Thị trường chứng khoán dự báo sẽ hưởng lợi
Sau giai đoạn giao dịch đầy ảm đạm khi thanh khoản liên tục về đáy hàng chục tháng, thị trường chứng khoán bắt đầu tháng 4 với những tín hiệu tích cực về dòng tiền. Giá trị giao dịch khớp lệnh bình quân trên HoSE của 7 phiên giao dịch đầu tháng đạt hơn 12.000 tỷ đồng/phiên, tăng hơn 51% so với con số của tháng 3 trước đó.
Đặc biệt, thanh khoản tăng trong bối cảnh khối ngoại quay đầu bán ròng, giá trị vượt 1.600 tỷ đồng từ đầu tháng. Lượng cổ phiếu khối ngoại bán ra được nhóm trong nước hấp thụ toàn bộ cho thấy tâm lý sẵn sàng nhập cuộc hơn của lực lượng đông đảo là các nhà đầu tư cá nhân.
Tâm lý nhà đầu tư cải thiện xuất phát sau động thái có phần “mềm mỏng” hơn của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) trong điều hành lãi suất. FED không còn tuyên bố việc “tăng lãi suất liên tục” là phù hợp do tác động của khủng hoảng ngành ngân hàng gần đây đồng thời bỏ ngỏ khả năng tăng lãi suất thêm một lần nữa và không cắt giảm lãi suất vào năm 2023. Thị trường thậm chí phản ứng tích cực hơn với kỳ vọng sẽ không có thêm đợt tăng lãi suất chính sách nào trong năm nay và FED sẽ cắt giảm lãi suất sớm nhất là vào nửa cuối năm 2023 do khả năng xảy ra suy thoái.
Trong nước, Ngân hàng Nhà nước cũng nhanh chóng có 2 đợt điều chỉnh giảm lãi suất chỉ trong vòng 1 tháng. Tại báo cáo gần đây, Chứng khoán VNDirect còn kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước có thể giảm thêm lãi suất điều hành nếu Fed đảo chiều chính sách tiền tệ trong nửa cuối năm 2023. Với việc lãi suất và chứng khoán luôn có sự đối lập, do đó lãi suất hạ nhiệt được kỳ vọng là chất xúc tác giúp chứng khoán hồi phục trong thời gian tới.
Còn theo đơn vị nghiên cứu của Công ty Cổ phần Chứng khoán KB Việt Nam dự báo, thị trường chứng khoán có thể được hưởng lợi trong thời gian tới nhưng xu hướng tăng sẽ không quá mạnh như giai đoạn 2020 - 2021. Vì lịch sử cho thấy, động thái hạ lãi suất có tác động tích cực lên thị trường chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh mặt bằng lãi suất huy động và cho vay cũng đang giảm nhanh như được chứng kiến 2 tháng trở lại đây.
Tuy nhiên, KBSV cho rằng, mức giảm của lãi suất còn khá yếu (0,5% ở các loại lãi suất chính sách khác nhau), trong khi cả năm 2022, Ngân hàng Nhà nước đã có hai lần tăng, mỗi lần 1% chỉ trong 2 tháng 10 - 11, điều này cho thấy việc nới lỏng chính sách tiền tệ một cách thận trọng trước các rủi ro lạm phát, tỷ giá trong nước quay trở lại và các yếu tố bất ngờ đến từ thế giới.
“Các chính sách tiền tệ và tài khóa nới lỏng là cần thiết để giúp kinh tế VIệt Nam đạt mức tăng trưởng mục tiêu 6,5% của Chính phủ, trong bối cảnh nhiều động lực tăng trưởng khác đã suy yếu (cầu nội địa sụt giảm, xuất khẩu giảm...). Trong đó, chính sách tài khóa còn nhiều điểm nghẽn khó được khơi thông (pháp lý, giải phóng mặt bằng....), do đó chính sách tiền tệ vẫn là điểm tựa đáng tin cậy”, KBSV nhìn nhận.
Mặt khác, sự sụt giảm lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết trong quý IV/2022, dự kiến kéo dài tới quý II - III/2023 trước khi hồi phục vào cuối năm 2023 sẽ là yếu tố kìm hãm đà tăng của thị trường trong thời gian tới.
KBSV cho rằng, cuối tháng 4/2023 là thời điểm báo cáo kết quả kinh doanh quý I của doanh nghiệp. Vì thế có thể xuất hiện nhịp điều chỉnh sau giai đoạn tăng mạnh của thị trường nếu các doanh nghiệp lớn công bố kết quả kinh doanh kém khả quan.
Về dài hạn, đơn vị phân tích kỳ vọng thị trường chứng khoán Việt Nam biến động quanh 1.240 điểm do thời điểm cuối năm có động lực chính đến từ diễn biến sụt giảm của mặt bằng lãi suất. Trong khi kinh tế toàn cầu không phải trải qua một cuộc suy thoái quá mạnh gây sụt giảm nghiêm trọng về tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp.
