Ra đời muộn hơn so với thế giới nhưng thị trường condotel tại Việt Nam đã nhanh chóng phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu du lịch nghỉ dưỡng đang ngày càng tăng của khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, đi cùng với sự phát triển mạnh mẽ của condotel lại chính là nỗi lo pháp lý và những bất cập trong quá trình hoạt động kinh doanh dòng sản phẩm này của nhiều chủ đầu tư.
Kết quả kiểm tra, khảo sát thực trạng quản lý, khai thác căn hộ du lịch tại các dự án đầu tư trên địa bàn TP. Nha Trang của Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa mới đây cho thấy, các chủ đầu tư đang quản lý, tổ chức vận hành khai thác dự án theo Giấy chứng nhận đầu tư đã được tỉnh cấp. Theo đó, mục đích đầu tư là khai thác kinh doanh cơ sở lưu trú du lịch theo quy định của Luật Du lịch.
Tuy nhiên, trong 10 đơn vị kiểm tra, chỉ có 3 dự án là Khu nghỉ dưỡng Diamond Bay condotel - Resort - Phước Hạ, Phước Đồng; Vinpearl Nha Trang Bay Resort - Villas và Vinpear Golf Land Resort - Villas và khu du lịch Hòn Tằm có tất cả các căn biệt thự và căn hộ khai thác theo hình thức hợp tác khai thác lưu trú du lịch.
Còn lại, các chủ đầu tư đang tổ chức hoạt động không rõ ràng với nhiều mục đích sử dụng bao gồm: Căn hộ để ở, cho thuê hay tự tổ chức kinh doanh lưu trú du lịch. Trong đó có Tổ hợp khách sạn cao cấp Mường Thanh Nha Trang (số 60 Trần Phú); chung cư cao cấp Vĩnh Hòa (số 06 Dương Hiến Quyền, phường Vĩnh Hòa, Nha Trang); khách sạn Star City Nha Trang (số 72 - 74 Trần Phú); khu du lịch Hải Đảo (số 304 đường 2/4); Trung tâm Thương mại và khách sạn Hoàn Cầu (Nha Trang Center, số 20 Trần Phú)...
Ông Trần Việt Trung, Giám đốc Sở Du lịch Khánh Hòa cho biết, do hoạt động không rõ ràng về mục đích sử dụng nên việc xác định trách nhiệm trong thực hiện nghĩa vụ thuế còn nhiều bất cập, không rõ ràng, khó khăn quản lý và đối chiếu việc thu thuế.
Dự án Tổ hợp khách sạn cao cấp Mường Thanh Nha Trang (số 60 Trần Phú) nằm trong diện hoạt động không rõ ràng với nhiều mục đích sử dụng.
Tại văn bản nêu chỉ đạo của ông Lê Đức Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa xoay quanh thực trạng hoạt động không rõ ràng về mục đích sử dụng của chủ đầu tư cho hay: Thời gian qua, loại hình căn hộ du lịch tại các dự án trên địa bàn tỉnh phát triển mạnh, với nhiều hình thức quản lý, khai thác, kinh doanh khác nhau, trong khi các quy định pháp lý cụ thể về nội dung này chưa rõ ràng, dẫn đến phát sinh nhiều khó khăn, bất cập cho công tác quản lý Nhà nước về thuế, an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy, đăng ký tạm trú...
Không thể phủ nhận, condotel hiện nay có quá nhiều lợi thế, gắn liền với nhiều hoạt động du lịch. Trong khi du lịch hiện đang là ngành kinh tế mũi nhọn quốc gia, đang được đầu tư, mở ra cơ hội khai thác tiềm năng thế mạnh đất nước, đặc biệt là tài nguyên biển. Như ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó Chủ tịch VNREA từng khẳng định, trong các kênh đầu tư, chưa có kênh nào có sức hút mạnh như BĐS nói chung, condotel nói riêng.
Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận, bên cạnh những điểm mạnh, condotel đang tiềm ẩn nhiều lo ngại về pháp lý, giá bán và gánh nặng rủi ro trong việc cam kết lợi nhuận đối với khách hàng.
