Cũng như đa số các nước trên thế giới, ngành du lịch khách sạn tại Việt Nam đang hứng chịu nhiều tổn thất nặng nề, đặc biệt là trong làn sóng dịch thứ tư này, do những quy định về đóng cửa biên giới quốc tế, hạn chế các đường bay trong nước, và các biện pháp giãn cách xã hội. Mặc dù vậy, mô hình khách sạn chuyển đổi thành cơ sở cách ly y tế với tỉ lệ lấp đầy có thể lên tới 78% đang được coi là một điểm sáng của ngành, từ đó mang tới nhiều kỳ vọng phục hồi trong những tháng cuối năm 2021.
Trước khi đại dịch diễn ra, tỷ lệ phòng lấp đầy trung bình ở các khách sạn 3 đến 5 sao tại Hà Nội thường xuyên đạt mức 74%, cao nhất trong 10 năm vừa qua với giá phòng trung bình đạt 113 UDS/phòng/đêm. Mặc dù vậy, đến năm 2020, dưới ảnh hưởng của Covid-19, tỷ lệ lấp đầy của thị trường này chỉ còn trung bình 30%, giảm khoảng 44 điểm % so với cùng kỳ năm trước, giá phòng cũng vì thế giảm xuống mức 30% còn khoảng 81USD/phòng/đêm. Trong 6 tháng đầu năm 2021, thị trường tiếp tục chứng kiến sự sụt giảm, với tỷ lệ lấp đầy chỉ còn 25%, giá phòng trung bình khoảng 72 USD/phòng/đêm.
Tại Đà Nẵng, địa điểm du lịch trọng điểm của Việt Nam, tỉ lệ lấp đầy các khách sạn ở đây vào thời điểm 2019 đạt 61% với giá phòng trung bình là 108 USD/phòng/đêm, đến 2020 giảm chỉ còn 17% với giá phòng tương đương 54 USD/phòng/đêm. Đến 2021, tỷ lệ lấp đầy phòng khách sạn 3 - 5 sao tại Đà Nẵng giảm xuống mức thấp nhất trong 10 năm vừa qua, chỉ còn 11% và giá phòng trung bình chỉ đạt 49 USD/phòng/đêm.
Còn tại TP.HCM, với những tác động của đợt dịch thứ 4, những quy định nghiêm ngặt về giãn cách xã hội, tỷ lệ lấp đầy trong quý II/2021 chỉ đạt 18% với giá phòng trung bình là 69USD /phòng/đêm. Mặc dù vậy, khi so sánh với điểm trũng nhất của thị trường vào đợt dịch đầu tiên của 2020, con số này đã tăng 5 điểm %, tương đương mức tăng 53% so với cùng kỳ năm ngoái về tỷ lệ phòng khách sạn được lấp đầy. Từ quý II/2020 đến nay, giá phòng trung bình đã tăng khoảng 3 USD mỗi quý, với lực đẩy đến từ các cơ sở và dịch vụ cách ly tập trung có giá thuê cao hơn từ 5 - 60% so với giá trung bình của thị trường.
Những con số này đã phản ánh chính xác những tác động rất lớn của đại dịch Covid-19 tới phân khúc khách sạn và nghỉ dưỡng trên tất cả các tỉnh thành tại Việt Nam. Bên cạnh đó, du lịch khách sạn cũng là một trong những ngành công nghiệp có đóng góp lớn cho nền kinh tế, với việc sử dụng lao động nhân công lớn, có nhiều liên kết và bổ trợ cho lĩnh vực dịch vụ khác. Chính vì thế, sự sụt giảm của du lịch khách sạn cũng ảnh hưởng nhiều tới chuỗi cung ứng chung.
Nhu cầu khách sạn cách ly tăng cao
Với phân khúc các khách sạn chuyển đổi thành cơ sở cách ly tập trung, tôi cho rằng đây là một tín hiệu đáng mừng cho thị trường khách sạn nghỉ dưỡng nói chung, đặc biệt là với những cơ sở vừa và nhỏ. Hiện nay có khoảng 10% số lượng các khách sạn trên thị trường được chuyển đổi thành các cơ sở cách ly, và con số này có thể tăng lên trong thời gian sắp tới, để đáp ứng nhu cầu cấp bách về việc cách ly và hỗ trợ chống dịch.
