Theo đó, 4 doanh nghiệp nằm trong danh sách kiểm tra, bao gồm: Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Đông, Công ty TNHH Vật liệu Núi Thành, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Đại Uy, Công ty TNHH Nam Việt Anh Chu Lai.
Tổ kiểm tra liên ngành nhằm kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật và thực hiện các nghĩa vụ có liên quan trong hoạt động khai thác, mua bán, chế biến, kinh doanh khoáng sản đá làm vật liệu xây dựng thông thường tại xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành.
Đến ngày 15/7/2022, Tổ kiểm tra liên ngành đã có Báo cáo số 03/BC-ĐKTLN về kết quả kiểm tra tại 4 doanh nghiệp nêu trên. Theo báo cáo này, nhiều vi phạm của các doanh nghiệp đã được nêu ra như việc sử dụng đất làm mặt bằng sản xuất, chế biến, kinh doanh đá; sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc không phù hợp;…
Vi phạm trong việc sử dụng đất
Đối với Công ty TNHH Nam Việt Anh Chu Lai, đây là doanh nghiệp không thực hiện việc khai thác khoáng sản mà chỉ thực hiện việc chế biến khoáng sản đá làm vật liệu xây dựng thông thường.
Vị trí đất mà công ty này sản xuất, chế biến đá tại xã Tam Nghĩa, có tổng diện tích khoảng 0,62ha. Trong đó, khu vực nằm trong diện tích mỏ đá Hưng Long khoảng 0,35ha/0,62ha; khu vực nằm ngoài diện tích mỏ đá Hưng Long (về phía Bắc) khoảng 0,27ha/0,62ha. Ngoài ra, công ty đang sử dụng các diện tích còn lại trong sân công nghiệp của mỏ đá Hưng Long để tập kết đá thành phẩm.
Đối với 0,35ha/0,62ha nằm trong khu vực mỏ đá Hưng Long do công ty đang sử dụng được thuê lại từ Chi nhánh Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP - Xí nghiệp Hưng Long (theo Hợp đồng số 0209/HĐKT/XNHL-NVACL ngày 9/9/2021).
Trước đó, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP đã được UBND tỉnh Quảng Nam cho thuê đất để khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường theo Quyết định số 3091/QĐ-UBND ngày 1/9/2016 với tổng diện tích đất thuê là 200.000m2; thời hạn thuê đất từ ngày 1/9/2016 đến ngày 31/5/2027. Còn với diện tích khoảng 0,27ha/0,62ha nằm ngoài mỏ đá Hưng Long, Công ty TNHH Nam Việt Anh Chu Lai đã sử dụng trái phép trong suốt thời gian qua.
Với mỏ đá Hòa Đông, ngày 26/5/2016, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 - CTCP ký hợp đồng số 832/HĐCN-CIENCO5 nhượng quyền khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường và tài sản tại mỏ đá Hòa Đông cho Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt.
Tiếp đó, Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt ủy quyền cho Công ty TNHH Vật liệu Núi Thành thực hiện các nội dung liên quan tại mỏ đá Hòa Đông. Đến ngày 3/1/2019, UBND tỉnh Quảng Nam có Quyết định số 15/QĐ-UBND về việc cho phép Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt được khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại mỏ đá Hòa Đông và được điều chỉnh một số nội dung tại Quyết định số 1545/QĐ-UBND ngày 28/5/2019.
Trên cơ sở nhận ủy quyền từ Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt, Công ty TNHH Vật liệu Núi Thành thực hiện nổ mìn, khai thác khoáng sản trên diện tích 2,22ha tại mỏ đá Hòa Đông nhưng không thực hiện chế biến mà bán lại cho Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Đông và Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Đại Uy. Tuy nhiên, đến thời điểm kiểm tra, mỏ đá Hòa Đông đã hết phép khai thác (từ tháng 6/2020) nhưng Công ty TNHH Vật liệu Núi Thành vẫn chưa phối hợp với Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt thực hiện thủ tục lập, đề nghị phê duyệt và tổ chức thực hiện Đề án đóng cửa mỏ khoáng sản theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, sau khi nhận chuyển nhượng mỏ đá Hòa Đông từ Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 - CTCP, Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Đông (trước đây là Công ty TNHH Xây lắp Hòa Đông). Theo đó, Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt giao 2,2ha diện tích khai thác đá cùng 1,6ha làm bãi chế biến đá, chứa sản phẩm, văn phòng làm việc và các diện tích mà Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt đã nhận chuyển nhượng từ các hộ dân cho Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Đông tổ chức quản lý, khai thác, chế biến, kinh doanh đá tại mỏ đá Hòa Đông. Thời hạn của hợp đồng trên tính từ tháng 8/2016 đến hết ngày 10/6/2020.
