Chỉ cần bước qua cánh cổng ngôi nhà 115 trong con ngõ nhỏ trên con phố Hàng Bạc ồn ào, chúng ta sẽ thấy một ngôi nhà vườn xanh mướt hiện ra. Ngôi nhà có kiến trúc Pháp cổ thể hiện ở kiểu cầu thang gỗ, nhà nhiều phòng, những chiếc cột to và cao với nhiều ô cửa. Mái nhà lợp ngói, uốn cong vút ở đầu đao tạo sự thanh thoát, bay bổng.
Đặc biệt ngôi nhà vườn cổ duy nhất Hà Nội này còn xuyên hai phố với cổng trước là 115 Hàng Bạc và cổng sau ở số 6 Đinh Liệt. Nhà xuyên phố là nét độc đáo của phố cổ Hà Nội.
Ngôi nhà nằm trên phố Hàng Bạc rộng 600m2 với diện tích vườn rộng rãi, lại tọa lạc giữa “đất vàng” phố cổ. Đây là ngôi nhà vườn duy nhất tại 36 phố phường Hà Nội.
Trao đổi với PV Reatimes, ông Phạm Ngọc Giao - con trai thứ của cụ Phạm Thị Tề (chủ nhân ngôi nhà) chia sẻ: "Ngôi nhà vườn nhà tôi vẫn giữ được không gian hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc với tỉ lệ 1:1, tức sân vườn - nhà tỉ lệ là 1:1. Nhà cao bao nhiêu, rộng bao nhiêu thì sân vườn phía trước nhà phải tương ứng. Đây là tỉ lệ lý tưởng.”
Khu vườn rộng xanh mát với các loài cây cau, lộc vừng, tre đằng ngà, trúc quân tử... Đặc biệt những hàng cau xanh mượt, thân cao hàng chục mét được trồng ngay từ khi ngôi nhà xây dựng. Vào mùa hè, cây móng rồng nở hoa thơm ngát.
Ông Thâu (hiện đang sống tại tầng 1) chia sẻ: "Cách đây vài tháng, khu vườn nhiều cây lắm nhưng vừa qua do ảnh hưởng của cơn bão số 3 mà một số cây trồng lâu năm bị gió quật đổ".
Thú chơi chim vẫn được duy trì, đây là một nét đặc trưng của người Hà Nội cũ.
Bộ bàn ghế bằng gỗ lim cùng những bức tượng tam đa khiến không gian ngôi nhà đầy truyền thống.
Những câu đối, hoành phi, những bộ bàn ghế hàng trăm năm tuổi được gia chủ gìn giữ cẩn thận.
Chiếc cầu thang là lối đi cho các hộ gia đình hơn 1 thế kỉ nay vẫn còn nguyên vẹn.
Bước lên tầng 2, phía bên phải là phòng khách. Bác Giao cho biết: 'Những đồ vật như bộ bàn ghế vẫn được giữ nguyên trạng, từ khi tôi sinh ra đã có nó rồi".
Bữa cơm của gia đinh cụ Phạm Thị Tề và các con dâu rất giản dị nhưng ấm cúng.
Tiếp đến là phòng ngủ. Nói về kiến trúc, ngôi nhà là sự giao thoa giữa văn hoá Đông - Tây nửa đầu thế kỷ XX. Nội thất ngôi nhà có những nét phong cách châu Âu như trần nhà cao, các không gian được chia nhỏ tạo sự riêng biệt.
Từ năm 2010, Hà Nội đã có chủ trương bảo tồn, tôn tạo ngôi nhà số 115 Hàng Bạc. Mặc dù vậy, việc tìm giải pháp bảo tồn cho ngôi nhà vườn nói riêng và những ngôi nhà cổ vẫn chưa có nhiều biến chuyển.
