity xây dựng chiến lược kiểm soát ngập toàn diện gồm 3 lớp, đồng thời tư vấn các cấp chính quyền thực thi cơ chế pháp lý mở và minh bạch, chia sẻ công khai các thông tin về kiểm soát nguy cơ ngập lụt cũng như bản đồ cảnh báo ngập để mọi người dân có thể tiếp cận.
Ba, “Mở cơ hội”: TP.HCM sẽ là đô thị sáng tạo, cởi mở với mọi ý tưởng, mọi cơ hội phát triển, trở thành điểm đến thu hút cho tất cả mọi người. Các quy hoạch gia tâm huyết với sự phát triển toàn diện của thành phố đã đưa ra ý tưởng trao cơ hội sáng tạo cho người dân và thị trường bằng sử dụng đất linh hoạt trong các khu đô thị sáng tạo, phát triển những loại hình công nghiệp sạch và công nghệ cao trong khu đô thị để tích hợp chuỗi sản xuất, đồng thời làm nổi bật đặc trưng cảnh quan để nâng cao chất lượng môi trường sống. Nhóm tư vấn đề xuất xây dựng hệ thống các Trọng điểm sáng tạo (Innovation Hotspots) từ cấp thành phố tới cấp quận và cấp phường, tận dụng các cơ sở hạ tầng có sẵn như nhà văn hóa quận/phường để thúc đẩy các hoạt động chuyển đổi số và nền kinh tế sáng tạo. Đây là nền tảng quan trọng cho sự đổi mới và là trọng tâm hàng đầu cho tương lai của TP.HCM, nơi mọi người và mọi tầng lớp cùng chung tay kiến tạo một hệ sinh thái thông minh trong thành phố.
Cuộc thi Ý tưởng quy hoạch chung TP.HCM đến 2040 tầm nhìn 2060 do Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM tổ chức, được phát động từ tháng 10/2021 và thuyết trình chung kết vào tháng 12/2021, với mục đích tìm kiếm các ý tưởng quy hoạch và thiết kế đô thị sáng tạo, đột phá và có tính khả thi cao để UBND TP.HCM chọn lọc, bổ sung vào đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060. Hội đồng bình chọn của cuộc thi gồm các chuyên gia phát triển đô thị, nhà quy hoạch, kiến trúc sư hàng đầu trong nước và quốc tế.
enCity Urban Solutions (enCity) là công ty tư vấn quốc tế với trụ sở tại Singapore và các văn phòng ở Việt Nam và Indonesia, chuyên cung cấp các giải pháp chiến lược về phát triển đô thị, vùng và kiến tạo không gian. Mục tiêu của enCity là cùng chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng kiến tạo những đô thị đáng sống, nhân văn tại châu Á và trên toàn thế giới. Với hơn 50 chuyên gia từ gần 10 nước đã và đang thực hiện các dự án quy hoạch và thiết kế đô thị ở Trung Quốc, UAE, Singapore, Indonesia và Việt Nam, enCity có sự am hiểu sâu sắc về văn hóa và các đặc trưng phát triển tại Việt Nam, là yếu tố thiết yếu để tạo nên sự thành công cho quy hoạch. Năm 2019, enCity và đối tác Sasaki là đơn vị đạt giải Nhất cuộc thi quốc tế ý tưởng quy hoạch Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông TP.HCM (nay là TP. Thủ Đức)./.