Đối với phần diện tích phục vụ hoạt động chế biến đá có nguồn gốc nhận chuyển nhượng từ các hộ dân (rộng khoảng 4ha), theo Tổ kiểm tra, thời điểm làm việc Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Đông chưa cung cấp được các hồ sơ pháp lý về đất đai tại khu vực này.
Ngoài ra, 0,99ha (trong 1,6ha làm bãi chế biến đá, chứa sản phẩm, văn phòng làm việc nhận giao từ Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt) Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Đông đã cho Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Đại Uy thuê lại để xay gia công thành phẩm đá xây dựng và thống nhất cho công ty này được quyền cải tạo, mở rộng, sử dụng toàn bộ mặt bằng và cơ sở vật chất để trữ chứa sản phẩm, hoạt động kinh doanh.
Qua kiểm tra, phần diện tích 0,99ha này đã hết thời hạn thuê đất từ ngày 5/8/2020 (theo hợp đồng thuê đất giữa Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 - CTCP ký với Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai). Các bên liên quan không cung cấp được hồ sơ pháp lý về thuê đất của đơn vị đối với phần diện tích 0,99ha kể từ sau ngày 5/8/2020.
Yêu cầu chấn chỉnh, xử lý vi phạm của các doanh nghiệp
Trên cơ sở báo cáo của Tổ kiểm tra về kết quả làm việc đối với các doanh nghiệp nêu trên, UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn yêu cầu chấn chỉnh, xử lý các vi phạm trong hoạt động khai thác, chế biến, mua bán khoáng sản đá làm vật liệu xây dựng thông thường tại xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành.
Theo đó, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Công ty TNHH Nam Việt Anh Chu Lai chấm dứt ngay việc sử dụng đất ngoài khu vực chế biến của mỏ đá Hưng Long để tập kết, chế biến khoáng sản. Chấm dứt ngay việc sử dụng đất tại mỏ đá Hưng Long để tập kết, chế biến khoáng sản mua ngoài phạm vi và không thuộc nguồn gốc của mỏ đá Hưng Long do chưa phù hợp với mục đích sử dụng đất theo Giấy phép khai thác khoáng sản và quyết định cho thuê đất đã cấp cho Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP.
Yêu cầu Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP chỉ đạo Xí nghiệp Hưng Long chấm dứt ngay việc sử dụng đất ngoài diện tích được cấp phép khai thác khoáng sản và cho thuê đất theo đúng quy định; di dời toàn bộ máy móc, thiết bị, hoàn trả lại hiện trạng ban đầu đối với khu vực sử dụng đất ngoài diện tích được cấp phép trước ngày 30/8/2022. Chấm dứt ngay việc cho phép Công ty TNHH Nam Việt Anh Chu Lai sử dụng đất, hạ tầng để hoạt động chế biến, tập kết khoáng sản đá làm vật liệu xây dựng thông thường không có nguồn gốc xuất xứ từ mỏ đá Hưng Long.
Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Đông, Công ty TNHH Vật liệu Núi Thành, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Đại Uy chấm dứt hoạt động sản xuất, chế biến khoáng sản và di dời toàn bộ ngay vật liệu, sản phẩm đá xây dựng và máy móc, thiết bị phục vụ chế biến khoáng sản đá tại các khu vực hiện đang sử dụng (trong và ngoài mỏ đá Hòa Đông), hoàn trả lại hiện trạng ban đầu đối với khu vực sử dụng đất ngoài diện tích được cấp phép trước ngày 30/8/2022.
Đối với Công ty Cổ phần Nhựa đường Minh Đạt, yêu cầu chấm dứt ngay hoạt động mua bán đá xây dựng không có nguồn gốc hợp pháp và chấm dứt việc ủy quyền, hợp tác cho các đơn vị khác sử dụng diện tích đất tại khu vực mỏ đá Hòa Đông khi chưa có đầy đủ hồ sơ pháp lý về đất đai, môi trường theo đúng quy định. Chấp hành thực hiện việc đóng cửa mỏ, cải tạo, phục hồi môi trường tại khu vực mỏ đá Hòa Đông theo đúng quy định.
Cùng với đó, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu UBND huyện Núi Thành theo dõi, kiểm tra việc chấp hành của các doanh nghiệp kể trên; Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bên liên quan xử lý các trường hợp vi phạm về đất đai, môi trường, khoáng sản; Công an tỉnh phối hợp với Công an huyện Núi Thành kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trong hoạt động mua bán, chế biến, kinh doanh đá không có nguồn gốc hợp pháp và việc sử dụng vật liệu nổ công nghiệp của các doanh nghiệp,…
