LTS: Công viên Kim Đồng Huế là không gian sinh hoạt, vui chơi của trẻ em TP. Huế (Thừa Thiên - Huế). Không chỉ vậy, do xung quanh khu đất rộng hàng ngàn mét vuông ở vị trí “trung tâm của trung tâm” thành phố nên đây còn là một không gian xanh, thân thiện môi trường, có chức năng điều hòa không khí trong thành phố và nhất là những cơ quan quan trọng đóng lân cận, trong đó có Bệnh viện Trung ương Huế.
Mặt khác, tồn tại từ hàng chục năm trước, nên với nhiều người dân Huế, không gian văn hóa, cảnh quan Công viên Kim Đồng với họ rất có ý nghĩa về mặt tinh thần, là một miền ký ức tuổi thơ. Điều lạ là thay vì cải tạo, chỉnh trang mức độ vừa phải để phát huy công năng, bảo vệ môi trường, sinh thái, làm đẹp thêm mỹ quan đô thị thì Công viên Kim Đồng lại bị “xẻ thịt” ra từng mảnh, chia lô, xây các cụm công trình bằng bê tông. Lá phổi xanh của thành phố đã, đang bị thay thế hoàn toàn bằng cụm công trình bê tông cốt thép trong sự tiếc nuối, thất vọng với nhiều người dân Huế.
Nhằm cung cấp những thông tin cần thiết để bạn đọc có cái nhìn đa chiều hơn về “số phận” của khu công viên này, Reatimes xin giới thiệu loạt bài về “số phận nghiệt ngã” của Công viên Kim Đồng.
Tiến trình đầu tư, xây dựng Dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng TP. Huế có nhiều điều bất thường, trong đó dự án được quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư chỉ 1 ngày sau khi được lãnh đạo UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế thời điểm đó ký quyết định điều chỉnh quy hoạch từ “đất cây xanh thành đất công viên cây xanh kết hợp dịch vụ”.
Chủ trương thần tốc định đoạt số phận một công viên
Như Reatimes đã thông tin, Công viên Kim Đồng vốn có tổng diện tích gần 8.000m2, là đất cây xanh, tọa lạc tại vị trí “trung tâm của trung tâm”, bên cạnh Bệnh viện Trung ương Huế thuộc 3 mặt tiền đường Hà Nội (trục đường trung tâm TP. Huế), đường Hai Bà Trưng (cổng cấp cứu, bệnh nhân vào ra Bệnh viện Trung ương Huế) và đường Trần Cao Vân, thuộc phường Vĩnh Ninh, TP. Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Theo hồ sơ địa chính, Công viên Kim Đồng có ký hiệu là thửa đất số 81, tờ bản đồ số 9, phường Vĩnh Ninh. Trong hàng chục năm tồn tại, Công viên Kim Đồng từng có một số dịch vụ, trò chơi khiêm tốn phục vụ thiếu nhi, học sinh ẩn mình dưới những tán cây xanh bao phủ lên toàn công viên. Đây cũng chính là lý do mà Công viên Kim Đồng là một miền ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ con em TP. Huế, nhất là thiếu nhi con nhà nghèo.
Về công năng, Công viên Kim Đồng là một không gian dành cho cộng đồng, có chức năng điều hòa không khí, một lá phổi xanh trong lòng thành phố, nằm bên cạnh bệnh viện lớn nhất miền Trung. Không gian xanh này được giới chuyên gia quy hoạch, kiến trúc đánh giá là “cực kỳ quý hiếm” trong lòng đô thị Huế.
Để hình thành cái gọi là Dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng, ngày 24/12/2015, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế bấy giờ là ông Nguyễn Văn Cao (hiện đang là Chủ tịch Hội Xây dựng tỉnh Thừa Thiên - Huế), đã ký Quyết định số 3023/QĐ-UBND về việc phê duyệt điều chỉnh (cục bộ) Quy hoạch chi tiết khu Trung tâm phía Nam TP. Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Nội dung Quyết định này là: “Điều chỉnh chức năng sử dụng đất thửa đất số 81, tờ bản đồ số 9, phường Vĩnh Ninh (hiện trạng là Công viên Kim Đồng) từ đất cây xanh thành đất công viên cây xanh kết hợp dịch vụ”.
Điều kỳ lạ là chỉ một ngày sau Quyết định số 3023 nói trên được ký, ngày 25/12/2015, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cấp Quyết định số 3056/QĐ-UBND, chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng do Công ty cổ phần Đầu tư Sunrise (địa chỉ tại đường Phan Bội Châu, TP. Huế) làm chủ đầu tư (chủ trương đầu tư sau này điều chỉnh hai lần vào năm 2017, 2019; mức đầu tư điều chỉnh từ 60 tỷ đồng lên 110 tỷ đồng).
