GS.TS. Lê Hồng Hạnh: "Giải thưởng Quốc gia Bất động sản Việt Nam lần II như hồi chuông ngân vang, nhắc nhở rằng mọi cống hiến đều cần được tôn vinh kịp thời và xứng đáng"

Tròn 40 năm Đổi mới và kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Việt Nam đang bước vào ngưỡng cửa của một "kỷ nguyên mới". Trong hành trình đó, bất động sản được nhìn nhận là một trong những lĩnh vực quan trọng bậc nhất của nền kinh tế, có tính lan tỏa sâu rộng, gắn bó trực tiếp với hơn 40 ngành nghề, lĩnh vực cùng hàng ngàn loại hình dịch vụ.

Sự vận hành lành mạnh, minh bạch của thị trường bất động sản không chỉ góp phần kiến tạo không gian sống, thúc đẩy phát triển đô thị, mà còn đóng vai trò "đầu kéo" cho tăng trưởng kinh tế: Tạo việc làm, thúc đẩy tiêu dùng, kích hoạt nhiều ngành công nghiệp, dịch vụ, tài chính – ngân hàng, xây dựng. Bất động sản vì thế được coi là động lực chiến lược trong việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển quốc gia, giữ vị trí tiên phong trong kiến tạo diện mạo đô thị hiện đại, phát triển hạ tầng chiến lược, đồng thời đồng hành cùng tiến trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ "Lễ công bố & phát động Giải thưởng Quốc gia Bất động sản Việt Nam lần thứ II", Reatimes đã có cuộc trò chuyện với GS.TS. Lê Hồng Hạnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế Việt Nam (VIAC), Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thành viên Hội đồng Giám khảo Chung khảo của giải thưởng - để cùng nhìn nhận rõ nét hơn về lĩnh vực này trong thời điểm "bản lề" của đất nước.

PV: Thưa Giáo sư, từ góc nhìn hành trình 40 năm Đổi mới, xin Giáo sư chia sẻ những dấu ấn nổi bật của cộng đồng doanh nghiệp bất động sản, cũng như vai trò của doanh nghiệp trong nền kinh tế hiện nay?

Giáo sư Lê Hồng Hạnh: Bốn thập kỷ sau Đổi mới là hành trình chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có bất động sản. Họ đã góp phần tạo dựng nhiều thành tựu to lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Chúng ta có thể cảm nhận điều đó rất rõ khi bước đi trên những con đường rộng thênh thang, lái xe trên những tuyến cao tốc hiện đại, hay sống trong những ngôi nhà tiện nghi mà một thời ta chỉ dám mơ gọi là "nhà Tây". Giờ đây, nhiều công trình do doanh nghiệp Việt kiến tạo còn vượt xa chuẩn mực mà trước kia ta ngưỡng vọng.

Đóng góp của bất động sản không chỉ dừng ở những công trình vật chất qua những tòa nhà, công viên, cây cầu... mà còn trực tiếp phản ánh trong tốc độ tăng trưởng GDP, trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế. Số liệu minh chứng cho điều đó không khó để tìm thấy trên bất kỳ kênh thông tin nào.

Tôi muốn nhấn mạnh vào một sự kiện nổi bật gần đây, ngày 19/8, cả nước đồng loạt khởi công và khánh thành 250 công trình trọng điểm, với tổng giá trị lên tới 1,28 triệu tỷ đồng – một con số rất lớn! Quá ấn tượng! Đó là sự đóng góp của tất cả các thành phần kinh tế, từ doanh nghiệp nhà nước cho đến doanh nghiệp tư nhân cho đến doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trong bức tranh đó, bất động sản giữ một vai trò trụ cột.

Có thể nói, những thành tựu ấy là minh chứng sống động cho vai trò to lớn và sức lan tỏa của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là bất động sản, trong tiến trình phát triển và hiện đại hóa đất nước.

PV: Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng vươn mình mạnh mẽ, xin Giáo sư đánh giá vai trò tiên phong của lĩnh vực bất động sản và những đóng góp chiến lược của các doanh nghiệp trong việc thực hiện mục tiêu phát triển quốc gia?

