Trình bày báo cáo kết quả kiểm toán năm 2018 trước Quốc hội, Tổng Kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc cho hay: Qua tổng hợp kết quả kiểm toán của 256 báo cáo kiểm toán trong năm 2018 đối với niên độ ngân sách năm 2017, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã kiến nghị xử lý tài chính 92.499 tỷ đồng, trong đó tăng thu 19.858 tỷ đồng, giảm chi NSNN 23.722 tỷ đồng.
Cũng theo ông Phớc, kết quả kiểm toán 8 dự án BOT trong năm 2018 cho thấy hầu hết các dự án thực hiện chỉ định Nhà đầu tư, chỉ định nhà thầu thi công; xác định sai khiến tăng tổng mức đầu tư; chưa quy định khung giá vé đối với dự án đầu tư của công trình giao thông; nghiệm thu, thanh toán sai...
"Đây là lỗ hổng lớn nhất làm thất thoát tài sản, NSNN. Kết quả kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính 2.938 tỷ đồng, trong đó có dự án tỷ lệ xử lý tài chính lên đến 29% giá trị được kiểm toán (năm 2017 trở về trước, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính 4.515 tỷ đồng tại 30 dự án)”, ông Phớc nhấn mạnh.
Theo đó, Kiểm toán nhà nước kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 7/8 dự án là 16,2 năm so với phương án tài chính ban đầu (Năm 2017 trở về trước, KTNN đã kiến nghị giảm 227,4 năm của 67 dự án).
Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc
Bên cạnh đó, tại Báo cáo Kiểm toán Nhà nước về mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản, KTNN đã nêu ra tình trạng một số bộ, cơ quan trung ương chưa xử lý dứt điểm tình trạng bị lấn chiếm về nhà, đất kéo dài qua các năm; chưa hoàn thành việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước, chưa hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một số cơ quan nhà nước thực hiện liên doanh, liên kết, cho thuê, mượn đất không đúng quy định cũng đã được KTNN "bêu tên" trong báo cáo này.
Đơn cử là Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, theo KTNN, đơn vị này đã cho thuê, cho mượn khi chưa có ý kiến của Bộ trưởng hoặc văn bản phân cấp uỷ quyền theo quy định, đồng thời không được đấu giá và thực hiện kê khai nộp tiền thuê đất theo quy định đối với Trung tâm chuyển giao công nghệ và khuyến nông, Viện Thổ nhưỡng Nông Hóa, Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam, Viện Di truyền Nông nghiệp (thuộc Viện VASS).
Một số đơn vị trực thuộc của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng được nhắc tới như: Đại học Thủy lợi cho thuê đất chưa có văn bản xin ý kiến của cấp có thẩm quyền; Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã lập phương án gửi Bộ nhưng Bộ chưa có văn bản phê duyệt; Viện Thú y cho CTCP thuốc thú y trung ương; Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm; Viện Nghiên cứu rau quả...
Tại Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cũng xảy ra tình trạng quản lý, sử dụng không đúng quy định, cho thuê, cho mượn khi chưa được Bộ GTVT phê duyệt (Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam, Học viện Hàng không Việt Nam), cho Hội KHKT Cầu đường Việt Nam sử dụng Trụ sở nhà điều hành Tổng cục đường bộ, Ban 6, Ban QLDA đường sắt.
Khu Liên hiệp thể thao Quốc gia Mỹ Đình (Ảnh: Giang Huy)
Đối với các đơn vị thuộc Đài Tiếng nói Việt Nam, Trường Cao đẳng Phát thanh - Truyền hình I chưa xây dựng phương án sử dụng các cơ sở cho thuê để gửi Đài phê duyệt; Lô đất 128C Đại La cho thuê mặt bằng với tổng diện tích 505m2; Trường Cao đẳng Phát thanh - Truyền hình II thực hiện ký kết hợp tác xây dựng trường quay trong Trung tâm thể dục thể thao đa năng trước khi lập tờ trình xin ý kiến Đài và chưa được sự đồng ý bằng văn bản của Lãnh đạo Đài phê duyệt.
Còn tại Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, đáng chú ý là Liên đoàn lao động TP.HCM (Cung Văn hóa Lao động TP.HCM, Cư xá Thanh Đa), Liên đoàn Lao động TP. Hà Nội chưa xây dựng phương án sử dụng tài sản nhà đất liên kết, hợp tác kinh doanh, cho thuê để báo cáo cơ quan quản lý cấp trên cho ý kiến.
Đồng thời, đơn vị này cũng chưa có văn bản thống nhất xin ý kiến của Bộ Tài chính và UBND cấp tỉnh về việc sử dụng tài sản nhà nước để liên doanh liên kết của các dự án và quyết định cho phép liên doanh liên kết tại: Khách sạn công đoàn Thanh Hóa (liên kết với CTCP Du lịch và Thương mại Lam Sơn), Trung tâm Hội nghị Công đoàn khu vực miền Trung - Tây Nguyên (CTCP Lã Vọng Group).
Cũng theo báo cáo của KTNN, Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch hiện có 21 đơn vị sử dụng tài sản thực hiện liên kết kinh doanh nhưng có tới 11 đơn vị chưa thực hiện lập phương án sử dụng tài sản liên kết, chưa được Bộ chấp thuận cũng như chưa được Bộ Tài chính thông qua theo quy định.
Đáng chú ý, Khu Liên hiệp thể thao Quốc gia ký hợp đồng cho thuê đất ngắn hạn (3 tháng, 6 tháng, 1 năm) thuộc khu đất chờ dự án (đã đền bù GPMB) nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép; chưa kê khai, nộp đầy đủ tiền thuê đất theo quy định đối với các hợp đồng liên doanh liên kết cho thuê đất dài hạn thuộc khu đất xen kẹt đã được Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm từ năm 2011.
