Hội nghị Tổng kết hoạt động năm 2023, xây dựng kế hoạch hoạt động năm 2024 của Hội đồng Điều phối vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ

Tham dự hội nghị Tổng kết được tổ chức tại Nghệ An vào sáng 13/1 có các ông: Trần Hồng Hà - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ; Nguyễn Chí Dũng - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng điều phối vùng; Thái Thanh Quý - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An chủ trì hội nghị.

Tích cực thực hiện thúc đẩy liên kết vùng, tiểu vùng giữa các tỉnh, thành phố và vùng Bắc Trung Bộ, duyên hải Trung Bộ

Năm 2023 là năm Chính phủ kiện toàn tổ chức, ổn định bộ máy hoạt động của các Hội đồng Điều phối vùng, đồng thời hoàn thiện các nhiệm vụ lớn, trọng tâm là trình phê duyệt Quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, làm cơ sở để tổ chức không gian các hoạt động kinh tế - xã hội, hệ thống đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trong vùng, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ. Đến nay, hầu hết các Bộ, ngành và 14/14 địa phương trong vùng đã thành lập Tổ điều phối cấp Bộ và cấp Tỉnh.

Việc nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách phát triển địa phương và vùng đang được các tỉnh tích cực thực hiện để thúc đẩy liên kết vùng, tiểu vùng. Quốc hội đã ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cho 5 tỉnh, thành phố trong vùng: Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, TP. Đà Nẵng, Khánh Hòa. Đến nay, Trung ương và các địa phương đã ban hành đầy đủ các quy định, thủ tục để cụ thể hoá Nghị quyết Quốc hội và đang áp dụng hiệu quả.

Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ với 5 chính sách đặc thù, cơ bản đã tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các địa phương để tăng cường liên kết phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, trong đó ưu tiên hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông.

Công tác lập, điều chỉnh và tổ chức thực hiện quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, thành phố trong vùng giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được đẩy nhanh tiến độ. Đến ngày 31/12/2023, có 109/111 quy hoạch đã hoàn thành việc lập, thẩm định, phê duyệt, trong đó: 73 quy hoạch đã được phê duyệt; 07 quy hoạch đã trình Thủ tướng Chính phủ để xem xét, phê duyệt; 23 quy hoạch đã thẩm định xong, đang hoàn thiện theo ý kiến thẩm định; 06 quy hoạch đang trong quá trình thẩm định.

Đối với vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, các Bộ ngành và địa phương trong vùng đã nghiêm túc tham gia, tích cực góp ý xây dựng các quy hoạch, trong đó đã góp ý để hoàn thiện các nhiệm vụ, giải pháp về các ngành, lĩnh vực theo chức năng nhiệm vụ được phân công.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hoàn thiện Quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đã được Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó đã tổng hợp danh mục dự án đầu tư kết cấu hạ tầng nội vùng, liên vùng, thống nhất với danh mục tại Nghị quyết số 168/NQ-CP của Chính phủ triển khai chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị. Quy hoạch vùng được thông qua sẽ là cơ sở để các địa phương trong vùng liên kết, hợp tác và phát triển kinh tế - xã hội của vùng.

Các thành viên Hội đồng Điều phối vùng đã tích cực thực hiện nhiệm vụ; tham gia đầy đủ các phiên họp Hội đồng và các nhiệm vụ công tác được giao nhằm đẩy mạnh liên kết vùng trong các hoạt động, các ngành, lĩnh vực được phân công.

Kết quả thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của vùng đạt khá với tốc độ tăng trưởng đạt 5,51%, cao hơn so với tăng trưởng chung cả nước (5,05%); GRDP bình quân vùng đạt 75,6 triệu đồng/người, tăng 8% so với năm 2022; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội đạt khoảng 5,5%, cao hơn so với bình quân cả nước (3,65%).

Tại hội nghị, lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương cũng đã thảo luận, đề xuất, gợi mở một số vấn đề quan trọng nhằm thúc đẩy liên kết vùng một cách hiệu quả hơn. Một số ý kiến cho rằng muốn việc hợp tác, liên kết vùng tốt hơn thì các địa phương cần phải có các giải pháp để triển khai thực hiện tốt quy hoạch tỉnh/thành của mình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; mở rộng tuyến đường Hồ Chí Minh; cần xây dựng điều phối việc thực hiện các dự án hạ tầng trọng điểm, trong đó đẩy nhanh tiến độ các dự án đường bộ cao tốc trọng điểm còn lại đang được triển khai trên địa bàn vùng...

Nghiên cứu xây dựng các cơ chế đặc thù tập trung cho kinh tế biển

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh, khoảng cách giữa tỉnh Thanh Hóa đến Bình Thuận là rất lớn nhưng Hội đồng điều phối vùng đã giúp rút ngắn khoảng cách và tạo sự hợp tác, phát triển giữa các địa phương cũng như giữa các địa phương với các thành viên là các bộ ngành. Điển hình là 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh đã ký kết hợp tác.

Đến nay, vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đã có 13/14 địa phương được phê duyệt quy hoạch tỉnh, 5/14 địa phương đã có Nghị quyết của Bộ Chính trị và có cơ chế, chính sách đặc thù.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An kiến nghị ngay sau khi quy hoạch vùng được phê duyệt, Hội đồng điều phối vùng chỉ đạo các địa phương rà soát lại các nội dung quy hoạch đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với quy hoạch vùng. Ngoài các kỳ họp thường xuyên, đề nghị Hội đồng điều phối vùng bổ sung việc có thể tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư chung cho cả vùng hoặc chia ra thành các tiểu vùng để các tỉnh có thể chia sẻ những kinh nghiệm và cơ hội với nhau.

