Di tích sân bay Lũng Cò hiện nằm tại xã Minh Thanh, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, được xem là sân bay quốc tế đầu tiên của cách mạng Việt Nam và cũng là sân bay đầu tiên do quân dân ta tự xây dựng. Đây là một dấu mốc quan trọng, mở đầu cho quá trình hình thành và phát triển ngành hàng không Việt Nam.
Máy bay AD-5 được vận chuyển từ sân bay Biên Hòa ra trưng bày tại Khu di tích lịch sử Công an nhân dân (xã Minh Thanh, huyện Sơn Dương). Ảnh: Báo Nhân Dân
Theo thông tin từ Cục Hàng không Việt Nam, vào tháng 6/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ đạo xây dựng sân bay Lũng Cò nhằm phục vụ công tác vận chuyển quân sự của Đồng Minh cho cách mạng Việt Nam. Từ sân bay này, nhiều chuyến bay đã được thực hiện với nhiệm vụ đưa đón quân Đồng Minh, vận chuyển thuốc men và vũ khí từ Côn Minh (Trung Quốc) sang chiến khu Tân Trào (Sơn Dương, Tuyên Quang).
Vị trí xây dựng sân bay nằm trong một thung lũng gần căn cứ Tân Trào, được bao bọc bởi núi non, tạo điều kiện ngụy trang hiệu quả. Dù là sân bay dã chiến, Lũng Cò được các chuyên gia nhận định là một trong những sân bay xây dựng nhanh nhất thế giới.
Toàn cảnh di tích. Ảnh: Báo Nhân Dân
Theo Tạp chí Cộng sản, hơn 200 người dân từ các xã Thanh La, Trung Yên, Tân Trào, Tú Trạc (Tuyên Quang) cùng một đơn vị quân giải phóng đã tham gia xây dựng sân bay. Ban đầu, dự kiến cần khoảng một tuần để hoàn thành, nhưng với tinh thần nhiệt huyết cách mạng, họ đã làm việc liên tục ngày đêm và hoàn thành chỉ sau 2 ngày. Kết quả là một sân bay dã chiến với đường băng dài 400m, rộng 20m, trải theo hướng Nam - Bắc, đủ điều kiện cho máy bay L5 của Mỹ cất và hạ cánh an toàn đã được hình thành.
Chuyến bay đầu tiên đáp xuống Lũng Cò chở theo 2 sĩ quan quân Đồng Minh cùng lương thực, thuốc men cho căn cứ Tân Trào. Sau đó, nhiều chuyến bay khác tiếp tục được thực hiện. Tuy nhiên, đến khi Cách mạng Tháng Tám 1945 bùng nổ, các chuyến bay quân sự từ Đồng minh cũng dừng lại.
Nhân dân địa phương san gạt, đầm đất xây dựng sân bay Lũng Cò. Ảnh tư liệu
Sân bay Lũng Cò có ý nghĩa lịch sử quan trọng, góp phần kết nối chiến khu Việt Bắc với Đồng minh, giúp bổ sung trang thiết bị, vũ khí và đạn dược cho quân đội ta trong giai đoạn chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa.
Sau 80 năm, sân bay Lũng Cò giờ đây chỉ còn lại di tích, là minh chứng cho một giai đoạn cách mạng gian khổ nhưng hào hùng, thể hiện sự sáng tạo và ý chí kiên cường của người Việt Nam trong gian khó.