Tại Hà Nội, hiện đang có khoảng 20 khách sạn chuyển đổi theo mô hình này, tương đương khoảng 1600 phòng. Còn ở Đà Nẵng là khoảng 34 khách sạn với khoảng 3000 phòng. Con số này ở TP.HCM là 25 khách sạn với hơn 3000 phòng. Cũng chính từ xu hướng này, thị trường TP. HCM đã chứng kiến điểm sáng ở một số khách sạn tại khu vực quận Tân Bình, khu vực gần sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, với tỉ lệ lấp đầy lên đén 78%. Tất cả các khách sạn 5 sao trong khu vực này đều đã được sử dụng thành các cac sở cách ly y tế.
Có thể thấy nhu cầu về khách sạn cách ly đang có xu hướng tăng lên, với nhóm đối tượng khách hàng có thể đến từ các nhân viên thuộc phi hành đoàn, các nhà ngoại giao quốc tế, các chuyên gia nước ngoài- những người thường xuyên nhập cảnh ra vào Việt Nam.
Về tiềm năng phục hồi của ngành du lịch khách sạn và nghỉ dưỡng trong những tháng cuối năm, trước hết có thể thấy, điểm đặc biệt của thị trường du lịch khách sạn tại Việt Nam là 80% khách hàng nội địa, là người Việt Nam, hoặc những người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam. Chính vì vậy, ngay khi dịch bệnh được kiểm soát, tôi tin tưởng sự khôi phục mạnh mẽ của ngành du lịch trong nước sẽ hoàn toàn khả thi.
Mô hình staycation- du lịch tại chỗ cũng sẽ là xu hướng được khách hàng ưa chuộng, giúp các khách sạn cải thiện doanh thu. Các khách sạn 4 - 5 sao cũng đang dần có những gói dịch vụ khuyến mại hấp dẫn để thu hút khách nội địa trong thời gian gần đây. Bên cạnh đó, việc triển khai hộ chiếu du lịch cũng là một yếu tố rất quan trọng để Việt Nam có thể mở cửa với các khách du lịch nước ngoài.
Trong giai đoạn 2022 - 2023, một loạt các thương hiệu mới sắp ra mắt trên thị trường du lịch nghỉ dưỡng như Grand Mecure, Fairmont, Eastin, Four Seasons, Lottee, Dusit and Wink Hotel với số lượng hơn 1200 phòng chắc chắn sẽ thu hút nhiều du khách nước ngoài tới Việt Nam, ngay sau khi các quy định về hạn chế du lịch được nới lỏng.
Tôi tin tưởng rằng cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước với những chính sách rất kịp thời về các gói hỗ trợ doanh nghiệp, việc giảm thuế…, các chủ đầu tư khách sạn và các nhà điều hành tại Việt Nam hoàn toàn có thể tin tưởng về sự khôi phục mạnh mẽ của ngành du lịch trong những tháng tiếp theo.
Ông Mauro Gasparotti, Giám đốc Savills Hotels: Chúng tôi vui mừng nhận thấy rằng Chính Phủ đang nỗ lực thực hiện các hoạt động hỗ trợ ngành du lịch vốn đang gặp nhiều khó khăn. Đây là một bước đi đáng khích lệ cho ngành du lịch và hy vọng chương trình này sẽ được triển khai một cách thận trọng ở nhiều địa phương khác phù hợp tiêu chí nhằm tiến gần hơn với việc mở cửa các hoạt động du lịch trên phạm vi cả nước vào thời điểm thích hợp. Việc chuẩn bị lộ trình để tái mở cửa biên giới là cần thiết, để Việt Nam sớm nắm lấy cơ hội khôi phục các hoạt động du lịch quốc tế.
Nhiều quốc gia trong khu vực cũng đang từng bước tìm hướng nới lỏng phù hợp, bao gồm việc dần nối lại các hoạt động du lịch như Thái Lan, Indonesia. Tôi tin rằng nếu chỉ đánh giá sự thành công của chương trình thí điểm này trên góc độ doanh thu đem lại cho ngành du lịch thì sẽ chưa được đầy đủ, do lượng khách dự kiến từ chương trình này vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên một khía cạnh quan trọng hơn mà việc thí điểm này đem lại đó chính là cho thấy Việt Nam có thể đạt được mục tiêu kép, mở cửa đón khách du lịch quốc tế nhưng vẫn đảm bảo được sự an toàn cho cả người dân địa phương lẫn khách du lịch đến Việt Nam.
