Chưa đồng bộ trong sản xuất
Để nông sản phát huy được thế mạnh phải có một nền sản xuất sạch (Ảnh TL)
Theo một số chuyên gia, cái khó lớn nhất hiện nay của doanh nghiệp không chỉ đến từ chuyện giá cả thị trường. Quan trọng hơn là thiếu hụt nguồn nguyên liệu chất lượng cao để sản phẩm có mẫu mã đẹp và an toàn.
Hiện nay, theo khảo sát, hầu hết các thị trường khó tính, nhưng có sức tiêu thụ lớn như EU, Nhật Bản, Mỹ, nhiều mặt hàng của Việt Nam như tôm, thịt gà đều đã thâm nhập được. Tuy nhiên số lượng vào các thị trường có giá trị cao này còn hết sức khiêm tốn do đối tác vẫn cấn cá về chất lượng và nguồn thực phẩm sạch của ta.
Điển hình như Sóc Trăng, ngoài con tôm nước lợ, sản phẩm cây ăn trái cũng khá đa dạng về chủng loại và có chất lượng ngon không thua kém bất kỳ nơi nào. Chỉ riêng cây có múi, hiện Sóc Trăng đang có 4 - 5 loại có giá trị và sản lượng lớn, như: Bưởi Năm Roi, bưởi da xanh, quýt đường, cam sành, cam xoàn…
Tuy nhiên các mặt hàng có giá trị này phần lớn chỉ là tiêu thụ theo kiểu hàng chợ, ít khi được dán nhãn mác để vào các siêu thị, hay xuất khẩu đi các nước. Tương tự như thế là cây nhãn, vú sữa, sầu riêng… Riêng các loại rau, củ, quả hành tím của Vĩnh Châu vốn nổi tiếng một thời thì nay cũng gặp không ít khó khăn trong khâu tiêu thụ.
Nguyên nhân là do chúng ta chưa tổ chức sản xuất tập trung theo cùng một quy trình canh tác an toàn như VietGAP hay GlobalGAP, nên sản phẩm làm ra không đồng đều cả về mẫu mã lẫn chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.
Có chuyên gia đã đưa ra nhận xét: Con tôm nước lợ thì mỗi vùng, mỗi người nuôi một kiểu không ai giống ai, miễn sao có tôm thu hoạch là được. Cây ăn trái, rồi rau màu cũng vậy, ai muốn canh tác theo kiểu nào, dùng phân bón, thuốc gì cũng khó có ai kiểm soát được.
Chính do tâm lý và thói quen trong trồng trọt, thu hái và bảo quản này đã tạo nên sự hỗn loạn về chất lượng làm cho người tiêu dùng không biết đâu mà lường, dẫn đến hoài nghi, thậm chí tẩy chay.
Tôm nước lợ đã có lúc gặp khó về đầu ra do sức tiêu thụ giảm trong khi nguồn cung thế giới vẫn ổn định. Tuy nhiên, sản phẩm tôm chế biến của Việt Nam vẫn chưa đạt lượng xuất khẩu như mong muốn đối với những thị trường lớn. Nguyên nhân được chỉ ra đó chính là ở nguồn gốc và việc áp dụng các tiêu chí sạch trong sản xuất.
Cần tận dụng lợi thế
Cần hướng đến một nền sản xuất nông sản ngày một sạch hơn (Ảnh TL)
Hiện nay, nhiều thị trường đã bắt đầu mở cửa cho hàng nông, thủy sản Việt Nam với mức thuế khá ưu đãi. Nhưng kéo theo đó luôn là các rào cản về chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.
Cũng theo một số chuyên gia, công nghệ và tay nghề chế biến của các doanh nghiệp hiện nay ở nước ta đã bắt kịp với các nước tiên tiến. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa lợi thế cạnh tranh này, việc tổ chức thực hiện nuôi trồng theo tiêu chuẩn VietGAP rất cần được các bộ, ngành, địa phương và người dân quan tâm để sản phẩm của chúng ta ngày một sạch hơn, có giá thành cạnh tranh hơn.
Thực hiện phát triển kinh tế theo tiêu chuẩn VietGAP và được cấp mã vùng theo ước tính sẽ có giá trị tăng thêm mỗi năm trên 600 tỉ đồng. Nếu được tổ chức sản xuất theo quy trình VietGAP hay GlobalGAP thì hàng nông lâm sản của Việt Nam sẽ hướng được tới nhiều thị trường và đem lại giá trị cao về xuất khẩu.
Sử dụng sản phẩm sạch đang là xu thế chung của thị trường các nước, kể cả nội địa. Doanh nghiệp và người tiêu dùng sẵn sàng bỏ ra số tiền cao hơn để có được sản phẩm chất lượng và an toàn cho sức khỏe của mình. Vì vậy, tổ chức lại sản xuất theo hướng hàng hóa tập trung gắn với quy trình VietGAP hay GlobalGAP là hết sức cần thiết, để sản phẩm nông, thủy sản có thể hội nhập tốt hơn trong thời gian tới.
