ESG - Chuẩn mực mới của "đô thị hạnh phúc"

Trong bối cảnh đô thị Việt Nam đối mặt với áp lực ô nhiễm môi trường, suy giảm chất lượng sống, ESG đang được nhìn nhận như một lời giải toàn diện cho bài toán phát triển bền vững. Không chỉ là bước đi giúp Việt Nam thực hiện cam kết với cộng đồng quốc tế trên hành trình hướng tới mục tiêu Netzero, ESG còn là giải pháp căn cơ để nâng cao chất lượng sống người dân, hướng đến kiến tạo những khu đô thị hạnh phúc.

*****

"Chìa khóa" mở cánh cửa đô thị hạnh phúc: "Quẳng gánh lo và vui sống"

Chiều 18/10, Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) và Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes) phối hợp cùng thương hiệu Vinhomes tổ chức thành công Tọa đàm: "ESG - "Tấm hộ chiếu" cho đô thị của tương lai", nằm trong khuôn khổ lễ ra mắt "Paradise is calling! - Kỳ quan kiêu hãnh, thiên đường khải sinh".

Tại Tọa đàm, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng ESG đang trở thành một yếu tố then chốt không thể thiếu đối với việc phát triển đô thị trong kỷ nguyên mới. ESG không chỉ là bộ tiêu chí hướng tới phát triển bền vững, mà còn là "tấm hộ chiếu" để các đô thị bước vào thời đại xanh - thông minh - có khả năng tái tạo và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nếu như trong quá khứ, động lực chính của phát triển đô thị là mở rộng hạ tầng, đẩy mạnh đầu tư và khai thác tài nguyên, thì trong bối cảnh hiện nay, khi biến đổi khí hậu đã trở thành thách thức toàn cầu và nguồn lực tự nhiên ngày càng suy giảm, những đô thị không đáp ứng được tiêu chuẩn ESG sẽ sớm bị gạt ra bên lề của kỷ nguyên xanh, bền vững đang dẫn dắt xu hướng phát triển trên thế giới.

Nhà báo Phạm Nguyễn Toan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam cho rằng, ESG không chỉ giúp giảm chi phí vận hành, kéo dài vòng đời tài sản, mà còn nâng cao chất lượng sống, thu hút nguồn vốn quốc tế ổn định và lan tỏa "halo effect - hiệu ứng hào quang" giúp cả khu vực xung quanh cùng tăng giá trị.

"Một quy luật rất rõ đã được chứng minh: Khi đô thị được phát triển theo chuẩn ESG, không chỉ môi trường sống được cải thiện, mà giá trị bất động sản và thương hiệu đô thị cũng tăng vượt trội so với thị trường chung", nhà báo Phạm Nguyễn Toan nhấn mạnh.

Làm rõ thêm giá trị của ESG, ông Vũ Hồng Phong, Chuyên gia công trình xanh - Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), thành viên Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng, lợi ích của ESG có thể nhìn thấy rõ ngay trong đời sống hằng ngày. Thực tế, người dân tại nhiều khu đô thị hiện nay vẫn đang phải đối mặt với tình trạng đô thị nén, tắc đường, ngập lụt... Tuy nhiên những vấn đề này hoàn toàn có thể được kiểm soát và khắc phục nếu đô thị được phát triển theo các tiêu chuẩn ESG.

Theo ông Phong, khi được quy hoạch theo hướng phát triển bền vững, các đô thị sẽ giúp người dân thoát khỏi nỗi lo về hạ tầng quá tải hay môi trường xuống cấp, để có thể tập trung vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống, chăm lo cho công việc, gia đình và con cái, trải nghiệm được nhiều giá trị sống hơn.

"Bộ tiêu chí ESG ở đây tương ứng với 3 trụ cột: Một là chữ E là Environmental (Môi trường). Có nghĩa là chúng ta sống ở đó có tiết kiệm năng lượng không, có tiết kiệm nước không, rác thải sẽ được xử lý như thế nào... Hai là chữ S là Social (Xã hội). Tức là an sinh xã hội như thế nào, trẻ em đi học ra sao, người già được chăm sóc như thế nào... Ba là chữ G là Governance (Quản trị). Tức là quản trị khu đô thị ra sao, an ninh thế nào, ứng dụng công nghệ thông minh như thế nào... Đây chính là những tiêu chí cụ thể mà các chủ đầu tư phải ứng dụng để được các tổ chức quốc tế chứng nhận đạt tiêu chuẩn ESG", chuyên gia IFC phân tích. 

Đồng quan điểm, PGS.TS. Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển Cộng đồng nhấn mạnh thêm rằng, khi ESG được áp dụng vào các dự án, mỗi công trình sẽ không chỉ đơn thuần là nơi ở, mà còn là nơi tổng hòa các giá trị bền vững, giúp hiện thực hóa mong ước của con người về một cuộc sống hạnh phúc.

