Đại diện Bộ Tài chính khẳng định, trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu phát hành theo hình thức riêng lẻ chỉ phù hợp với các nhà đầu tư tổ chức, còn nhà đầu tư cá nhân nếu mua trái phiếu thì phải am hiểu về tài chính, có khả năng phân tích rủi ro và dám chấp nhận rủi ro trong đầu tư.
Liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) đã có cuộc trao đổi với báo chí và đưa ra những cảnh báo về thị trường trong gần đây.
Doanh nghiệp phát hành lãi suất cao chỉ là riêng lẻ, cá biệt
Theo đó, trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện nay đang có một số doanh nghiệp phát hành với lãi suất rất cao, trên 14%, thậm chí là lãi suất 20%.
Dẫn số liệu thống kê của HNX, ông Dương cho biết, trong 10 tháng đầu năm 2019, bình quân lãi suất phát hành trái phiếu doanh nghiệp chỉ là 9%/năm.
Bình quân lãi suất phát hành trái phiếu doanh nghiệp tương đương với mức lãi suất phổ biến cho vay trung và dài hạn của hệ thống ngân hàng thương mại do Ngân hàng Nhà nước công bố là 9 - 11%/năm.
Trong đó, 82% khối lượng trái phiếu có lãi suất dưới 11%/năm, 17% khối lượng có lãi suất từ 11% - 13% và chỉ có 0,9% khối lượng trái phiếu có lãi suất trên 13%/năm.
"Có 2 doanh nghiệp phát hành trái phiếu với lãi suất cao mà báo chí có đề cập thời gian gần đây là các giao dịch riêng lẻ, cá biệt, không mang tính chất đại diện và không ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất huy động vốn từ phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp", ông Nguyễn Hoàng Dương khẳng định.
Từ đó, đại diện của Bộ Tài chính cho rằng, các doanh nghiệp có tình hình tài chính tốt, độ tín nhiệm an toàn cao vẫn huy động với mức lãi suất phù hợp.
"Chúng tôi có đi kiểm tra trường hợp doanh nghiệp bất động sản phát hành lãi suất trên 14%/năm thì thấy rằng đây là doanh nghiệp đang niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán, trái phiếu huy động cho các dự án được đánh giá là an toàn và có khả năng sinh lời.
Nhà đầu tư bao gồm quỹ đầu tư chuyên nghiệp và một nhóm nhà đầu tư cá nhân có khả năng đánh giá được rủi ro đầu tư. Đến nay, doanh nghiệp này thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của trái phiếu", ông Dương thông tin thêm.
Còn đối với doanh nghiệp báo chí có phản ánh phát hành lãi suất ở mức 20%/năm, lãnh đạo Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính cho biết, cơ quan này đã rà soát và đề nghị doanh nghiệp, tổ chức tư vấn phát hành báo cáo.
Theo đó, lãi suất 20%/năm là mức lãi suất trần, lãi suất cụ thể được tính theo từng kỳ trả lãi (hàng tháng) và theo với lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm của 2 ngân hàng thương mại nhà nước cộng với độ lệch, theo tính toán thì lãi suất cho kỳ trả lãi đầu tiên khoảng trên 11%/năm.
Nhà đầu tư cá nhân phải cẩn trọng
Trên cơ sở phân tích những ví dụ cụ thể, ông Nguyễn Hoàng Dương đưa ra khuyến nghị đối với các nhà đầu tư.
Cụ thể, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, trái phiếu doanh nghiệp được phát hành theo nguyên tắc doanh nghiệp tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ.
"Thông lệ các nước cho thấy, nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là những nhà đầu tư có kinh nghiệm đầu tư, có năng lực tài chính và khả năng đánh giá, phân tích rủi ro.
Do khả năng trả nợ của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, hiệu quả sử dụng nguồn vốn huy động nên các nhà đầu tư cá nhân cần rất thận trọng khi quyết định đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp", ông nói.
Trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu phát hành theo hình thức riêng lẻ chỉ phù hợp với các nhà đầu tư tổ chức, còn nhà đầu tư cá nhân nếu mua trái phiếu thì phải am hiểu về tài chính, có khả năng phân tích rủi ro và dám chấp nhận rủi ro trong đầu tư.
Theo đó, trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ không phù hợp với nhà đầu tư cá nhân nhỏ, lẻ.
"Khi mua trái phiếu doanh nghiệp các nhà đầu tư phải nắm được thông tin đầy đủ như trái phiếu do doanh nghiệp nào phát hành, mục đích phát hành? có tài sản đảm bảo hay không có tài sản đảm bảo? cam kết của chủ thể phát hành đối với trái phiếu như thế nào? kỳ hạn và phương thức trả nợ gốc, lãi? tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành?
Do đó, nhà đầu tư cá nhân không nên chỉ mua trái phiếu doanh nghiệp vì lãi suất cao mà không tìm hiểu kỹ về rủi ro có thể gặp phải khi đầu tư", ông Nguyễn Hoàng Dương cảnh báo.