Có thể nói số phận của Công viên Kim Đồng đã được định đoạt ngay từ Quyết định điều chỉnh quy hoạch (cục bộ) số 3023/QĐ-UBND và Quyết định chấp thuận Chủ trương đầu tư số 3056/ QĐ-UBND. Bởi đi kèm với quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư và hình thành cái gọi là “khu văn hóa đa năng” là mục tiêu: “Đầu tư xây dựng khu vui chơi giải trí kết hợp bãi đỗ xe và tổ chức nhiều loại hình văn hóa, các dịch vụ văn hóa thể thao, thương mại, du lịch, vui chơi giải trí công nghệ cao, phục vụ theo nhu cầu của các nhóm đối tượng, đặc biệt là trẻ em”. Quy mô dự án “Xây dựng khu vui chơi giải trí với sức chứa khoảng 1.000 người; “Xây dựng tầng hầm bãi đỗ xe với diện tích 4.387m2”.
Một khu đất công viên cây xanh chỉ khoảng 0,8ha “bị” lồng vào chức năng “dịch vụ”, rồi oằn mình cõng đống mục tiêu dự án như vừa nêu kèm khu giải trí sức chứa đến 1.000 người và nhiều hạng mục khác mà không làm biến dạng công viên, băm nát khoảng không gian xanh quý hiếm để làm công trình là điều không tưởng! Chỉ một chữ “dịch vụ” thêm vào chức năng của Công viên Kim Đồng, nghiễm nhiên nhà đầu tư có trong tay “thượng phương bảo kiếm” để “trảm” hệ thống cây xanh, xây lên những tòa nhà cao tầng bê tông cốt thép dưới danh nghĩa là xã hội hóa đầu tư cho văn hóa, trẻ em. Công viên Kim Đồng, lá phổi xanh quý hiếm của đô thị Huế dần biến dạng, rồi “biến mất” từ đấy!
Tùy tiện, bất chấp pháp luật
Quá trình tìm hiểu, nghiên cứu về cái gọi là Dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng, PV Reatimes còn phát hiện ra sự tùy tiện, bất chấp pháp luật của tiến trình hình thành, thay đổi quy hoạch, cấp chủ trương cũng như cấp phép cho chủ đầu tư thực hiện dự án của UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Đầu tiên phải kể đến là Quyết định điều chỉnh quy hoạch (cục bộ) số 3023/QĐ-UBND của UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã vi phạm chính những quy định do UBND tỉnh này đặt ra. Cụ thể, năm 2005, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế lúc bấy giờ là ông Nguyễn Xuân Lý, đã ký Quyết định số 1852/2005/QĐ-UBND phê duyệt Quy hoạch chi tiết khu Trung tâm phía Nam TP. Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Trong đó xác định khu trung tâm phía Nam TP. Huế (gồm các phường Vĩnh Ninh, Phú Hội, Phú Nhuận, Phường Đúc, An Cựu, Phước Vĩnh, Trường An) là các trung tâm chính trị, văn hóa, giáo dục, y tế, thương mại, dịch vụ du lịch của tỉnh Thừa Thiên - Huế và TP. Huế; quy mô đất đai là 520ha.
UBND tỉnh cũng nêu rõ quan điểm và nguyên tắc “Các chỉ tiêu về đất ở, đất cây xanh sẽ cao hơn tiêu chuẩn để tạo nên tính đặc thù của một thành phố nhà vườn - thành phố du lịch”. Đối với đất cây xanh công viên tập trung diện tích hiện trạng (năm 2005) là 17,569ha (2,6%), quy hoạch tăng lên 31,91ha (6%). Quan điểm, nguyên tắc được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế xác định với tiêu chí ưu tiên nâng mật độ cây xanh, bảo tồn phát huy các không gian xanh, công viên khá rõ, nhưng với sự hình thành cái gọi là dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng, việc triệt hạ hệ thống cây xanh, bê tông hóa công viên, mật độ xây dựng vượt chuẩn quy định của Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về quy hoạch xây dựng (Reatimes đã nêu ở bài trước) UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã vi phạm chính quy định, nguyên tắc và quan điểm mình đặt ra về tiêu chí quy hoạch đất công viên cây xanh tại Quyết định số 1852/2005/QĐ-UBND. Đặc biệt, cũng theo quyết định này, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế nêu rõ “Đất cây xanh công viên hiện nay ở ven sông Hương và khu vực trung tâm giữ nguyên chỉnh trang nâng cấp. Mật độ xây dựng dưới 3%, tầng cao 1 tầng. Diện tích cây xanh chiếm 80% diện tích xây dựng”. Đây được xem là một quy định có tầm nhìn chiến lược, theo đuổi tiêu chí “xanh” của một thành phố văn hóa, thành phố di sản hiếm nơi nào có được như Huế.