Theo bà, "hạnh phúc của người dân trong tương lai" là được sống trong một môi trường trong lành, khỏe mạnh và an toàn.

Hành trình cần sự "chung tay"

Hiểu rõ tầm quan trọng của ESG, tại Tọa đàm, các chuyên gia thống nhất quan điểm, việc áp dụng ESG trong phát triển đô thị không còn là lựa chọn, mà đã trở thành "mệnh lệnh" tất yếu. Đây không chỉ là bước đi giúp Việt Nam thực hiện cam kết với cộng đồng quốc tế trên hành trình hướng tới mục tiêu Netzero, giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng mà còn là giải pháp căn cơ để nâng cao chất lượng sống cho người dân, hướng đến kiến tạo những khu đô thị hạnh phúc.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, ESG vẫn chưa phát huy được vai trò và giá trị như kỳ vọng. Theo các chuyên gia, khái niệm này vẫn còn khá mới mẻ tại Việt Nam, dù đã có một số công trình tiên phong áp dụng.

PGS.TS. Bùi Thị An cho rằng, nguyên nhân cốt lõi là ESG chưa được cụ thể hóa thành bộ tiêu chí quốc gia, khiến việc triển khai còn rời rạc, thiếu sức lan tỏa. Bên cạnh đó, chi phí áp dụng cao cũng khiến nhiều doanh nghiệp còn e dè, chưa sẵn sàng chuyển đổi.

Đưa ra góc nhìn thực tế, ông Vũ Hồng Phong cho biết, mức độ áp dụng ESG trong các công trình tại Việt Nam vẫn còn khá hạn chế. Tính đến hết quý III/2025, cả nước mới có gần 700 công trình đạt chứng nhận Công trình Xanh, với tổng diện tích khoảng 17 triệu m2 sàn. Lũy kế trong gần 10 năm qua, chỉ khoảng 40.000 căn hộ xanh được hình thành - một con số khiêm tốn so với quy mô phát triển hàng trăm nghìn căn hộ mỗi năm.

Theo ông Phong, để ESG thực sự trở thành một xu thế chủ đạo, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ cả hai phía: Nhà nước và doanh nghiệp. "Để đạt mục tiêu có 2.000 công trình xanh trong 2-3 năm tới, chúng ta cần sự chung tay của tất cả các bên liên quan", ông nhấn mạnh.

Đưa ra giải pháp, PGS.TS. Bùi Thị An bổ sung, Bộ Xây dựng cần sớm xây dựng bộ tiêu chí quốc gia về ESG, trình Chính phủ xem xét và nếu cần thiết, thông qua Quốc hội. Đồng thời, tất cả các dự án và nhà đầu tư cần được yêu cầu lồng ghép tiêu chí này vào quá trình thẩm định, đấu thầu, chọn thầu và đánh giá công trình xây dựng. Việc ban hành bộ tiêu chí quốc gia không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn liên quan trực tiếp đến an sinh xã hội và sự phát triển bền vững của đất nước, định hướng cho các đô thị phát triển theo hướng xanh, thông minh và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, PGS.TS. Bùi Thị An nhấn mạnh, Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các chính sách khuyến khích và cơ chế cụ thể, như tín dụng xanh hay chính sách đất đai, để hỗ trợ các doanh nghiệp tiên phong trong việc phát triển công trình áp dụng tiêu chuẩn ESG. Đây chính là cú hích cần thiết, giúp giảm bớt chi phí, tạo điều kiện để doanh nghiệp dám đi đầu, đồng thời nâng cao hiệu quả thực thi các tiêu chuẩn ESG.

Nếu coi đô thị Việt Nam như một cánh cửa để bước ra thế giới, thì ESG chính là “tấm hộ chiếu” mở cửa tương lai. Chính vì thế, đây là lúc các bên cần bắt tay nhau để hành động, không phải ngày mai, mà là ngay từ hôm nay.

Trong quá trình chuyển đổi ESG, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo khung chính sách; xã hội và người dân là đối tượng thụ hưởng; nhưng doanh nghiệp bất động sản chính là lực lượng triển khai, dẫn dắt và quyết định tốc độ chuyển đổi. Nếu có một tầng lớp doanh nghiệp tư nhân đủ mạnh, có tầm nhìn và trách nhiệm, ESG sẽ không còn là một “cuộc chơi xa xỉ” mà trở thành một “quỹ đạo phát triển tất yếu” của thị trường bất động sản Việt Nam.

"Khi ESG là "mệnh lệnh" của thời đại, cần thúc đẩy doanh nghiệp tiên phong dẫn dắt", PGS.TS. Bùi Thị An khẳng định.

