Lý do là những chung cư giá rẻ hiện tại đang có quá nhiều vấn đề, từ chất lượng, tới dịch vụ hạ tầng. Bên cạnh đó, do phân khúc nhà giá rẻ có tỷ suất sinh lời tương đối thấp, chỉ từ 12 - 15%/dự án, nên để tối ưu hóa lợi nhuận, nhiều chủ đầu tư buông lỏng chất lượng xây dựng, khiến nhiều dự án xuống cấp nhanh.
Ngoài ra, tình trạng lạm dụng không gian sinh hoạt chung, không đảm bảo tiêu chuẩn mật độ thiết kế dành cho không gian xanh tối thiểu, khiến nhiều khu chung cư trở nên chật chội, bức bối. Đó là chưa kể đến thực tế, dù nhu cầu cao nhưng nguồn cung chung cư giá rẻ hiện nay vẫn chưa thể đáp ứng.
Với nguồn tài chính trên dưới 1 tỷ đồng, nhiều người chuyển sang tìm mua căn hộ tập thể cũ để ở hoặc để đầu tư. Bởi lẽ, hầu hết các căn hộ tập thể đều ở vị trí trung tâm nhưng khá yên tĩnh, có sẵn các hạ tầng xã hội như trường học, chợ, bệnh viện, không gian cây xanh… Bên cạnh đó, nhiều người mua căn hộ tập thể cho biết ở khu tập thể, họ không phải mất các khoản phí dịch vụ.
Ngoài ra, nhiều người mua căn hộ tập thể cho biết hầu hết các khu tập thể có tuổi đời 40 - 50 năm trở lên như Thành Công, Nghĩa Tân, Thanh Xuân… về chủ trương của Nhà nước, đến một ngày nào đó các khu tập thể này sẽ được cải tạo, đập đi xây lại và những cư dân ở đây sẽ được ở nhà mới với hệ số từ 1,5 đến 2 lần diện tích căn hộ cũ. Hấp dẫn và đắt giá hơn, là những căn đã được chứng nhận sở hữu với diện tích trên sổ chỉ bằng… non nửa diện tích sử dụng thực tế.
Sau nhiều năm ở trọ và tích góp, gia đình chị Hòa (37 tuổi) quê ở Nghệ An đã đủ tiền mua được một căn chung cư giá rẻ ở khu vực gần ngoại ô như Hoài Đức, Tây Mỗ... Tuy nhiên, đầu năm 2018, chị Hòa lại tìm mua một căn hộ tập thể cũ ở Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) với diện tích 42m2 mặt sàn và thêm 10m2 cơi nới với giá 1,5 tỷ đồng.
“Ở khu vực này rất yên tĩnh lại tiện đường sá, chợ búa. Căn hộ này lại có pháp lý rõ ràng nên rất an tâm. Tuy bên ngoài trông có vẻ cũ nhưng bên trong sau khi sơn sửa lại trông cũng được, 2 vợ chồng và 2 con ở khá thoải mái”, chị Hòa chia sẻ.
Theo một nhân viên môi giới, so với một chung cư mới, tập thể cũ có thể trông nhếch nhác hơn khi có thêm chuồng chim, chuồng cọp, nhưng nếu chọn được những khu tập thể chỉ mới xây dựng khoảng hơn chục năm trở lại thì còn tốt hơn nhiều so với những chung cư giá rẻ mới trên thị trường. Các căn hộ này vừa dễ làm thủ tục chuyển nhượng, vừa có mức tiền thấp hơn. Khoản chênh ra có thể thuê thợ sửa sang thiết kế lại nội thất, thì cũng không khác gì ở chung cư. Sau này thích bán lại cũng dễ, vì nhiều người mua”, môi giới này cho biết thêm.
Tuy nhiên, theo khảo sát, giá các căn hộ tập thể cũ còn ở được không hề rẻ, và không dễ tìm được sản phẩm ưng ý. Nếu với tầm tiền dưới 1 tỷ đồng, người mua chỉ có thể sở hữu loại tài sản cũ, vị trí kém thuận lợi hoặc không có sổ đỏ. Các căn hộ có thể ở được và pháp lý rõ ràng giá cũng phải từ 1,3 - 1,5 tỷ đồng trở lên, thậm chí có căn giá gần 3 tỷ đồng.
Đơn cử, một căn hộ trong khu tập thể Thanh Xuân Nam, sổ đỏ 80m2, chưa cơi nới, căn góc 3 mặt thoáng, ở khu dân trí cao, ô tô đỗ trước cửa được rao bán với giá 2,7 tỷ đồng.
Một căn hộ khác tại khu tập thể Nghĩa Tân, có diện tích chỉ 50m2 có giá bán 2,4 tỷ đồng vì nằm ở mặt tiền, thuận tiện kinh doanh.
Nhà tập thể cũ liên tục được rao bán trên các trang rao vặt.
Theo các chuyên gia, việc mua bán các căn hộ chung cư cũ là dựa trên nhu cầu của thị trường nhưng người mua cũng cần phải cân nhắc khi chọn một nơi ở “tiện mà bất tiện” khi đã bị xuống cấp, nhếch nhác. Bên cạnh đó, thực tế hiện nay, hàng vạn cư dân sinh sống trong đủ loại chung cư, tập thể cũ nằm rải rác trên địa bàn Thủ đô vẫn luôn từng ngày mong ngóng chính sách cải tạo, xây dựng mới của Nhà nước mau chóng được thực thi bởi nhiều khu tập thể đã quá xuống cấp.
Tuy nhiên, việc cải tạo chung cư cũ hiện nay vẫn đang rơi vào bế tắc khi mới chỉ có 1% được cải tạo, còn 99% vẫn đang vướng mắc về quy định pháp luật và lợi ích của người dân, nhà đầu tư. Do đó, nếu mua để chờ thời thì có thể sẽ phải sống trong cảnh chật vật, cơi nới mà chưa biết khi nào mới có nhà mới.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng, nếu có nhu cầu mua nhà tập thể cũ, người dân nên tìm hiểu thêm về vấn đề pháp lý, tránh việc giao dịch chỉ có giấy viết tay khiến dễ rơi vào tranh chấp, thậm chí mất hoàn toàn quyền lợi đối với nơi ở mình đã mua.