Với những tỉnh có cơ chế đặc thù, vừa qua đã phát huy hiệu quả, vì vậy nếu có thể, Hội đồng điều phối vùng kiến nghị cho áp dụng một số cơ chế này vào các địa phương trong vùng như phân cấp quản lý về đất đai, quy hoạch. Với đặc thù các tỉnh, thành Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đều là địa phương ven biển nên xây dựng cơ chế riêng về nội dung này. Ngoài ra, để đảm bảo sự công bằng, khách quan thì cần nghiên cứu xây dựng, điều chỉnh lựa chọn các dự án trọng điểm cấp vùng, không chỉ là dự án sử dụng vốn đầu tư công mà còn là dự án của các nhà đầu tư ngoài chính sách nhưng nằm trong danh mục thu hút đầu tư nhằm đảm bảo sự phát triển hài hòa…

Xác định lộ trình thực hiện, xây dựng các kế hoạch để triển khai quy hoạch

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao ý kiến phát biểu của các đại biểu. Tại Nghị quyết số 26-NQ/TW, Bộ Chính trị đã xác định phát triển vùng và liên kết phát triển vùng có vai trò đặc biệt quan trọng, liên kết phát triển vùng là xu thế tất yếu, là động lực kết nối và dẫn dắt sự phát triển các địa phương trong vùng.

Nhìn lại năm 2023 đã hoàn thành 8 nhiệm vụ trọng tâm, trong đó công tác quy hoạch của các tỉnh đã có sự quan tâm đặc biệt, tiến độ xây dựng quy hoạch của các tỉnh trong vùng được thực hiện tốt hơn ở vùng khác, thể hiện đã có 13/14 địa phương trong vùng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đáp ứng yêu cầu về chất lượng và tiến độ đề ra. Tín hiệu thu hút đầu tư tích cực, nhất là tỉnh Nghệ An.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2024 có rất nhiều việc cần phải làm. Trong đó, các tỉnh phải xác định được lộ trình thực hiện để đạt được các mục tiêu quy hoạch; khẩn trương xây dựng các kế hoạch để triển khai quy hoạch. Chủ động xây dựng thể chế chính sách để thực hiện phát triển vùng. Liên kết vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ rất đặc thù bởi vậy có thể phân chia các tiểu vùng và tạo sự liên kết giữa các tiểu vùng. Vừa qua, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh đã có hợp tác phát triển vùng, bởi vậy tới đây các tỉnh cần có hợp tác tiểu vùng trong phát triển nông nghiệp, công nghiệp, du lịch... Cần có sự liên kết giữa các địa phương như Nam Thanh - Bắc Nghệ, Nam Nghệ - Bắc Hà, Nam Hà - Bắc Quảng Bình...

Xây dựng phương án cân đối nguồn lực thực hiện quy hoạch các nguồn vốn đầu tư ngân sách, huy động khác… Các địa phương cần chủ động cụ thể hóa phương án quy hoạch, tạo mặt bằng sạch, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao… để đón dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước...

Ưu tiên các dự án, công trình hạ tầng giao thông có tính toán đến kết nối với các vùng khác

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, nhiệm vụ của Hội đồng điều phối vùng là thực hiện hiệu quả Nghị quyết 26 về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và triển khai xây dựng, thực hiện Quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Hội đồng điều phối vùng lắng nghe ý kiến các địa phương trong vùng để góp ý xây dựng các cơ chế, chính sách cho quốc gia, của vùng.

Về nhiệm vụ của Hội đồng điều phối vùng trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng các tiêu chí, giao nhiệm vụ cụ thể cho các địa phương, các tiểu vùng trong vùng. Các địa phương nghiên cứu, đóng góp vào các quy hoạch ngành, đặc biệt là quy hoạch các cơ sở giáo dục đào tạo, mạng lưới y tế, thể thao, du lịch, cơ sở văn hoá nghệ thuật... Trong vùng, cần xây dựng các sản phẩm của vùng theo hướng có trọng tâm, trọng điểm để tập trung nguồn lực thực hiện.

Về vấn đề kết nối vùng, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đề nghị các địa phương lựa chọn theo hướng ưu tiên các dự án, công trình hạ tầng giao thông có tính toán đến kết nối với các vùng khác; hạ tầng công nghệ thông tin; hạ tầng năng lượng theo hướng trở thành trung tâm công nghiệp năng lượng tái tạo. Xây dựng các tuyến đường giao thông kết nối giữa các vùng với nhau để tạo động lực, lan tỏa giữa các vùng.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, hiện nay trong vùng có 5 địa phương đang thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù, vì vậy các địa phương này cần tổ chức sơ, tổng kết việc thực hiện các chính sách đặc thù; qua đó, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù cho tiểu vùng, vùng. Các địa phương, các tiểu vùng nghiên cứu cơ chế vận hành tiểu vùng, của vùng theo các cơ chế, chính sách đặc thù...

Trong thời gian tới, Hội đồng điều phối vùng ngoài các cuộc họp thường kỳ có thể tiến hành các cuộc họp chuyên đề theo từng lĩnh vực, từng nội dung. Bên cạnh đó, các tiểu vùng sớm hình thành cơ cấu tổ chức; xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin tổ chức hoạt động của vùng hiệu quả hơn…/.