Tiếp theo đợt điều chỉnh lãi suất trong tháng 3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ngày 12/5 đã quyết định điều chỉnh giảm lãi suất điều hành, trần lãi suất tiền gửi đồng Việt Nam (VND) các kỳ hạn dưới 6 tháng và trần lãi suất cho vay ngắn hạn VND đối với các lĩnh vực ưu tiên, có hiệu lực từ ngày 13/5/2020, nhằm tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, người dân giảm chi phí vay vốn.
Giảm lãi suất vay một cách bền vững
Ông Phạm Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước, cho biết quyết định giảm đồng bộ các mức lãi suất của cơ quan tiền tệ cùng với việc quyết liệt chỉ đạo tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, giảm lợi nhuận sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay một cách bền vững thời gian tới, góp phần tích cực giảm bớt khó khăn cho nền kinh tế.
“Quan điểm điều hành chính sách tiền tệ xuyên suốt của NHNN là đảm bảo thanh khoản cho các tổ chức tín dụng cung ứng vốn cho nền kinh tế, hỗ trợ giảm lãi suất trong giai đoạn hiện nay trên cơ sở cân nhắc các yếu tố nền tảng kinh tế vĩ mô phù hợp, mục tiêu kiểm soát lạm phát và an toàn hoạt động của hệ thống tổ chức tín dụng”, ông Hà nhận định.
Lãi suất theo đó được điều chỉnh trên cơ sở đánh giá diễn biến thị trường quốc tế, nhiều Ngân hàng trung ương thực thi các biện pháp nới lỏng định lượng, cắt giảm mạnh lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế vượt qua suy thoái; trong nước nền tảng kinh tế vĩ mô tiếp tục tạo dư địa điều hành chính sách tiền tệ cho NHNN trong bối cảnh thị trường tiền tệ và ngoại hối ổn định, lạm phát có khả năng được kiểm soát theo mục tiêu, tăng trưởng kinh tế bị tác động tiêu cực bởi dịch Covid-19.
Với mức hạ chủ yếu 0,5%, các mức lãi suất điều hành như lãi suất tái cấp vốn giảm từ 5%/năm giảm xuống 4,5%/năm, lãi suất tái chiết khấu từ 3,5%/năm xuống 3%/năm, lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở giảm từ 3,5%/năm xuống 3%/năm. Trên thị trường 1, trần lãi suất tối đa với tiền gửi VND giảm xuống 0,2%/năm với kỳ hạn một tháng, 4,25% với kỳ hạn một đến sáu tháng.
Lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng tiền đồng đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế ưu tiên (5 lĩnh vực ưu tiên) giảm từ 5,5%/năm xuống 5,0%/năm.
Theo nhận định của ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc Khối Kinh doanh Tiền tệ và Thị trường vốn tại Ngân hàng HSBC Việt Nam, xét về thời điểm, trong bối cảnh Việt Nam cơ bản đang đẩy lùi và kiểm soát chặt dịch bệnh, Thủ tướng và Chính phủ đã đề nghị doanh nghiệp và người dân trở lại công việc bình thường trong trạng thái mới nhằm thực hiện mục tiêu kép là vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội, việc NHNN hạ một loạt lãi suất điều hành vừa là động lực đồng thời mang tính chất định hướng tạo điều kiện cho kinh tế dần hồi phục.
Xét về bối cảnh, NHNN cũng dẫn chứng việc Chính phủ và Ngân hàng trung ương nhiều nước cắt giảm lãi suất điều hành và thực thi nhiều giải pháp kích thích kinh tế, hỗ trợ tài khóa với quy mô lớn, việc NHNN hạ loạt lãi suất là phù trong hoàn cảnh đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp trên thế giới và gây suy thoái kinh tế toàn cầu.
Với đà lạm phát có xu hướng hạ nhiệt trong thời gian gần đây do giá dầu thế giới sụt giảm mạnh, cộng với việc Ngân hàng trung ương nhiều quốc gia trên thế giới tiếp tục duy trì mức lãi suất điều hành thấp kỷ lục, cũng tạo nhiều điều kiện để NHNN tiếp tục hạ lãi suất lần thứ hai trong năm, nhằm đưa kinh tế tăng trưởng trở lại.
Tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn rẻ
Việt Nam với một nền kinh tế mở và phụ thuộc nhiều vào nhu cầu toàn cầu đã, đang và sẽ đứng trước nhiều thách thức.
Quý 2 năm nay, theo ông Khoa, được dự báo nhiều biến động tiêu cực. Doanh thu từ dịch vụ du lịch bị ảnh hưởng nặng nề. Số liệu xuất khẩu mặc dù vẫn duy trì trạng thái tích cực trong quý 1 cũng đã bộc lộ nhiều khó khăn từ tháng 4. Ngoài những yếu tố bên ngoài, nhu cầu trong nước vốn đang trong đà tăng trưởng mạnh mẽ trong vài năm qua, cũng cho thấy sự sụt giảm từ do chịu sự ảnh hưởng của dịch bệnh và các biện pháp cách ly xã hội trong tháng Tư trên toàn quốc. Doanh số bán lẻ giảm 26% so với cùng kỳ trong tháng 4, cho thấy mức tiêu thụ cá nhân bị ảnh hưởng tương đối nặng nề.
“Vì vậy, quyết định hạ lãi suất điều hành của NHNN sẽ tạo môi trường chính sách tiền tệ nới lỏng thích ứng giúp tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng tiếp tục có điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân chịu ảnh hưởng của dịch bệnh tiếp cận nguồn vốn rẻ thông qua hạ lãi suất cho vay và giảm bớt gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp, đưa hoạt động kinh doanh sản xuất trở lại trạng thái bình thường và từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, song song với kiềm chế lạm phát”, ông Khoa nhận định.
Thanh khoản thị trường tiền tệ từ đó được dự báo tiếp tục duy trì ở trạng thái dồi dào, mặt bằng lãi suất được duy trì ở trạng thái ổn định, ông Khoa nói thêm.
Trong bối cảnh giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn nhiều nút thắt, chính sách tiền tệ được kỳ vọng sẽ hỗ trợ kịp thời trong hỗ trợ nền kinh tế. Diễn biến thị trường trong và ngoài nước còn nhiều bất ổn khó lường, trong đó Ngân hàng trung ương các quốc gia duy trì lãi suất điều hành ở mức thấp kỷ lục song song với nhiều giải pháp chính sách tiền tệ nới lỏng, dư địa cho điều hành chính sách tiền tệ của NHNN vẫn là khá lớn.
Trong năm 2019 và đầu năm 2020, NHNN đã nâng mức dự trữ ngoại hối lên mức cao kỷ lục, cùng với kỳ vọng Việt Nam tiếp tục là điểm sáng của dòng vốn FDI, NHNN sẽ có nhiều nguồn lực để đảm bảo ổn định tỷ giá, kiềm chế lạm phát và đảm bảo quyết tâm cho mục tiêu tăng trưởng mà Chính phủ đề ra.
