Ngành thép tiếp tục đón cơ hội tăng trưởng nhờ thị trường nội địa

Bức tranh lợi nhuận lộ rõ những nét tương phản

Theo thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong 6 tháng đầu năm, ngành thép ghi nhận tổng sản lượng thành phẩm đạt 15,8 triệu tấn, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm 2024. Trong khi đó, sản lượng tiêu thụ tăng 10,2%, đạt 15,7 triệu tấn, chủ yếu là cung cấp cho thị trường trong nước. Riêng trong tháng 6/2025, mặc dù đang là mùa mưa nhưng sản lượng thép vẫn có sự cải thiện ở cả phía cung và cầu. Trong đó, sản lượng sản xuất tăng 12,2% so với cùng kỳ, đạt 2,7 triệu tấn, còn sản lượng bán hàng tăng 5,1%, đạt 2,5 triệu tấn, chủ yếu là thép xây dựng và thép cuộn cán nóng.

Về kênh xuất khẩu, trong nửa đầu năm nay, ngành thép Việt Nam phải đối mặt với không ít khó khăn do biến động giá thép quốc tế, sức ép từ thuế quan và các biện pháp phòng vệ thương mại tại các quốc gia trên thế giới. Kết quả, tổng sản lượng thép xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm chỉ đạt 5,66 triệu tấn, giảm 13%, tương ứng với kim ngạch đạt 3,7 tỷ USD, giảm 22,5%.

Sự phân hóa rõ rệt giữa kênh tiêu thụ trong nước và xuất khẩu cho thấy thị trường nội địa vẫn đang là động lực chủ yếu thúc đẩy ngành thép Việt Nam trong 6 tháng vừa qua. Chính vì sự khác biệt lớn giữa hai thị trường nên kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành cũng có sự tương phản.

Với Tập đoàn Hòa Phát (mã: HPG), trong 6 tháng đầu năm, sản lượng sản xuất thép thô đạt 5,1 triệu tấn, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước; sản lượng bán hàng tăng 23%, đạt 5 triệu tấn, bao gồm thép cuộn cán nóng, thép xây dựng, thép chất lượng cao và phôi thép.

Nhờ đó, mảng sản xuất và kinh doanh thép đã mang về cho Hòa Phát 75.140 tỷ đồng doanh thu và 11.652 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, lần lượt tăng 27% và 428% so với cùng kỳ năm trước.

Cùng ghi nhận kết quả kinh doanh tăng trưởng tích cực trong 6 tháng đầu năm, Tổng Công ty Thép Việt Nam (mã: TVN) thu về 20.660 tỷ đồng doanh thu và 369 tỷ đồng lợi nhuận, lần lượt tăng 17% và 54% so với cùng kỳ năm trước.

Ngược lại, vốn là doanh nghiệp thép có tỷ trọng xuất khẩu cao, đạt từ 40 – 45% cơ cấu tiêu thụ nên Tập đoàn Hoa Sen (mã: HSG) phải đối mặt với áp lực giá cả trong những tháng đầu năm 2025, khiến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp này có sự sụt giảm đáng kể trong quý I và quý II/2025 (tức quý II và quý III niên độ tài chính 2024 – 2025).

Theo đó, trong quý I/2025, Hoa Sen ghi nhận doanh thu thuần đạt 8.452 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 205 tỷ đồng, lần lượt giảm 8,6% và 35,7% so với cùng kỳ. Còn trong quý II/2025, doanh thu thuần của Hoa Sen chỉ đạt 9.509 tỷ đồng, giảm 12,3% và lợi nhuận đi ngang, đạt 274 tỷ đồng.

Lũy kế 3 quý đầu niên độ 2024 – 2025 (1/10/2024 – 30/6/2025), Hoa Sen thu về 28.181 tỷ đồng doanh thu và 647 tỷ đồng lợi nhuận, lần lượt giảm 3,4% và 7% so với cùng kỳ. Mặc dù kết quả kinh doanh sụt giảm nhưng so với kế hoạch đề ra cho cả niên độ, Hoa Sen vẫn hoàn thành được 82% mục tiêu doanh thu và 162% mục tiêu lợi nhuận.

Tương tự với Hoa Sen, Tôn Nam Kim (mã: NKG) cũng có kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm kém khả quan với doanh thu giảm tới 28%, còn 7.899 tỷ đồng và lợi nhuận giảm 58%, còn 157 tỷ đồng.