Giáo sư Lê Hồng Hạnh: Trước đây, vai trò tiên phong của kinh tế tư nhân gần như không được nhắc đến trong những chiến lược phát triển đất nước. Bản thân tôi cũng nghiên cứu và tham gia soạn thảo, phản biện, góp ý rất nhiều các văn bản pháp luật điều chỉnh các quan hệ kinh tế thương mại của đất nước thì có thể khẳng định rằng, ở khía cạnh pháp lý thì không có cản trở, nhưng trong thực tiễn, hàng loạt rào cản lại xuất hiện. Tư duy "xin – cho" và cơ chế quản lý tập trung của thời kỳ cũ vẫn còn ăn sâu, dẫn đến tình trạng cùng một vấn đề nhưng cách xử lý ở các địa phương lại khác nhau. Ở nơi nào lãnh đạo có tầm nhìn thoáng thì doanh nghiệp được tạo điều kiện, còn ở nơi chịu ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng kinh tế nhà nước, vai trò doanh nghiệp nhà nước là "chủ đạo", thì khu vực tư nhân thường bị phân biệt.

Nhưng hiện nay, cục diện đã thay đổi căn bản. Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân - đã khẳng định rõ: "Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia". Đây là bước ngoặt lớn về chính trị, pháp lý và tư tưởng, mở ra cơ hội để doanh nghiệp tư nhân thực sự phát huy vai trò tiên phong.

Thực tiễn những năm qua cũng cho thấy, ngay cả trong điều kiện khó khăn, nhiều doanh nghiệp tư nhân vẫn chứng minh được khả năng bứt phá. Chẳng hạn, một cảng biển hiện đại mà kế hoạch Nhà nước dự kiến ba năm mới hoàn thành, thì doanh nghiệp tư nhân chỉ mất hơn 20 tháng và hiện nay cảng này đã đi vào khai thác, góp phần quan trọng cho logistics quốc gia. Hay như tập đoàn Vingroup, họ dám tiên phong trong lĩnh vực xe điện vào thời điểm thị trường Việt Nam còn chưa định hình được loại xe này và tâm lý xã hội vẫn chuộng xe xăng. Vietjet và Bamboo cũng là những "người mở đường", đưa khu vực tư nhân bước vào lĩnh vực hàng không vốn được coi là "sân chơi độc quyền" của nhà nước. Và trong bất động sản, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã tạo dấu ấn bằng những công trình biểu tượng, góp phần thay đổi diện mạo đất nước.

Dĩ nhiên, tiên phong không có nghĩa tất cả đều thành công. Bên cạnh những đóng góp to lớn, vẫn tồn tại những "điểm đen": Có doanh nghiệp chộp giật, đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích cộng đồng. Nhưng đó là điều khó tránh trong bất kỳ nền kinh tế nào. Vấn đề cốt lõi ở đây là tiên phong không chỉ là làm trước, mà còn là dám hy sinh, dám đặt lợi ích quốc gia, lợi ích xã hội lên trên lợi ích riêng.

Với bối cảnh hiện nay, tôi tin rằng rất nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam trong lĩnh vực bất động sản cũng như nhiều lĩnh vực khác hoàn toàn có khả năng và khát vọng đi tiên phong. Họ đã, đang và sẽ tiếp tục mang lại những giá trị chiến lược cho sự phát triển quốc gia, trở thành một trụ cột chiến lược của phát triển, đồng hành cùng đất nước trong hành trình hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

PV: Nền tảng thể chế hiện nay cùng với sự vào cuộc quyết liệt của Đảng và Nhà nước đang tạo ra những xung lực như thế nào cho sự phát triển của khối doanh nghiệp nói chung và doanh bất động sản nói riêng? Điều này mang lại những kỳ vọng gì cho cộng đồng doanh nghiệp, thưa Giáo sư?

GS. Lê Hồng Hạnh: Hiện nay, Đảng và Nhà nước đang thúc đẩy rất quyết liệt việc hoàn thiện thể chế. Các cơ quan lập pháp và cơ quan xây dựng pháp luật liên tục rà soát, sửa đổi những đạo luật quan trọng gắn liền với lĩnh vực bất động sản. Có thể kể đến: Luật Đấu thầu, Luật Đất đai, Luật Đầu tư công - những văn bản mới được ban hành chỉ một, hai năm nhưng khi đi vào thực tiễn bộc lộ bất cập thì được đưa ra nghiên cứu sửa đổi. Việc nghiên cứu, đánh giá, sửa đổi và bổ sung được triển khai kịp thời, cho thấy tính cấp bách và sự rốt ráo của quá trình hoàn thiện pháp luật – thành tố nền tảng của thể chế. Kèm theo đó, hệ thống các cơ quan chức năng quản lý các lĩnh vực như: Đất đai, môi trường, tài sản, tài chính,… cũng đang được hoàn thiện tinh gọn để đảm bảo hiệu quả nhất, nhanh nhất cho các giao dịch, tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động của doanh nghiệp. Đây chính là "xung lực mới" mà Nhà nước đang tạo ra cho cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có khối bất động sản.

