Tại báo cáo đánh giá triển vọng ngành thép năm 2021 công bố mới đây, Công ty CP Chứng khoán SSI đã có góc nhìn toàn cảnh về ngành thép trong năm 2020 cũng như một số dự báo về sự phát triển của ngành trong năm 2021.
Về cơ bản, tiêu thụ thép trong nước chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch bệnh Covid-19 trong những tháng đầu năm 2020, nhưng nhóm nghiên cứu SSI đánh giá, thị trường đã có sự phục hồi đáng khích lệ trong giai đoạn tiếp theo. Cụ thể, ngành thép đạt mức tăng trưởng 111% so với đầu năm và 188% so với mức đáy trong tháng 3 - cao hơn nhiều so với chỉ số VN-Index lần lượt là 96% và 122%.
Mức tăng trưởng đáng khích lệ này được chỉ ra là do 3 nguyên nhân chính. Thứ nhất là do nhu cầu ổn định từ kênh dân dụng. Thứ hai là việc đẩy nhanh đầu tư công, với tổng giá trị trong 11 tháng năm 2020 tăng 34% so với cùng kỳ. Và thứ ba là giá thép có xu hướng tăng, thúc đẩy các nhà phân phối tích trữ hàng tồn kho.
Có 3 cổ phiếu nổi bật được điểm tới trong năm qua là: HPG (CTCP Tập đoàn Hòa Phát), HSG (CTCP Tập đoàn Hoa Sen) và NKG (CTCP Thép Nam Kim).
Triển vọng tăng trưởng trong năm 2021
Dự báo về triển vọng tăng trưởng của ngành thép trong năm 2021, nhóm SSI cho rằng: Tăng trưởng nhu cầu trong nước dự kiến sẽ phục hồi trở lại mức bình thường là 8% so với mức thấp trong năm 2020.
"Các động lực thúc đẩy nhu cầu thép bao gồm: Đầu tư cơ sở hạ tầng và dòng vốn FDI, điều này cũng giúp thúc đẩy hoạt động xây dựng dân dụng dọc theo các công trình cơ sở hạ tầng và dự án FDI", báo cáo cho hay.
Về nhu cầu từ xuất khẩu, nhóm nghiên cứu đánh giá sẽ vẫn khá tích cực, tuy nhiên, sự cạnh tranh dự báo sẽ gay gắt hơn. Bởi, theo Hiệp hội thép Thế giới, nhu cầu thế giới dự kiến sẽ tăng 4,1% trong năm 2021 sau khi giảm 2,4% vào năm 2020 - được thúc đẩy bởi sự phục hồi ở các thị trường phát triển. Nhu cầu của thị trường mới nổi (ngoại trừ Trung Quốc) dự kiến cũng sẽ tăng 9,4% trong năm 2021.
Mặt khác, sau khi ước tính tăng 8% trong năm 2020 - được thúc đẩy bởi đầu tư cơ sở hạ tầng - nhu cầu ở Trung Quốc dự kiến sẽ đi ngang trong năm 2021. "Do đó, chúng tôi ước tính xuất khẩu thép của Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng một con số trong năm tới. Tuy nhiên, nguồn cung thế giới ổn định cũng có thể dẫn đến áp lực cạnh tranh gay gắt hơn đối với thị trường xuất khẩu", báo cáo nhấn mạnh.
Xu hướng tăng giá của thép được dự đoán sẽ tiếp tục thúc đẩy tỷ suất lợi nhuận của các công ty thép cải thiện trong ngắn hạn, nhưng có khả năng đảo chiều. Do đó, SSI cho rằng, giá thép sẽ vẫn ổn định trong những tháng tới do nhu cầu thế giới phục hồi và gián đoạn nguồn cung.
Tuy nhiên, giá thép có thể đạt đỉnh vào một thời điểm nào đó trong năm 2021 khi nguồn cung dần ổn định (sản lượng thép của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng khoảng 2% trong năm 2021, sau khi tăng khoảng 5% trong năm 2020). Và, sự đảo ngược của xu hướng giá thép hiện tại có thể dẫn đến việc tỷ suất lợi nhuận của các công ty sản xuất thép sẽ về mức bình thường.
Nhóm nghiên cứu này đưa ra góc nhìn lạc quan về triển vọng ngành thép trong dài hạn khi nhu cầu thép có thể tiếp tục được hỗ trợ bởi sự phục hồi của thị trường bất động sản, dòng vốn FDI và đầu tư công trong những năm tới. Ngoài ra, các công ty như HPG có thể tận dụng tối đa nguồn cung HRC trong nước đang thiếu hụt và duy trì tốc độ tăng trưởng lợi nhuận ròng trên 10% trong năm 2022.
Hệ số P/E của các công ty thép đã vượt xa mức trước khi dịch bệnh Covid-19 xảy ra do tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ trong năm 2020, triển vọng tích cực cho năm 2021, xu hướng tăng giá thép và tâm lý thị trường chứng khoán tăng mạnh. Trên cơ sở đó, báo cáo chỉ ra rằng: Ngành thép có thể tiếp tục được định giá lại cao hơn trong những tháng tới do giá thép tăng mạnh.
Rủi ro vẫn hiện hữu
Mặc dù triển vọng là tích cực nhưng vẫn còn đó những vấn đề và rủi ro mà ngành thép phải đối mặt trong năm 2021, đó là giá nguyên liệu tăng và sự đảo chiều của giá thép trên thế giới.
Cụ thể, giá các nguyên liệu chính để sản xuất thành phẩm như quặng sắt, phế liệu và HRC đã tăng 40 - 90% so với đầu năm 2020, trong đó, mức tăng từ 30 - 35% chỉ diễn ra ở hai tháng cuối năm. Do các công ty sản xuất có thể sử dụng hàng tồn kho hiện có trong khoảng thời gian từ 2 - 4 tháng, chi phí nguyên liệu cao sẽ được phản ánh nhiều hơn vào đầu năm tới, điều này sẽ gây áp lực lên các công ty thép. Điều này đặc biệt đúng với những công ty nhỏ, sở hữu thị phần thấp.
Tiếp đến, giá thép đã tăng mạnh, đặc biệt là trong quý IV/2020. Điều này được thúc đẩy bởi sự phục hồi nhanh chóng của nhu cầu thế giới và sự gián đoạn nguồn cung. Do nguồn cung dự kiến sẽ ổn định vào năm 2021, giá thép có thể điều chỉnh trong năm 2021, và nhóm nghiên cứu lo ngại rằng điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ suất lợi nhuận của các công ty thép.
