Tình trạng thiếu điện của Trung Quốc kéo dài ảnh hưởng lớn đến các ngành sản xuất thâm dụng điện, trong đó khu vực sản xuất thép và ximăng đứng đầu trong danh sách yêu cầu hạn chế sản xuất nhằm giảm áp lực cho hệ thống điện của quốc gia này.
Trong bối cảnh đó, nhóm phân tích tại Công ty Chứng khoán VNDIRECT cho rằng các doanh nghiệp xuất khẩu vật liệu xây dựng của Việt Nam sẽ có cơ hội và triển vọng kinh doanh hơn.
Mất cân đối cung - cầu
Ông Trần Bá Trung, chuyên viên phân tích, Công ty Chứng khoán VNDIRECT cho biết hoạt động sản xuất công nghiệp của Trung Quốc phục hồi quá nhanh sau đại dịch Covid-19. Điều này đã gây áp lực lên hệ thống điện quốc gia này. Theo Tân Hoa Xã, tiêu thụ điện của Trung Quốc trong 8 tháng tăng 13,5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi sản lượng điện lại chỉ tăng 10,1%.
Hệ lụy sẽ liên quan đến các ngành sản xuất thâm dụng điện. Dẫn đầu là khu vực sản xuất thép và xi măng phải hạn chế sản xuất nhằm giảm tải áp lực cho hệ thống điện của Trung Quốc.
Cụ thể, sản lượng sản xuất thép thô của quốc gia này trong tháng 8 chỉ đạt 83 triệu tấn, giảm 12,2% so cùng kỳ đồng thời là tháng thứ 4 liên tiếp đi xuống và đây là mức thấp nhất kể từ tháng 3/2020 (thời điểm dịch bệnh Covid-19 bùng phát mạnh mẽ). Sản lượng sản xuất ximăng của nước này cũng rơi từ mức 243 triệu tấn trong tháng 5 xuống 206 triệu tấn vào tháng 7 và phục hồi nhẹ lên mức 215 triệu tấn tại tháng 8. Như vậy, sản lượng sản xuất thép và xi măng trong tháng của Trung Quốc giảm lần lượt 12,2% - 4,3% so với cùng kỳ và thấp hơn 14,2% - 8,7% so với trung bình quý II.
“Nguồn cung giảm quá nhanh đã khiến ngành thép và xi măng của Trung Quốc rơi vào tình trạng mất cân đối cung - cầu tạm thời. Nhiều khả năng xu hướng này sẽ tiếp diễn tối thiểu đến hết quý IV do sản lượng điện tại Trung Quốc chưa có dấu hiệu sẽ tăng mạnh trong thời gian tới,” ông Trung đánh giá.
Thực tế nêu trên giúp các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang nước bạn. Theo ghi nhận, sản lượng thép - xi măng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc tăng mạnh trong tháng 8 và 9 so với giai đoạn tháng 5 đến tháng 7.
Tiềm năng xuất khẩu ngắn hạn
Trên thị trường chứng khoán niêm yết, nhóm phân tích của VNDIRECT cho rằng hai mã HPG (Tập đoàn Hòa Phát) và BCC (Công ty Xi măng Bỉm Sơn) có tỷ trọng xuất khẩu thép xây dựng và xi măng sang thị trường Trung Quốc lớn sẽ được hưởng lợi. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh tôn mạ cũng được hưởng lợi gián tiếp, khi áp lực cạnh tranh từ sản phẩm cùng loại của Trung Quốc tại các thị trường xuất khẩu khác giảm.
Tuy nhiên, theo ông Trung, trạng thái cân bằng cung - cầu các sản phẩm thép và xi măng tại Trung Quốc sẽ sớm được thiết lập trong năm 2022 bởi Chính phủ nước này đang đề xuất nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề thiếu hụt điện, như tăng sản lượng khai thác than nội địa, tăng giá thu mua điện, hỗ trợ các nhà máy nhiệt điện hoạt động trở lại…
“Do đó, tiềm năng xuất khẩu vật liệu xây dựng mạnh mẽ của các doanh nghiệp Việt Nam sẽ là ngắn hạn,” ông Trung trao đổi.
Về khối doanh nghiệp niêm yết, báo cáo của HPG cho biết sản lượng tiêu thụ phôi thép của công ty trong tháng 9 đạt 140.000 tấn, tăng mạnh so với tổng mức tiêu thụ 164.000 tấn trong 4 tháng (từ tháng 5 - 8/2021), trong đó sản lượng xuất khẩu phôi thép đi Trung Quốc chiếm tỷ trọng chủ yếu.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng là thị trường xuất khẩu truyền thống của BCC, chiếm khoảng 15 - 20% tổng sản lượng tiêu thụ hàng năm của công ty này. Bên cạnh đó, ước tính giá bán xuất khẩu xi măng sang Trung Quốc của BCC sẽ tăng khoảng 35% trong quý IV. Tuy nhiên, việc giá than cao và nguồn cung hạn chế sẽ khiến biên lợi nhuận trong quý cuối năm của BCC cũng phần nào bị ảnh hưởng.
“Sản lượng sản xuất của BCC được kỳ vọng sẽ phục hồi trong quý IV (sau khi công ty thực hiện bảo dưỡng nhà máy trong quý III) và sẽ được hưởng lợi từ việc thiếu hụt nguồn cung xi măng tạm thời tại Trung Quốc,” ông Trung cho hay.
Bên cạnh đó, với hai doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh tôn mạ hàng đầu Việt Nam là HSG (Tập đoàn Hoa Sen) và NKG (Công ty Thép Nam Kim), ông Trung cho rằng mặc dù thị trường xuất khẩu chủ yếu là Mỹ và EU, song sản lượng sản xuất thép tại Trung Quốc đi xuống có thể gián tiếp giảm áp lực cạnh tranh đối với sản phẩm xuất khẩu của HSG và NKG trên thị trường quốc tế./.
