Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa cho biết đang đề nghị xây dựng Nghị định của Chính phủ về đấu tranh phòng, chống tiền giả và bảo vệ tiền Việt Nam. Theo NHNN, sau 15 năm thi hành Quyết định 130 năm 2003 của Chính phủ về việc bảo vệ tiền Việt Nam đã bộc lộ một số hạn chế về cơ sở pháp lý và thực tiễn thi hành chưa phù hợp với thực tế hiện nay.
Theo NHNN, việc làm tiền giả ngày càng dễ dàng thực hiện hơn, kỹ thuật làm giả cũng ngày càng tinh vi hơn do khối lượng tiền mặt trong lưu thông ngày càng tăng theo mức độ phát triển của nền kinh tế, cùng với sự phát triển nhanh của công nghệ in, sao chụp và xử lý hình ảnh. Điều đó đòi hỏi trách nhiệm của các Bộ, ngành, tổ chức, cá nhân trong công tác phòng, chống tiền giả và bảo vệ tiền Việt Nam cần được nâng cao và quy định cụ thể hơn.
Để khắc phục những bất cập của quy định pháp luật về công tác đấu tranh phòng, chống tiền giả và bảo vệ tiền Việt Nam, giúp cho công tác này hoạt động đạt hiệu quả cao hơn, góp phần đảm bảo an ninh tiền tệ quốc gia, việc ban hành Nghị định thay thế Quyết định 130 trong bối cảnh hiện nay là cần thiết.
Cụ thể, dự thảo đề xuất bổ sung quy định về xử lý ngoại tệ giả, ngoại tệ nghi giả bao gồm việc thu giữ ngoại tệ giả, tạm thu giữ ngoại tệ nghi giả; giám định ngoại tệ; đóng gói, lưu giữ, bảo quản, vận chuyển ngoại tệ giả; giao nộp, thu nhận, tiêu hủy ngoại tệ giả; thông tin về ngoại tệ giả.
Trên thực tế, theo báo cáo của các tổ chức tín dụng và khảo sát của NHNN, cơ quan công an, ngoại tệ giả đã xuất hiện trong các giao dịch vãng lai, có nhiều trường hợp ngoại tệ giả tinh vi, khó phát hiện và gây thiệt hại cho các tổ chức được phép giao dịch ngoại tệ, tổ chức kinh tế và cá nhân.
Thông tư liên bộ số 14/TTLB ngày 04/11/1992 "Về công tác bảo vệ an ninh và tài sản Nhà nước do ngành Ngân hàng quản lý và bảo quản" chỉ quy định trách nhiệm phối hợp giữa ngành Ngân hàng và Bộ Nội vụ trong việc đấu tranh kiên quyết với các hoạt động phá hoại tiền tệ, sản xuất, tàng trữ, lưu hành tiền giả (nội tệ và ngoại tệ giả)...; không quy định cụ thể về xử lý tiền giả và không còn phù hợp với thực tiễn hoạt động kinh doanh ngoại hối hiện nay.
Hiện nay chỉ có văn bản QPPL quy định về công tác đấu tranh phòng, chống tiền giả tiền Việt Nam (Quyết định số 130/2003/QĐ-TTg), chưa có văn bản QPPL quy định việc xử lý ngoại tệ giả, ngoại tệ nghi giả, dẫn đến ngoại tệ giả vẫn có thể lưu hành ngoài xã hội, gây khó khăn, lúng túng cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi gặp phải ngoại tệ giả, ngoại tệ nghi giả. Thực tế này đòi hỏi phải có quy định về xử lý ngoại tệ giả, ngoại tệ nghi giả.
Vì vậy, NHNN đề xuất bổ sung quy định về xử lý ngoại tệ giả, ngoại tệ nghi giả vào Nghị định mới thay thế Quyết định số 130/2003/QĐ-TTg. Phương án này đảm bảo tính thống nhất của hệ thống văn bản QPPL và đạt được mục tiêu quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ.
Đồng thời, dự thảo Nghị định cũng đề xuất bổ sung các quy định chi tiết về sao chụp tiền Việt Nam, quy định về trách nhiệm của lực lượng cảnh sát biển và quy định việc tiêu hủy tiền giả, tiền Việt Nam bị hủy hoại trái pháp luật là vật chứng/tang vật trong các vụ án…