Trước bối cảnh ấy, doanh nghiệp bất động sản cần tự định hình con đường phát triển của mình. Điều cốt lõi là phải nhận thức rằng sự phát triển của đất nước cũng chính là sự phát triển của doanh nghiệp, và sự thịnh vượng bền vững không thể tách rời khỏi lợi ích của người dân. Muốn đi đường dài, doanh nghiệp buộc phải xây dựng tầm nhìn phát triển hài hòa, cân bằng lợi ích của mình với lợi ích cộng đồng và quốc gia.

Kinh nghiệm từ nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới đã cho thấy rằng, những đơn vị thành công đều áp dụng mô hình CSR – trách nhiệm xã hội doanh nghiệp. Nghĩa là họ không chỉ chăm lo lợi ích cổ đông, mà còn quan tâm đến người lao động, đến cộng đồng và môi trường. Với bất động sản – một lĩnh vực gắn liền trực tiếp với đời sống người dân thì yêu cầu này càng trở nên cấp thiết. Chỉ khi thực sự cân bằng lợi ích ấy, doanh nghiệp mới có thể khẳng định vai trò tiên phong và phát triển bền vững trong "kỷ nguyên mới" của đất nước.

PV: Vậy trước thời điểm bản lề quan trọng này, giáo sư có đánh giá như thế nào về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của Giải thưởng Quốc gia Bất động sản lần thứ II?

Giáo sư Lê Hồng Hạnh: Trong những ngày tháng Tám mùa thu này, cả nước đang hướng về kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) và cũng là 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới. Đi qua từng dãy phố, tôi nhìn thấy người dân đang đứng kín 2 bên đường, đội mưa để chờ xem đoàn diễu binh, diễu hành - dù mới chỉ là hợp luyện. Hình ảnh ấy gợi trong tôi niềm xúc động sâu sắc: Sau bao biến cố, người dân hôm nay đang cảm thấy tự hào vì đất nước đã vươn lên mạnh mẽ!

Trong bối cảnh đó, việc tổ chức Giải thưởng Quốc gia Bất động sản lần thứ II là một quyết định mang tầm nhìn lớn. Không chỉ đơn thuần là một sự kiện vinh danh, mà Giải thưởng còn là sự tri ân xứng đáng dành cho những doanh nhân bất động sản - những người đã lặng lẽ tiên phong trong suốt nhiều năm và giờ đây có thể tự hào sánh vai bước vào giai đoạn "kỷ nguyên mới" của dân tộc. Tri ân những người cống hiến cho Tổ quốc, dù họ là doanh nhân, chính khách hay người lính chính là truyền thống cao quý của dân tộc ta.

Tôi cho rằng, giải thưởng lần này giống như một hồi chuông ngân vang, nhắc nhở chúng ta rằng mọi cống hiến đều cần được tôn vinh kịp thời và xứng đáng. Khi doanh nhân, doanh nghiệp được Nhà nước và nhân dân ghi nhận, điều này sẽ tạo ra sự hứng khởi cho các doanh nghiệp, họ sẽ càng tự tin với trọng trách tiên phong, từ đó tạo ra thêm nhiều thành tựu to lớn cho quốc gia.

Tuy nhiên, tôi cũng muốn nhấn mạnh, Giải thưởng chỉ thực sự có giá trị nếu được trao đúng người xứng đáng. Vì thế, tôi rất kỳ vọng Ban Tổ chức Giải thưởng Quốc gia Bất động sản lần thứ II sẽ xây dựng một quy trình minh bạch, tiêu chí khoa học, thuyết phục để bảo đảm sự công bằng và uy tín. Khi đó, Giải thưởng sẽ thực sự trở thành niềm tự hào và là nguồn động lực mạnh mẽ cho cộng đồng doanh nghiệp, cho sự phát triển đất nước.

- Xin cảm ơn giáo sư về cuộc trò chuyện!