Kết quả kinh doanh của Tôn Đông Á (mã: GDA) tiếp tục nằm trong vùng tối của bức tranh lợi nhuận ngành thép nửa đầu năm 2025 với doanh thu giảm 29%, còn 4.257 tỷ đồng và lợi nhuận giảm 49%, còn 88 tỷ đồng.

Kỳ vọng vào thị trường nội địa

Nhìn vào kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm của các doanh nghiệp ngành thép, có thể thấy rõ sự phân hóa giữa hai nhóm doanh nghiệp. Nhóm thứ nhất là các doanh nghiệp có thị phần tiêu thụ nội địa lớn với khả năng duy trì đà tăng trưởng lạc quan và nhóm thứ hai là các doanh nghiệp có hoạt động chủ yếu là sản xuất tôn mạ xuất khẩu ghi nhận sự sụt giảm đáng kể.

Theo đánh giá của Chứng khoán MB (MBS), trong giai đoạn nửa cuối năm, thị trường nội địa sẽ tiếp tục tạo động lực giúp ngành thép tăng trưởng bứt phá. Cụ thể, hãng chứng khoán này nhận định nhu cầu tiêu thụ thép nội địa tại Việt Nam sẽ cải thiện mạnh mẽ do sản lượng sản xuất thép tại Trung Quốc đang trên đà sụt giảm trong bối cảnh Chính phủ nước này đang nỗ lực cắt giảm sản lượng. Đồng thời, chiến lược đóng cửa các nhà máy sản xuất lạc hậu cũng khiến cho sản lượng sản xuất thép năm 2026 của Trung Quốc có thể giảm thêm khoảng 3% so với cùng kỳ, qua đó đẩy giá thép Trung Quốc lên cao và làm giảm áp lực cạnh tranh với thép Việt.

Trước đó, trong tháng 7/2025, sản lượng sản xuất thép của Trung Quốc đã giảm 4% so với cùng kỳ và trong 7 tháng đầu năm giảm 3% so với cùng kỳ. Đây là yếu tố quan trọng giúp cải thiện giá thép nội địa. Dữ liệu của Chứng khoán MB cho thấy, giá thép xây dựng và thép cuộn cán nóng đã có tín hiệu phục hồi từ tháng 7/2025 với mức tăng từ 3 – 4% so với tháng 6, dao động ở mức 530 – 560 USD/tấn.

Mặt khác, Chứng khoán MB cũng cho rằng, nhu cầu tại thị trường trong nước sẽ tăng trưởng lạc quan nhờ hoạt động giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh và động lực từ thị trường bất động sản.

Đáng chú ý, vào giữa tháng 8/2025 vừa qua, Chính phủ đã đồng loạt khởi công 250 công trình, dự án, bao gồm 59 dự án hạ tầng giao thông; 44 công trình dân dụng, đô thị; 57 công trình công nghiệp; 36 công trình hạ tầng kỹ thuật; 22 công trình nhà ở xã hội; cùng các công trình nông nghiệp, văn hóa, giáo dục, y tế và quốc phòng. Với sự xuất hiện của nhiều công trình trong thời gian tới, nhu cầu tiêu thụ thép xây dựng, tôn mạ sẽ có cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ, tạo động lực thúc đẩy kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp cũng như toàn ngành thép Việt Nam.

Bên cạnh đó, nhờ những nỗ lực phòng vệ của Bộ Công Thương, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp thép trong nước cũng dần ổn định. Cụ thể, vào đầu tháng 7/2025, Bộ Công Thương đã chính thức áp thuế chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép cuộn cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc với mức thuế từ 23,1% đến 27,83%, được áp dụng từ ngày 6/7 và kéo dài 5 năm, trừ khi được gia hạn, thay đổi hoặc hủy bỏ theo quy định. Ngoài ra, tôn mạ cũng sẽ được áp dụng các biện pháp chống bán phá giá tương tự, dự kiến được hoàn tất trong nửa cuối năm nay.

Các biện pháp này sẽ góp phần củng cố hàng rào bảo hộ cho các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thép trong nước. Đây cũng là yếu tố quan trọng để tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp với nhau, từ đó giúp thúc đẩy thị trường thép trong nước phát triển tích cực hơn./.