Thế nhưng với việc lãnh đạo UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế lúc bấy giờ ký Quyết định điều chỉnh quy hoạch cục bộ Quy hoạch chi tiết khu Trung tâm phía Nam TP. Huế với nội dung thay đổi chức năng sử dụng đất tại Công viên Kim Đồng, cùng với việc ban hành Quyết định chấp thuận Chủ trương đầu tư thần tốc cho dự án “Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng” và sau đó là Sở Xây dựng tỉnh cho phép mật độ xây dựng gộp tối đa đến 30% tại Công viên Kim Đồng, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã trao quyền cho nhà đầu tư phá bỏ các quy định về quản lý đô thị của chính UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đặt ra; đi ngược lại tiêu chí mà tỉnh theo đuổi. Cụ thể hơn, khu đất Công viên Kim Đồng hiện nay không phải “Diện tích cây xanh chiếm 80% diện tích xây dựng” như quy định do UBND tỉnh đặt ra, mà ngược lại, ước diện tích xây dựng là 80%, còn cây xanh 20%.
Không chỉ tùy tiện phá bỏ nguyên tắc, quy định do mình đặt ra, mà Quyết định điều chỉnh quy hoạch (cục bộ) số 3023/QĐ-UBND cũng đã vi phạm Luật Quy hoạch đô thị được Quốc hội ban hành ngày 17/6/2009. Cụ thể, theo Điều 51 của Luật này quy định trình tự tiến hành điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị như sau: “Cơ quan có trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch đô thị lập báo cáo về nội dung và kế hoạch điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị, tổ chức xin ý kiến cộng đồng dân cư trong khu vực điều chỉnh quy hoạch và các khu vực xung quanh có ảnh hưởng trực tiếp và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch đô thị xem xét”.
Hiện chưa rõ có hay không việc tổ chức lập quy hoạch đô thị lập báo cáo về nội dung và kế hoạch điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị, nhưng việc “tổ chức xin ý kiến cộng đồng dân cư” đã không được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế triển khai theo luật định. Đây cũng chính là lý do mà cộng đồng dân cư tại nơi có Công viên Kim Đồng là Tổ dân phố 5, phường Vĩnh Ninh, TP. Huế đều bất ngờ khi không gian xanh quý hiếm bị phá bỏ để xây dựng công trình bê tông cốt thép cho cái gọi là “Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng”.
Còn tại khoản 2, Điều 52 của Luật Quy hoạch đô thị, quy định việc điều chỉnh đối với một lô đất trong khu vực quy hoạch thì: “Việc điều chỉnh ranh giới hoặc một số chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch đô thị của lô đất phải bảo đảm không làm ảnh hưởng đến tính chất, không gian kiến trúc, cảnh quan, môi trường và khả năng cung cấp hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của đô thị và khu vực”.
Tuy nhiên với việc điều chỉnh chức năng thửa đất số 81, tờ bản đồ số 9, phường Vĩnh Ninh của UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế theo Quyết định 3023/QĐ-UBND đã dẫn, thì Dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng làm biến dạng, thậm chí khiến Công viên Kim Đồng biến mất, rõ ràng đã “ảnh hưởng đến tính chất, không gian kiến trúc, cảnh quan, môi trường” của đô thị Huế. Đây chính là điều bất thường, có dấu hiệu vi phạm luật định trong công tác quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch để chấp thuận chủ trương đầu tư “thần tốc” dành cho dự án nêu trên?!.
Cấp tốc bổ sung danh mục dự án kêu gọi đầu tư
Dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng từng “lọt sổ” trong danh mục kêu gọi đầu tư của tỉnh Thừa Thiên - Huế, nhưng có quyết định bổ sung cấp tốc. Cụ thể ngày 22/12/2014, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế bấy giờ là ông Nguyễn Văn Cao đã ký Quyết định số 2681/QĐ-UBND ban hành Danh mục dự án kêu gọi đầu tư của tỉnh Thừa Thiên - Huế giai đoạn 2015-2016 và định hướng đến năm 2020. Trong số 81 dự án kêu gọi đầu tư thuộc nhiều lĩnh vực trên địa bàn tỉnh, không có tên dự án nào tại Công viên Kim Đồng.
Chỉ hơn 1 tuần sau đó, ngày 31/12/2014, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2864/QĐ-UBND bổ sung dự án Khu vui chơi giải trí kết hợp bãi đỗ xe thành phố tại khu đất Công viên Kim Đồng, phường Vĩnh Ninh, TP. Huế vào danh mục dự án kêu gọi đầu tư giai đoạn 2015-2016 và định hướng đến năm 2020 với mục tiêu “đầu tư khu vui chơi giải trí cho trẻ em, khu văn hóa đa năng kết hợp bãi đỗ xe thành phố”. Quy mô dự án: khoảng 8.000m2. Hình thức đầu tư: đầu tư trong nước.
Trên cơ sở này, Công ty Cổ phần đầu tư Sunrise, TP. Huế nộp hồ sơ và được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh thẩm định rồi tham mưu UBND tỉnh ký ban hành Quyết định chấp thuận Chủ trương đầu tư số 3056/QĐ-UBND 25/12/2015 để thực hiện Dự án Khu văn hóa đa năng Công viên Kim Đồng như đã nêu.