Vinhomes Green Paradise Cần Giờ: Biểu tượng tiên phong của đô thị ESG++

Trong bối cảnh phát triển hiện nay, ESG chính là “giấy thông hành” để các đô thị Việt Nam bước vào một kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên mà giá trị tăng trưởng không còn chỉ đo bằng quy mô hạ tầng, mà phải được đo bằng khả năng thích ứng, tái tạo và bền vững.

Nếu như trong những thập kỷ trước, mục tiêu chính của phát triển đô thị là mở rộng quy mô, tăng tốc hạ tầng, thu hút đầu tư, thì hiện nay, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, áp lực dân số, suy giảm tài nguyên và yêu cầu hội nhập quốc tế, đô thị nào không đáp ứng được các tiêu chí ESG sẽ bị tụt lại phía sau. Các đô thị của tương lai buộc phải là những đô thị “xanh - thông minh - có khả năng thích ứng và tái sinh”. 

Trong bức tranh cấp thiết cần phát triển các khu đô thị đạt chuẩn ESG, Vinhomes Green Paradise Cần Giờ của chủ đầu tư Vinhomes đang khẳng định vị thế tiên phong áp dụng tư duy ESG++ trong phát triển dự án. Tọa lạc giữa khu dự trữ sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận, Vinhomes Green Paradise không chỉ là một dự án bất động sản quy mô lớn, mà còn là mô hình đô thị sinh thái, nơi quy hoạch thông minh, công nghệ xanh và không gian sống bền vững hòa quyện, kiến tạo nên chuẩn mực mới cho đô thị hạnh phúc.

Trên thế giới đã có nhiều mô hình đô thị ESG thành công, tạo ra mức "green premium" rất lớn cho bất động sản. Ví dụ, King's Cross (London), một khu tái thiết từ ga tàu cũ thành khu đô thị ESG đã giúp giá thuê văn phòng và căn hộ tại đây tăng 20 - 25% so với khu trung tâm cũ chỉ sau một thập kỷ, thu hút những "ông lớn" như Google, Meta, tăng lượng khách hơn 20 triệu lượt/năm. Tại Porta Nuova (Milan), sau khi đạt chuẩn LEED Gold, giá bất động sản tăng 35 - 40%, đất xung quanh tăng giá gấp đôi trong 10 năm. Hay Civita (San Diego), một khu đô thị tái sinh theo mô hình năng lượng sạch ghi nhận giá nhà tăng 15 - 20% cao hơn mức trung bình khu vực, với thanh khoản rất cao và giá trị tích lũy ổn định theo thời gian..

Các chuyên gia nhận định, khi Vinhomes Green Paradise Cần Giờ trở thành một điểm đến đô thị tái tạo mang tính biểu tượng, giá trị bất động sản không chỉ đến từ vị trí, mà còn đến từ niềm tin thị trường, uy tín quốc tế và hệ sinh thái bền vững mà nó kiến tạo. Nếu được triển khai đúng hướng, dự án có thể trở thành hình mẫu tiên phong, nơi giá trị kinh tế và giá trị sinh thái được dung hòa, góp phần nâng tầm vị thế đô thị Việt Nam trên bản đồ phát triển xanh toàn cầu.

"Chúng tôi tin tưởng rằng với tâm, tầm, kinh nghiệm và năng lực của Vinhomes, chắc chắn chúng ta sẽ có siêu đô thị kiểu mẫu đẳng cấp quốc tế, đi đầu cho xu hướng phát triển các đô thị ESG của Việt Nam và khu vực", nhà báo Phạm Nguyễn Toan nhìn nhận và cho rằng, Vinhomes Green Paradise Cần Giờ sẽ mang lại hệ giá trị cốt lõi tại đây với 5 chữ E: Thứ nhất là Eco - giá trị sinh thái bền vững; thứ hai là Economic - giá trị kinh tế toàn diện; thứ ba là Entertainment - giá trị giải trí, giáo dục và sức khỏe; thứ tư là Emotion - giá trị về cảm xúc và hạnh phúc, nơi con người và thiên nhiên hòa quyện; và cuối cùng là Elites - giá trị tinh hoa, đẳng cấp.

PGS.TS. Bùi Thị An cũng đánh giá cao việc dự án Vinhomes Green Paradise Cần Giờ hướng tới kiến tạo một đô thị ESG có rừng, có biển gắn liền với các yếu tố tái tạo và thích ứng, dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh trong phát triển đô thị. Đây là bước khởi đầu, theo bà, chủ đầu tư chắc chắn sẽ phải nghiên cứu, ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại để vận hành bền vững. "Nếu đáp ứng được cả 2 điều kiện này, tôi tin rằng đây sẽ trở thành một khu đô thị đáng sống, góp phần nâng cao chỉ số hạnh phúc của người dân trên hành trình vươn tới một Việt Nam thịnh vượng", PGS.TS. Bùi Thị An nhấn mạnh.