Ông Vũ Xuân Thiềng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa cho biết, hiện nay trên toàn địa bàn thành phố có 14 dự án BĐS kinh doanh loại hình căn hộ du lịch. Trong đó, 13 dự án đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư. Sau một thời gian đi vào hoạt động, hiện khó khăn lớn nhất trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất đối với từng căn hộ trong các dự án hỗn hợp cao tầng đa chức năng là chưa có các quy định cụ thể.
Khách hàng mong muốn có giấy chứng nhận đảm bảo quyền sở hữu đối với loại hình condotel.
Trước đó, ông Phạm Văn Thường, Trưởng phòng Quản lý BĐS - Cục Quản lý Nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) cho rằng: “Condotel là loại hình BĐS mới và các Luật chưa quy định cụ thể. Bộ Tài nguyên và Môi trường khi cấp sổ vướng chuyện sử dụng đất. Theo quy định thì có 2 loại thời hạn sử dụng đất: lâu dài và có thời hạn, lâu dài thì chỉ có đất ở. Tôi chưa thấy sổ đỏ nào ở condotel, Tổng cục Đất đai cũng nói là chưa bao giờ thấy sổ đỏ”.
Liên quan tới vấn đề này, bà Vũ Thị Lan Anh, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn CEO cho hay, Hiệp hội BĐS Việt Nam và doanh nghiệp có kiến nghị với Bộ Xây dựng và Thủ tướng về văn bản pháp lý với condotel, khách hàng mong muốn có giấy chứng nhận đảm bảo quyền sở hữu, đây cũng như là của để dành của họ. Tài sản được gia tăng giá trị. “Tôi cho rằng, để đảm bảo quyền, lợi ích của khách hàng, nhà đầu tư chúng tôi mong muốn có văn bản hướng dẫn cho phép mua condotel cấp giấy chứng nhận sở hữu gắn liền với đất”.
Để giải quyết vấn đề này, Sở Tài nguyên và môi trường Khánh Hòa đã tham mưu cho tỉnh hướng giải quyết như đối với dự án kết hợp căn hộ du lịch với thương mại du lịch, UBND tỉnh sẽ vận cụng khoản 22, điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017. Trong đó, quy định “đối với các dự án có nhiều hạng mục công trình được thể hiện trong quyết định phê duyệt dự án đầu tư, quyết định đầu tư dự án, giấy phép đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư do cơ quan có thẩm quyền cấp, quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết, giấy phép xây dựng nếu chủ đầu tư có nhu cầu và có điều kiện thì được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho từng hạng mục công trình hoặc từng phần diện tích của hạng mục công trình đó”.
Như vậy, trong trường hợp chủ đầu tư có nhu cầu cấp giấy chứng nhận đến từng căn hộ và diện tích căn hộ được thể hiện trong giấy chứng nhận, giấy phép xây dựng thì sẽ được cấp giấy chứng nhận theo đề nghị của chủ đầu tư.
Trong cuộc họp mới đây, tỉnh Khánh Hòa đã thống nhất được giải pháp quản lý đối với căn hộ du lịch tại Nha Trang. Theo đó, trong giai đoạn cấp phép đầu tư, Sở Kế hoạch Đầu tư và các sở, ban, ngành như Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm xác định loại hình kinh doanh khách sạn có kèm căn hộ du lịch. Ngành Du lịch sẽ chịu trách nhiệm khi dự án đã hoàn tất các thủ tục đi vào khai thác theo đúng quy định của Luật Du lịch. Và quản lý du lịch các căn hộ này thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư. Với những nỗ lực của tỉnh Khánh Hòa trong việc làm rõ, thống nhất việc quản lý loại hình căn hộ du lịch sẽ góp phần thu hút được nguồn vốn đầu tư vào thị trường BĐS, trong đó có căn hộ du lịch.
Ông Phạm Văn Thường cho biết, sau khi các Hiệp hội có ý kiến với Bộ Xây dựng về tính pháp lý sở hữu condotel, Bộ Xây dựng đã báo cáo với Thủ tướng. Thủ tướng sau đó giao cho 3 bộ. Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ xây dựng quy chuẩn loại hình này, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhiệm vụ là xây dựng, quản lý, sở hữu tài sản trên đất. Bộ Tài chính sẽ chuẩn bị khung pháp lý quản lý tài chính phát triển mô hình này.
“Sắp tới, cơ sở pháp lý của các loại hình condotel được tính đến rõ ràng hơn. Về nguyên lý thì doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm”, ông Thương nhấn mạnh.
