Xanh, nhân văn, bền vững
Xanh, nhân văn và bền vững là những điểm mấu chốt giúp 12 trong số 52 tác phẩm được Hội Kiến trúc sư Việt Nam trao giải thưởng năm nay. Trong đó, phải kể đến 3 Giải vàng: “Nhà Thiếu nhi TP Hồ Chí Minh” (kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu), “Betania - Cư xá sinh viên” (nhóm tác giả Julien Barro, Daniel Sède, Franklin Regad, Nguyễn Xuân Minh, Nguyễn Văn Quý), “VH House” (kiến trúc sư Mai Lan Chi và Marek Obtulovic).
Công trình “Nhà Thiếu nhi TP Hồ Chí Minh” thực tế đã đi vào hoạt động từ ngày 30-4-2017, nằm tại quận 3, giữa bốn con đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Võ Thị Sáu, Lê Quý Đôn, Tú Xương. Công trình có dáng vẻ hiện đại, nhẹ nhàng, lấy ý tưởng tạo hình từ mầm cây, cánh diều, tổ chim... Ngoài việc khắp các tầng đều được trồng cây xanh, hài hòa với từng đường nét kiến trúc bay bổng, công trình còn có nhiều không gian tận dụng khí trời và bóng mát để các em hòa mình vào thiên nhiên. Những bức bích họa ngộ nghĩnh, phù hợp với trẻ cũng là điểm mạnh của công trình này.
“Betania - Cư xá sinh viên” tại TP Huế cũng là một công trình công cộng đáng quý, hội đủ yếu tố “xanh” - sử dụng tối đa yếu tố tự nhiên, nhân văn - dành cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, và bền vững - hài hòa với thiên nhiên. Công trình là giải pháp được mong chờ của những người muốn có một không gian sống, học tập trong lành, hiện đại mà chi phí không quá cao.
Tác phẩm “VH House” đoạt Giải vàng Kiến trúc xanh lần thứ 4.
Tác phẩm “VH House” của kiến trúc sư Mai Lan Chi và Marek Obtulovic là một thiết kế đã khẳng định được tính ưu việt khi được trao giải Nhất Giải thưởng Spec Go Green International Awards 2017. Đó là một thiết kế không gian sống cho gia đình 4 người tại một khu dân cư đông đúc, mật độ xây dựng lớn, ít không gian công cộng, ít cây xanh. Ngôi nhà có mặt tiền chỉ 4,1m, vật liệu xây dựng chủ yếu là gạch ngói, các không gian chức năng trong nhà được phân cách bằng cây xanh, tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, gió. Nhà còn có cả một khu vườn để gia đình trồng rau và hoa quả. Với chi phí xây dựng khá thấp, mở ra một không gian xanh giữa lòng thành phố, rõ ràng đây là một thiết kế thiết thực với nhiều gia đình tại Hà Nội hay TP Hồ Chí Minh.
Cả 3 Giải vàng đều quy tụ hài hòa 5 tiêu chí kiến trúc xanh Việt Nam do Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề ra: Địa điểm bền vững, sử dụng tài nguyên năng lượng hiệu quả, chất lượng môi trường trong nhà, kiến trúc tiên tiến, bản sắc và tính xã hội, nhân văn bền vững. Bên cạnh đó, theo kiến trúc sư Nguyễn Tấn Vạn, các công trình này đã chứng minh được tính hữu dụng.
Hướng phát triển của nền kiến trúc
Giải thưởng Kiến trúc xanh lần thứ 4 có cả những tên tuổi gạo cội, đã giành được nhiều giải thưởng quốc tế tham dự như kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào, Võ Trọng Nghĩa. Công trình “Hoa rừng” của kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào, Vũ Xuân Sơn và các cộng sự thực hiện, từng đoạt Giải thưởng Kiến trúc quốc tế International Architecture Awards 2017.
“Binh’s house” và công trình “Viettel offsite studio” của kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa đã đoạt giải “Nhà ở nhỏ” và “Văn phòng - dự án tương lai” của Festival Kiến trúc thế giới WAF 2017. Nhưng các thiết kế này chỉ được giải chuyên đề trong khuôn khổ Giải thưởng Kiến trúc xanh trong nước. Nguyên nhân, theo kiến trúc sư Nguyễn Tấn Vạn, là chúng chỉ đạt được một hoặc hai tiêu chí trong 5 tiêu chí cần có của giải thưởng.
Đi sâu về tiêu chí kiến trúc xanh Việt Nam, kiến trúc sư Nguyễn Tấn Vạn cho biết, tiêu chí này có sự khác biệt so với tiêu chí quốc tế, ít nhất là về bản sắc và khả năng ứng dụng phổ biến. Một thiết kế tiêu biểu cho kiến trúc xanh Việt Nam trước tiên phải là một kiến trúc đẹp, giàu tính nghệ thuật, các giải pháp từ quy hoạch, thiết kế đến xây dựng phải hợp lý, độc đáo và sáng tạo.
Giải pháp xanh thể hiện từ bố cục mặt bằng, cấu trúc công trình tinh giản, hiệu quả thông qua việc chắt lọc hình khối, mặt đứng. Vật liệu sử dụng cho công trình cần giúp cho việc tránh nắng, tránh nóng, đón được gió mát mà không đòi hỏi sự trợ giúp của các thiết bị, không tạo ra giải pháp cây xanh chống nóng gượng ép.
“Có đồ án thiết kế trồng nhiều cây, rồi phải trồng những cây to, phải đầu tư lớn thì không đạt hiệu quả kinh tế. Giải pháp thiết kế kiến trúc đẹp, tiết kiệm, nhiều người có thể học tập và làm theo được mới là mục tiêu hướng tới của Giải thưởng Kiến trúc xanh và cũng là hướng phát triển của nền kiến trúc Việt Nam - đưa kiến trúc xanh vào cuộc sống”, KTS Nguyễn Tấn Vạn cho biết.
Trong giải lần này, Hội Kiến trúc sư Việt Nam còn trao giải Nhà đầu tư xanh cho các nhà đầu tư thông minh, dám nghĩ dám làm, dám đồng hành cùng những thiết kế có lợi nhuận không cao nhưng lợi ích xã hội lớn. Rõ ràng, mối quan hệ giữa nhà thiết kế và nhà đầu tư trong lĩnh vực kiến trúc, xây dựng đang được nhìn nhận mạch lạc hơn, tạo ra giá trị tốt đẹp cho cuộc sống.