Song, có một số yếu tố có thể làm thay đổi dự báo như: Rủi ro suy thoái mạnh, khủng hoảng ở Mỹ; rủi ro nền kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp Việt Nam xấu hơn kỳ vọng, rủi ro về yếu tố tâm lý thị trường trước những thông tin tiêu cực như doanh nghiệp phá sản...
Kỳ vọng của chuyên gia trên thị trường khi lãi suất giảm
Theo ông Đinh Quang Hinh, Trưởng Bộ phận vĩ mô và Chiến lược thị trường, Khối Phân tích của Chứng khoán VNDirect: “Trong bối cảnh nền kinh tế và doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, Ngân hàng Nhà nước đã phát đi thông điệp khá rõ ràng về đảo ngược chính sách tiền tệ theo hướng nới lỏng hơn. Điều này theo tôi sẽ có tác động tích cực tới triển vọng nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng trong những quý tới”.
Theo chuyên gia, thống kê lịch sử, thị trường chứng khoán thường có diễn biến tích cực trong giai đoạn chính sách tiền tệ được nới lỏng. Tuy nhiên, lưu ý rằng điều này tính bằng quý, bằng năm chứ không có nghĩa là thị trường chứng khoán sẽ tăng mạnh ngay lập tức trong tuần tới, tháng tới bởi vì chính sách tiền tệ, lãi suất cần có thời gian thẩm thấu và phản ánh vào nền kinh tế cũng như kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, ông Đào Tuấn Trung, Giám đốc Phân tích tại Chứng khoán Vietinbank cho rằng, dòng tiền khối nội cũng đang khá tích cực trước những thông tin hạ lãi suất từ Ngân hàng Nhà nước. Sắp tới, khả năng sẽ có thêm dòng tiền nội bơm vào thị trường chứng khoán khi kênh gửi tiền tiết kiệm không còn quá hấp dẫn như thời gian trước.
Ông Trung dự báo, giai đoạn tháng 4 năm nay là thời điểm đáo hạn các khoản tiền gửi kỳ hạn 1 năm của dòng tiền thông minh. Đây là dòng tiền từng rút ra khỏi thị trường chứng khoán và chuyển sang kênh gửi tiết kiệm vào năm ngoái.
Xu hướng giảm lãi suất tiết kiệm tiếp tục duy trì sau các động thái gần đây của Ngân hàng Nhà nước sẽ là chất xúc tác cho sự chuyển dịch của dòng tiền khỏi kênh gửi tiết kiệm sang các tài sản rủi ro cao hơn như bất động sản và chứng khoán. Đây là chỉ báo rất tích cực cho thị trường.
Bà Hoàng Việt Phương, Giám đốc Trung tâm Tư vấn và Phân tích đầu tư SSI Research cũng cho biết, động thái hạ lãi suất của Ngân hàng Nhà nước 2 lần trong tháng 3 vừa qua diễn ra nhanh và bất ngờ hơn so với dự báo.
Lần giảm đầu tiên, chủ yếu đối với lãi suất mang tính điều hành như lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu. Lần giảm thứ 2, liên quan đến trần lãi suất huy động, trong đó mức giảm là 0,5% đối với các khoản huy động từ 6 tháng trở xuống, cụ thể từ 6% xuống còn 5,5%.
Theo đánh giá của bà Phương, dù mức giảm không lớn nhưng điều này đã cho thấy định hướng của Ngân hàng Nhà nước rằng cần phải giảm lãi suất. Các số liệu vĩ mô quý I/2023 vừa công bố, phần nào giải thích lý do Ngân hàng Nhà nước có bước tiến mạnh mẽ như vậy.
Tuy nhiên, để đánh giá rõ ràng hơn, cần đặt động thái của Ngân hàng Nhà nước trong một loạt những biện pháp của Chính phủ đưa ra kể từ tháng 3 trở lại đây, bao gồm các biện pháp hỗ trợ tài chính và hỗ trợ tăng trưởng như Nghị định 08/2023/NĐ-CP liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, các doanh nghiệp có thể giãn thời hạn trả nợ tối đa 2 năm. Quan trọng nhất là Nghị quyết 33/NQ-CP của Chính phủ một tuần sau, đưa ra tổng hòa nhiều biện pháp khác nhau, trong đó nêu lên vấn đề nhà ở xã hội cũng như tái cơ cấu nợ cho các chủ đầu tư bất động sản.
Bà Phương hoàn toàn đồng ý rằng lãi suất là một biến số rất quan trọng trong việc dự đoán biến động của thị trường chứng khoán nhưng chưa đầy đủ.
Cụ thể, nhiều biến số khác diễn biến độc lập nhưng có thể ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán như dòng vốn nhà đầu tư nước ngoài, diễn biến của hệ thống tài chính và hệ thống các ngân hàng trên thế giới, dù diễn biến độc lập nhưng nó sẽ quay lại ảnh hưởng đến các ngân hàng trong nước.
Vì vậy, có thể điều chỉnh quan sát “đỉnh lãi suất là đáy của thị trường chứng khoán” trở thành “khi đa số các biến số rủi ro tạo đỉnh thì thị trường sẽ tạo đáy” sẽ hợp lý hơn./.
